Zəfəran təbii bir müalicə vasitəsi olaraq istifadə olunan və sağlamlıq üçün çoxsaylı faydaları ilə tanınan qiymətli bir ədviyyatdır. Foodinfo.az xəbər verir ki, zəfəranın xüsusilə göz sağlamlığına olan faydaları elmi araşdırmalarla dəstəklənmişdir. Onun tərkibindəki güclü antioksidantlar gözləri qoruyur və yaşla əlaqəli görmə problemlərinin qarşısını almağa kömək edir.
1. Makula degenerasiyasına qarşı qoruma
Yaşla bağlı makula degenerasiyası (AMD) yaşlı insanlarda görmə itkisinin əsas səbəblərindən biridir. Zəfəran gözlərin fotoreseptorlarını qoruyaraq AMD-nin irəliləməsini yavaşladır. Tədqiqatlar göstərir ki, zəfəran gözlərdəki hüceyrələri oksidativ stressdən qoruyur və gözün torlu qişa sağlamlığını dəstəkləyir.
2. Görmə keyfiyyətini yaxşılaşdırır
Bu ədviyyatın tərkibindəki krokin və kroketin kimi güclü antioksidantlar gözlərdə qan dövranını yaxşılaşdırır, bu da görmə qabiliyyətini artırır. Bu maddələr gözə daxil olan işığın daha effektiv şəkildə qəbul edilməsinə kömək edir və görməni kəskinləşdirir. Beləliklə, zəfəran göz yorğunluğunu azaldaraq ümumi görmə qabiliyyətini yaxşılaşdırır.
3. Göz yaşlanmasını ləngidir
Zəfəran gözün yaşlanma prosesini yavaşladır və görmə funksiyasını daha uzun müddət qoruyur. Təbii antioksidantları sayəsində zəfəran göz hüceyrələrindəki zərərli sərbəst radikalları zərərsizləşdirir və hüceyrələrin yenilənməsini dəstəkləyir. Bu, yaşlanma ilə bağlı görmə zəifləməsinin qarşısını almağa kömək edir.
4. Retina hüceyrələrinin bərpası
Zəfəran torlu qişanın hüceyrə membranlarını stabilləşdirir və onların bərpasına kömək edir. Xüsusilə gözlərdə işıq həssaslığı olan fotoreseptorların sağ qalmasını dəstəkləyir, bu da zəfəranın uzun müddətli göz sağlamlığına faydalı olduğunu göstərir.

Üçayaqlı cücələr, ayaqları bir-birinə yapışmış buzovlar və başqa anormal heyvanlar... Heyvanların qeyri-adi vəziyyətlərdə doğulması ilə bağlı xəbərlərlə zaman-zaman sosial mediada, televiziyalarda rastlaşmışıq. Dünyanın bir çox yerində, eləcə də ölkəmizdə heyvanların mutasiyaya uğraması baş verib. Bəzi insanlar isə bunu heyvanlara vurulan peyvəndlərlə əlaqələndirirlər.

Bəs bəzi heyvanlarda yaranan anormallıqların səbəbi nədir?

Bu barədə veterinar həkim İlkin Qəmbərli Redaktor.az-a açıqlamasında danışdı.

O bildirdi ki, mutasiya hüceyrə genetikasında normaldan fərqli olan irsiyyət dəyişiklikdir:

"Mutasiyalar mənşəcə iki cür təsnifata ayrılır: spontan və induksiya olunmuş mutasiyalar. Spontan mutasiyalar təbiətdə təbii faktorların, orqanizmin daxili, fizioloji və biokimyəvi dəyişikliklərin təsiri altında yaranır. Ona misal olaraq bəzən rastlaşdığımız ikibaşlı heyvanların doğulması və ya hər hansı əzasının sayının artıqlığı, əskikliyi, ölçüsünün normadan kiçik və ya böyük olması, quruluşunun normadan tamam fərqlənməsi kimi halları göstərmək olar. İnduksiya olunan mutasiyalar isə müxtəlif faktorların - rentgen şüaları, kimyəvi maddələrin, temperaturun və s. yan təsirləri nəticəsində eksperimental formada yaranır. Bu formada mutasion dəyişikliklər heyvanlar üzərində məhsuldarlığın və səmərəliliyin artırılmasında daha çox istifadə olunur. Buna misal olaraq inəklərdə ətlik istiqamətdə əzələ kütləsinin, süd məhsuldarlığının artırılması, uzun tüklü qoyunların yetişdirilməsi və ya ev heyvanlarında itlərin və pişiklərin daha dekorativ formaların alınmasında seleksiya işlərindən əlavə, genetik müdaxilələr olunur. Bu da həmişə istənilən nəticəni verməyə bilər. Bu istiqamətdə aparılan elmi təcrübələr sayəsində nəticəyə qədər aralıq mutant formalar peyda olmasına səbəb olur".

Veterinarın sözlərinə görə, istər təsərrüfatlarda, istər ev heyvanlarında və təbiətdə mutant fərdlərin əmələ gəlməsində qida faktorunun, iqlim şəraitinin və ekoloji çirklənmənin rolu böyükdür:

"Daha təfərrüatlı desək, özümüzün belə bəslədiyimiz heyvanlara ən yaxşı halda yüksək keyfiyyətli, vitamin, mineral karbohidratlarla zəngin, qidalıq dəyəri və enerjiləri yüksək olan premium yemlər veririk. Bu yemlərin tərkibində öz növbəsində uzun müddət saxlanılması, qablaşdırılması üçün mütləq şəkildə konservantlar, dadlandırıcı, rəngləndirici, qoxusunun xoş olması üçün və s. kimyəvi qatqılar ehtiva edir. Qəbul olunan qidanın həzm prosesində birbaşa genə təsirini nəzərə alsaq, anomaliyaların olması qaçılmazdır.

Bununla yanaşı, heyvanların sağlamlığının qorunması məqsədilə infeksion və invazion xəstəliklərə qarşı icra olunan qurdqovucu, bit-birəyə, gənəyə qarşı profilaktik tədbirlər və ya peyvəndləmələr orqanizmə təsirsiz ötüşmür. Baş verə biləcək virus etiologiyalı xəstəliklərin də genə təsiri bu qəbildəndir".

İlkin Qəmbərli bu günün prioritet mövzusu olan ekoloji çirklənmədən də bəhs etdi:

"Bir halda ki, havanın və suyun çirklənməsinin normadan qat-qat artıq olması, üstəlik də dünyada baş verən xaos, ardıcıl müharibələr, istifadə olunan ekoloji təhlükəli silahlar bu sahədə düşünməyə və tədbir görməyə təbil çalır. Gedişatın bu forması bizi gələcəkdə mutant ordusu ilə üzbəüz qoya bilər. Bu baxımdan ölkəmizdə yaxın zamanlarda keçiriləcək COP29 beynəlxalq ekoloji təhlükəsizliyin qorunması proqramının təşkil olunması öz vacib əhəmiyyətinə görə təqdirəlayiqdir".

"Dərisinə sığmayanlar"ın sayı sürətlə artır: Həkimlər həyəcan təbili çaldı

Son beş ildə Rusiyada artıq tibbi müayinədən keçmiş piylənmə xəstələrinin sayı 24% artaraq 1,2 milyon nəfərdən çox olub.

Bu barədə Səhiyyə Nazirliyinin rəhbəri Mixail Muraşko məlumat verib.

Tibbi müayinələrin nəticələrinə əsasən məlum olub ki, hər dördüncü rusda pis qidalanma riski var, hər beşdə birində artıq çəki, hər onda birində piylənmə var.

Muraşko qeyd edib ki, hazırda xroniki qeyri-infeksion xəstəliklərin, o cümlədən piylənmənin inkişafı üçün risk faktorları olan böyüklərin dispanser müşahidəsinə yeni yanaşmaların hazırlanması istiqamətində iş aparılır. (Publika.az)

“Anadangəlmə xəstəliklərlə doğulan uşaqların sayında artımın bir çox səbəbi ola bilər və bunlar həm genetik, həm də ətraf mühit amillərinə bağlıdır. Statistikada 20 faiz artımın müşahidə olunması geniş miqyasda nəzərdən keçirilməli bir vəziyyətdir”.

Bu sözləri “Yeni Sabah”a infeksionist Aytən Ziyadova anadangəlmə xəstəliklərin sayının artması ilə bağlı açıqlamasında deyib. Bildirib ki, aşağıdakı faktorlar bu artıma təsir göstərə bilər:

Genetik amillər: Genetik xəstəliklər irsiyyət yoluyla ötürülə bilər. Ailə daxilində olan müəyyən genetik xəstəliklər və ya valideynlərin qohumluğu bu riskləri artırır. vakansiyalar

Ana və atanın yaşı: Valideynlərin yaşı artdıqca, xüsusilə anaların yaşı 35-dən çox olduqda, uşaqda anadangəlmə xəstəliklərin yaranma riski artır.

Ekoloji faktorlar: Zərərli kimyəvi maddələrə məruz qalmaq (havanın çirklənməsi, toksinlər), qida keyfiyyəti, infeksiyalar (məsələn, Zika virusu) və zərərli vərdişlər (siqaret çəkmək, alkoqol və narkotik maddə istifadəsi) ana hamiləlik dövründə uşağın inkişafına mənfi təsir göstərə bilər.

Prenatal qayğının çatışmazlığı: Hamiləlik dövründə keyfiyyətli tibbi xidmətin olmaması və ya gec diaqnostika anadangəlmə xəstəliklərin erkən aşkarlanmasına və qarşısının alınmasına mane ola bilər.

Bəslənmə çatışmazlığı: Folik turşusu və digər vacib vitaminlərin çatışmazlığı, hamiləlikdə qeyri-sağlam qidalanma uşaqda bəzi nevroloji və fiziki qüsurların yaranmasına səbəb ola bilər”.

Həkim çıxış yolları haqqında da danışıb:

Hamiləlik planlaması və prenatal qayğı: Ailələrə hamiləlik öncəsi müayinələrdən keçməyi tövsiyə etmək vacibdir. Hamiləlik dövründə mütəmadi olaraq prenatal qayğı almaq və xüsusi analizlərdən keçmək mümkündür ki, erkən mərhələdə problemlər aşkar olunsun və tədbirlər görülsün.

Genetik məsləhət: Valideynlərdə irsi xəstəliklər riski varsa, hamiləlikdən əvvəl genetik məsləhət almaları tövsiyə olunur. Bu, potensial problemlərin qabaqlayıcı tədbirlərini təmin edə bilər.

Qidalanma və vitamin qəbulunun artırılması: Fol turşusu, dəmir, D vitamini kimi vacib qida əlavələri ana və uşağın sağlam inkişafı üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır. Sağlam qidalanmanın təşviq edilməsi vacibdir.

Ekoloji amillərin azaltılması: Zərərli maddələrin məruz qalmasının azaldılması, xüsusilə hamilə qadınların toksinlərdən uzaq qalması və ya bu cür amillərdən qorunmaları təmin edilməlidir.

Maarifləndirmə kampaniyaları: Cəmiyyətə yönəlmiş maarifləndirmə və təlim proqramları ilə ailələr arasında hamiləlik və prenatal qayğı haqqında bilik artırıla bilər”.

Pediatr bu tədbirlər nəticəsində anadangəlmə xəstəliklərin artımını nəzarət altında saxlamaq və gələcək nəsillərin daha sağlam olmasını təmin etməyin mümkün olduğunu vurğulayıb.

Toyuğun hansı hissəsinin zərərli olduğu açıqlanıb.

Bu barədə “Sputnik” radisuna açqlamasında dietoloq və qastroenteroloq Natalya Siçeva danışıb.

Həkim yemək bişirərkən toyuq dərisindən istifadə etməməyə çağırıb. Onun sözlərinə görə, dərinin tərkibində çox miqdarda doymuş yağ var. O, sinə ətini toyuğun ən faydalı hissəsi adlandırıb.

Mütəxəssis bu növ əti axşam yeməyində yeməyi məsləhət görür:

“Qırmızı ət isə naharda yeyilməlidir”.

Bundan əlavə, dietoloq toyuq ətini buxarda bişirməyi məsləhət görüb. Eyni zamanda, hər gün toyuq yemək lazım deyil, onu balıq və digər ət növləri ilə əvəz etmək daha yaxşıdır./Cebheinfo.az

Gündəlik qəbul etdiyimiz qidalar sağlamlığın üçün vacib ünsürlərindən biridir. Düzgün qidalanmaq üçün rasionumuza vitamin və minerallarla zəngin qidaların daxil edilməsi əsas şərtdir. Bu baxımdan qida rasionunun zənginləşdirilməsində bioloji fəallığa malik qida əlavələrindən də istifadə olunur. Bitki, heyvan, mineral mənşəli və ya kimyəvi yolla alınmış bioloji aktivliyə malik bu məhsullar kapsul, tablet, toz, sirop və digər formada hazırlanır. Həmin qida əlavələri gündəlik qəbuletmə dozası müəyyənləşdirilmiş məhsullardır.

Belə maddələrin insan bədəninə təsiri haqqıda professor, tanınmış həkim Adil Qeybulla Referans.az-a açıqlamasında danışıb.

“Dərman preparatlarından başqa overpatik dərmanlar və bir də bioloji aktiv fəallığa malik maddələr var ki, bunlar çox geniş yayılıb. Bunlar ayrı-ayrı vitamin kompleksləri, mineral komplekslər, flavanoidlər və sairədir. Bu maddələr dərman kimi əslində, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının reystrinə daxil deyil. Amma hər halda müəyyən bir bioloji aktivliyə malik olan maddələrdir. Bunlar həm qida kimi, həm də dərman kimi qəbul edilir. Əslində, bu cür maddələrin yan təsirləri onların təlimatlarında göstərilməlidir”.

Professor bildirib ki, birmənalı olaraq bu dərman preparatlarının və bioloji aktiv maddələrin təyinatı həkimə məxsusdur.

“Hazırda reseptlərdə bu maddələri ayırırlar. Amma istənilən halda həkimlər bunları nəzarət altında saxlamalıdırlar. Çünki onlar bu maddələrin farmokogenetikasını, farmokodinamıkasını, orqanizmdəki metabolizmini yaxşı bildiyinə görə onun təyinatı da həkimə məxsus olmalıdır”.

Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) xarici ölkələrdən Azərbaycana ixrac həyata keçirən qida obyektlərinin təsdiqi reyestrinə 4 Belarus şirkətini daxil edib. Yeniavaz.com xəbər verir ki, bu şirkətlərdən biri Belarusda ət və sümük unu istehsalı ilə məşğul olan “Qomelskiy belkovo jirovoy zavodu” (ОАО Гомельский белково-жировой завод) olub.

Məlumat üçün bildirək ki, AQTA Azərbaycana ixrac həyata keçirən qida obyektlərinin təsdiqi reyestrinə ilk dəfə ət və sümük unu istehsalçısını da daxil edir.
Qeyd edək ki, ət və sümük unu heyvan tullantılarının emalından (üyüdülməsi) əldə olunur. Ət və sümük unu fosfor gübrəsi kimi bitkiçilikdə istifadə olunur. Eyni zamanda ət və sümük unu heyvandarlıqda kalsiumla zəngin yem əlavəsi kimi də istifadə edilə bilər. Xüsusən də broyler toyuqlarının və ev heyvanlarının (it, pişik) qidalanmasında sümük unundan geniş istifadə olunur.

Terapevt, tibb elmləri namizədi Andrey Kondraxin maqnit qasırğaları zamanı bədəninizə kömək etmək üçün düzgün qidalanma qaydalarını danışıb.Foodinfo.az xəbər verir ki, həkim maqnit qasırğaları zamanı yağlı, qızardılmış və hisə verilmiş qidalardan uzaq durmağı tövsiyə edib. Çay və qəhvə içməkdən çəkinmək daha yaxşıdır, ən yaxşı içki təmiz sudur. Ən yaxşı yemək isə tərəvəz, meyvə və quş əti olacaq.Bu dövrdə tam yuxu yatmalı daha çox istirahət etməlisiniz. Eyni zamanda, idmanla məşğul ola bilərsiniz.