Bu gün ANS-in istehsalı olan "Qaytarılan torpaq" filminin təqdimat mərasimində 1993-cü ildə Füzulidə keşik çəkən, düşmənin başını əzən, yaralanan, həmin illərin döyüşçüsü olan bakılı bir qazi ilə söhbət etdim. Yüksək mədəniyyətə malik, qabiliyyətli, boylu-buxunlu bir igid. Baxışları canavara bənzəyirdi... Yəqin ki, elə Birinci Qarabağ müharibəsində də cavan -göyçək oğlanın düşmənin ürəyinə belə od salmışdı. Həm baxışları ilə həm də sərrast snayper atışları ilə...
Jurnalist olduğumu demədim. Elə belə söhbətə qatdım onu. Soruşdum ki, cəmiyyətdə qazilərin statusunu necə görürsən?
Dedi ki, qazi gedib növlərədə deməməlidir ki, mən qaziyəm. Bu ada hörmət etməlidir. Dedi ki, oğul ona görə qazi olmur ki, harada oldu özünü göstərsin, dava eləsin, şülüqluq salsın, gedib kiməsə əyilsin, olmaz belə... Bizim uşaqlar var ətrafımızda heç vaxt o səlahiyyətimizdən istifadə etmədik. Sonra da əlavə etdi ki, bağışlayın, yaxşı danışa bilmirəm, çünki dişlərimi neçə ildir çıxartdırmışam...
Soruşdum ki, bəs niyə diş saldırmısınız özünüzə?
-Eh, getdim həkimə, mənə böyük məbləğ oxudu, mən də 80 manat qazi pulu alıram... Dedim ay həkim, mənə bu qədər qiymət oxuma... Mən də çörək yemək istəyirəm, mən də neçə ildir insan kimi yemək yeyə bilmirəm... Ay həkim, mədəm ağrıyır. Həkim də dedi ki, get mədə həkiminə...- deyib güldü.
Sonra da bildim ki, sən demə bu qazinin qardaşı da həmin illərdə şəhid olub. Deyəsən birinci Şəhidlər Xiyabanında uyuyur...
Hə... onu deyirəm axı, bizim belə qazilərimiz də var... Vətənin haqqını artıqlaması ilə ödəyiblər. Bəzən Vətən onları unudur, yaddan çıxarır. Ancaq tarixin yadından çıxmırlar. Ən azı ANS çəkdiyi kadrlarda tarix durunca yaşayacaqlar...
Sahil BABAYEV-in də qapısına getsə, yüz cür maklatura kağız qoyacaq qabağına ki, sənə başqa verəcək pulumuz, müavinətimiz yoxdur. Yaxşı yaralanmadıqları üçün pensiyadan məhrum edilən qazilərimiz çoxdur . Onların içərisində o qədər belə qazilərimiz var ki, abırlarına bükülüb, heç yerə, heç kimə müraciət etmirlər.
Ötən illərin birində 2016-cı ilin aprel döyüşlərində şəhid olmuş bir şəhidin haqqında film nümayiş etdirmişdilər. Həmin filmə baxanda şəhidin ata-anasının ağzında diş olmadığını gördüm. Böyük mənsəbdə işləyən Vətən oğluna bu haqda yazdım, filmdən xəbəri var idi. Həmin məqama mənim kimi diqqət yetirməmişdilər. Dedim ki, şəhidin ata-anasının diş problemləri var. Elə istəyərdim ki, onlara bir kömək edən ola. Bir neçə gündən sonra, mənə zəng vurub dedi ki, Aida xanım, öyrənin görün onların dişləri neçəyə başa gələr? Qiyməti öyrənəndən sonra, həmin qeyrətli vətən oğluna dedim məbləği. Hətta 100 manat da artıq dedim. İki saatdan sonra zəng vurdu ki, gəlin o pulu aparın. Dedim ki, dəyərli müəllim, mən o pulun dalınca gələn deyiləm, əməkdaşlarınıza deyin, özlərini tapıb əlbəəl versinlər. O pul ailəyə çatdı, şəhidin ata və anası sonralar ekranda çıxanda daha dişsiz görünmürdülər.
Mən bu gün də həmin adama desəm, yenə də, bu qazinin də diş problemini həll edər. Ancaq , demirəm. Bəlkə də bu yazdıqlarımı oxuyub, onu axtaracaq.
Bu yazdığımdan o qazinin əlbəttə xəbəri olmayacaq, çünki heç adımı da bilmədi.
Ancaq, niyə bizim ölkədə ancaq adamı, yaxını olanlara iş yeri tapılır. O boyda, o buxunda oğlana iş yeri yoxdur. Haraya müraciət edibsə, gözlə deyiblər...
Bax birtəhər, gözləyə-gözləyə ömrü 30 il də ötürüblər. Sonra elə dövlətdən küskün, Müdafiə Nazirliyindən küskün, Sosial Təminat nazirliyindən küskün olan belə qazilər və onların övladları getdi döyüşə. 44 günlük Zəfərimizi qazandırdılar bizə. Müdafiə Nazirliyinin, Dövlətin naziliklərinin, Sosial Müdafiə nazirinin qohumları, oğulları da , onların döyüşdəki qələbələrinə əl çaldılar. Sevindilər. "Urrra..." dedilər. 44 gün+ 2020-ci ilin dekabrın son gününə qədər hamı öpüb-əzizlədi o qəhrəman qaziləri, yaralıları... sonra isə, iş istəyənə, "get gözlə!" dedilər. Mən inanıram ki, o qazilərin evlərinə aparacaq aylıq 600 manatları olsa, heç biri SahilBabayevin binasına gedib, ondan müavinət istəməzlər...
Ötən bir neçə il ərzində Vətən uğrunda canından keçən qazilərə və şəhid ailələrinin övladlarına ən çox diqqətli olan isə ASAN Xidmət Agentliyi oldu. İmkanı olduqca, onları işlə təmin etdi.
Hamı, bütün dövlət idarələri iş istəyən qazilərimizə iş yeri versələr, onlar da başlarını aşağı salıb, ailələrini dolandırarlar... Dövlətdən başqa nə istəyirlər ki... İŞ YERİ!!! İş yerləri olsa, nə ailələrinə yük olacaqlar, nə də əl açacaqlar...
Sizə deyimmi harada iş yeri var? Azad edilmiş torpaqlarımızda işləmək istəyən o qədər qazilərimiz var ki... Qohum və dostlarınızı deyil, həmin qqaziləri oraya ezam edin, qoy işləsinlər! Ailələrinə çörək pulu göndərsinlər.
P:S. Adımı bilməyən o qaziyə bəlkə kimsə diş düzəltdirmək üşün yardım etmək fikrinə düşsə, mənə desinlər, onun yerini deyəcəm...
Aida Eyvazova
Teref.az