Ən yeni tarix. Maraqlı faktlar.
15 oktyabr 1941-ci ildə “SSRİ-nin paytaxtı Moskvanın təxliyə edilməsi haqqında” Dövlət Müdafiə Komitəsi qərar çıxaranda Kuybışev (indiki Samara) ehtiyat paytaxt statusunu alıb. Qərara əsasən bir sıra sənaye müəssisələri, zavod və fabriklər, təhsil ocaqları, diplomatik korpuslar, dövlət qurumları ilə yanaşı, oktybr ayından Moskva əhalisinin bir hissəsi də Kuybışevə köçürülüb. Ehtiyat patyaxta köçürülən ailələrdən biri də Konstantin Rokossovskinin ailəsi olub - həyat yoldaşı Yuliya Rokossovskaya (Barmina) və qızı Ariadna Rokossovskaya.
Ailə Kuybışevdə məskunlaşdıqdan iki ay sonra yerli dövlət qurumları tərəfindən digər məskunlaşanlar kimi Yuliya Rokossovskaya da işə cəlb edilib. Bu, məcburi prosedur sayılıb. Əslində, marşalın həyat yoldaşı özü işə can atıb, müharibədə qələbə qazanmaq üçün istənilən işlə kömək etməyi özünə borc sayıb. O, hələ qapıları döyülməmişdən əvvəl özü müvafiq qurumların qapısını döyüb, iş tələb edib.
Yerli qurumlar Yuliya Rokossovskayanı hərbi hospitalda yaralıların paltarlarını yumaq işinə cəlb edib. O, heç bir etiraz etmədən sutkanın 10 saatını hospitalda çalışıb, yaralı döyüşçülərə qayğı göstərib, onların paltarlarını yuyub və həyat yoldaşının kim olduğu haqqında da heç kimə heç nə deməyib.

Bir neçə aydan sonra hospitalın rəisi yeni içşilərin şəxsi işləri ilə maraqlanıb. Məqsəd həyat yoldaşları cəbhədə olan qadınların məişət şəraiti ilə maraqlanmaq olub. Növbə Yuliya Rokossovskayaya çatıb. Onun şəxsi işində “ailə vəziyyəti” qrafasında “ailəlilidir” yazılıb və həyat yoldaşı K.K. Rokossovskinin rütbəsi və vəzifəsi göstərilmədən sadəcə hərbçi olduğu göstərilib. Hospitalın rəisi digər hərbçi yoldaşları kimi Yuliyanı da qəbul edib:
- Sizin həyat yoldaşınız hərbçidir?
- Bəli.
- Əlaqəniz var, sonuncu dəfə nə vaxt məktub almısınız?
- Bir aydan artıqdır ki, məktub gəlmir.
- Onun harada xidmət etdiyini bilirsiniz?
Rokossovskaya bu suala çox sakitliklə cavab verib:
- Bəli, o, 16-cı ordunun komandanıdır, paytaxtımızı, Moskvanı düşmənlərdən müdafiə edir.
Bu sözləri eşidən hospital rəisi qeyri-ixtiyari ayağa qalxıb:
- Siz Konstantin Rokossovskinin həyat yoldaşısınız? Həmin generalın?
- Bəli.
- Bəs niyə bu haqda bizə heç nə deməmisiniz?
- Nə deməliydim? O, hərbçidir, öz işini görür. Mən isə sıravi vətəndaşam, öz işimi görməliyəm.
Qeyd edək ki, həmin ərəfədə general-leytenant rütbəsində olan Rokossovski 16-cı ordunun komandanı olub, Moskva uğrunda gedən döyüşlərdə böyük nüfuz və şöhrət qazanıb, Stalinin sevimli sərkərdəsi kimi tanınıb.
Təəccübünü gizlədə bilməyən rəis şəxsi işi oxumağa davam edib. “Dil bilgiləri” qrafasında Rokossovskayanın ingilis, alman, fransız dillərini bilməsini oxuyanda bir az da təəccüblənib:
- Axı sizi bu hospitala kim göndərib?
- Mən burada təəccüblü heç nə görmürəm. Buna görə heç kimi sorğu-suala tutmaq da lazım deyil.
Qələbə üçün hamı çalışmalıdır. Biz cəbhədə olan döyüşçülərimizə əlimizdən gələn işlə kömək etməliyik. Arxa cəbhədə çalışan milyonlardan biri də mənəm. Mən kənarda qala bilmərəm və mənim həyat yoldaşımın general olması mənə haqq vermir ki, müharibəni kənardan seyr edim.

- Bilirsiniz, bizim hərbi məktəbdə sizin kimi mütəxəssislərə nə qədər ehtiyac var. Bu ehtiyacların olduğu bir vaxtda sizin hospitalda işləməyiniz düzgün deyil. Siz orada daha çox lazımsınız. Mən bu haqda müvafiq qurumlara məlumat verəcəyəm.
Səhərisi gün Rokossovskaya hərbi komissarlığa çağrılıb və hərbi məktəbə təyinat alıb.
Məhz həmin ərəfədə Rokossovskinin qızı Ariadna anasını Kuybışevdə tək qoyaraq, atasından icazə almadan Moskvaya qayıdıb. O, radist kurslarını keçdikdən sonra partizan dəstələrində xidmət edib, xidmətdə fərqlənib. Bir müddət onun kimin qızı olduğunu həmin dəstələrdə bilməyiblər.
Hərbi müxbir Troyanovski müharibədən sonra marşalın qızı haqqında məqalə hazırlayanda qəzetdə dərc etməzdən əvvəl onu Rokossovskiyə göndərib. Artıq marşal rütbəsində olan və qalib sərkərdə kimi müharibə tarixinə adını yazan Rokossovski məqaləni diqqətlə oxuyub və cəmi iki düzəliş edib. O, “görkəmli sovet sərkərdərsi” ifadəsisini “sovet sərkərdələrindən biri” ifadəsi ilə əvəzləyib. Məqalədiki “xalqın və ordunun sevimlisi” ifadəsini isə çıxarıb.
Qeyd edək ki, Konstantin Rokossovski ilə Yuliya Barmina 1923-cü ildə ailə həyatı qurublar. 1925-ci ildə cütlüyün Ariadna adlı qız övladları dünyaya gəlib.
İlham Cəmiloğlu.