Bankların öhdəliklərinin strukturunda ənənəvi olaraq depozit portfeli üstünlük təşkil edir.
31 iyul 2024-cü il tarixinə cəmi öhdəliklərin 80.2%-i və ya 34 milyard 381.3 milyon manat təşkil edir.
“Cebheinfo.az” Mərkəzi Banka istinadən xəbər verir ki, depozit portfelinin 60.3%-i (20 milyard 720.3 milyon manat) hüquqi şəxslərin, 39.7%-i (13 milyard 661 milyon manat) fiziki şəxslərin depozitlərindən (fərdi sahibkarlıqla məşğul olan fiziki şəxslərin depozitləri istisna olmaqla) ibarətdir. Fiziki şəxslərin müddətli əmanətləri iyul ayı ərzində 4.1% və ya 317 milyon manat artaraq ilk dəfə 8 milyard manatlıq həddi keçir.
İqtisadçı ekspert Akif Nəsirli “Cebheinfo.az”-a açıqlamasında deyib ki, bu istiqamətdə ciddi irəliləyiş yoxdur:
“Hər zaman bankların kredit partfelinin 70-80 faizi vətəndaşların banklara yatırdığı əmanətlərin hesabına formalaşıb. Ona görə də Azərbaycanda kreditlərin faizi yüksəkdir. 80 faizdən çox verilən kredit var ki, həmin kreditlərin baza faiz dərəcəsi 9-10 faizdir. Bank bunu qəbul edib ki, 9-10 faiz arası vətəndaşa depozit hesabına ödəniş etsin.
Bankın kredit vermək üçün ümumi xərclərini nəzərə alsaq, vətəndaşdan alınan depozitin bir neçə faizini təşkil etmir. Yəni kredit vermək üçün müəyyən xərclər var ki, o da maksimum 6 faizlə başa gəlir. Amma fiziki şəxslərə verilən kredit 15 faizdən başlayaraq 24 faizə qədər yüksəlir. Bu rəqəm depozitlə müqaysədə olduqca yüksəkdir”.
Ekspert bildirib ki, vətəndaşlardan alınan əmanətlərin faizi yüksəldilməyib:
“Əhalinin banklara güvəni elə də yüksək deyil. Belə ki, bankların reytinqinə baxsaq görərik ki, çox aşağıdır. Vətəndaşlarda banklara qarşı inamsızlıq var. Açıqlanan statistik rəqəmləri yenidən araşdırmaq lazımdır. Əğər açıqlanan rəqəmlər doğrudursa, vətəndaşların başqa seçimi olmadığını söyləmək olar”.
Onun fikrincə, ölkəmizdə depozitə pul yatırmaq səmərəli deyil:
“Bankların əmənətçilərə ödədikləri rəqəm çox kiçikdir. Bəzən 1-2 faiz artır, azalır, sabitlik nisbətən qorunur. Lakin əsas məsələ odur ki, bu gün kommersiya bankları verdikləri kreditləri əmanətlər hesabına verdiyindən, kredit paketinin baza faizi 9-10 faizə qalxır. Bu baxımdan da Azərbaycanda depozitə pul qoymaq səmərəsiz sayılır. Bizdə əmanətlər hələ də cəlbedici deyil. Təsəvvür edin ki, banka 1000 min manat pul yatırır, ilin sonunda 50-100 manat arası ödəniş əldə edirsiniz. Başqa seçim də olmadığından, vətəndaşlar təhlükəsizlik baxımından əmənətlərini banklarda saxlamalı olurlar”.