 |
|
|
Bu gün Azərbaycan bayrağını asarkən Sərhəd Qoşunlarının giziri erməni snayperi tərəfindən vurulub. Öncə bu haqda. Bu cür halın yaşana biləcəyi sürpriz deyildi. Malaçılar, baş altına yastıq qoyanların nə deməsindən aslı olmayaraq gərginliyin olacağını dəfələrlə yazmışdıq. Sülh danışıqlarına, masaların hamısına getmək lazımdır, ancaq onlara bel bağlamaq vacib deyil.
Erməni mediası yazır ki, Azərbaycan ordusu onların ərazisinə girib. Elə həmin erməni mediası da video görüntüləri trajlayır ki, sülhməramlılar Azərbaycana şərait yaradır. Yavaş-yavaş bizim mediaya oxşayırlar. Bir neçəsinin sərhəd-buraxılış məntəqəmizdən keçməsinə bənd imiş ki, suyumuz üzlərinə sıçrasın. O bayraq bu gün asılmırdı, yenilənirdi. Dünən bayrağı güllə ilə vurub yararsız etmişdilər. Yəni, Azərbaycan tərəfi təxribata səbəb verən tərəf deyil. Videodan da görünür ki, Azərbaycan hərbçiləri sülhməramlıların müşayəti ilə hərəkət edir. Yəni, qaşınmırdı, qızışdırmırdı.
Yeri gəlmişkən yaralı gizirin vəziyyətinin yaxşı olması barədə məlumat almışam.
Zəngilan istiqamətindəki atışma barədə qısa şəkildə bildirim ki, bu da gözlənilən idi. Ermənistan tərəfi hər nə qədər məsələni öz boynundan atmaq istəsə də, hiss olunur ki, onları buna təhrik, bəlkə də məcbur edən qüvvələr var. Əməliyyatla, mövqe döyüşlərini qarışdırmaq olmaz. Onlar Azərbaycan ordusunun mövqelərini atəşə tutublar. Bunda həmişəki kimi minaatanlardan daha çox istifadə ediblər. Əldə etdiyim məlumata görə, qarşı tərəfə lazımı cavab verilib. İsti-isti detallara girmək istəmirəm.
Xeyirsöyləməzə dedilər... Xeyirsöyləməzlik kimi çıxmasın, indi baş verənlər uzaq olmayan gələcəkdə baş verəcəklərin kiçik anonsu kimi bir şeydir.
Sabah daha detallı yazılı və video formasında təqdim edəcəm.
Səxavət Məmməd
Teref.az
Ermənisitan ordusunun Laçın sərhəd-keçid məntəqəsinə qarşı bugünkü təxribatı Qarabağ ermənilərinə zərər vurub.
Ermənilər bu sərhəd keçid məntəqəsindən istifadə edərək Qarabağdan çıxa və qayıda bilərlər.
Təxribat nəticəsində sərhəd-keçid məntəqəsi fəaliyyətini müvəqqəti dayandırıb.
Nəticədə ermənilər sərhəd-keçid məntəqəsindən istifadə edə bilməyiblər.
Sərhəd-keçid məntəqəsi fəaliyyətini bərpa edəndən sonra yenə təxribat olarsa sərhəd yenidən qapanacaq, bu Qarabağ ermənilərinə çətinlik yaradacaq, xəstələri Ermənistana gedə bilməyəcək, ərzaq daşınması dayandırılacaq.
Ona görə də Qarabağ ermənilərinin bugünkü insidentə görə iradları Ermənistan hərbçilərinə ünvanlanmalıdır.
Elxan Şahinoğlu
Terefg.az
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan iyunun 13-də Azərbaycana səfəri çərçivəsində prezident İlham Əliyevlə təkbətək və geniştərkibli görüşlər baş tutdu.
Görüşlərdə bir çox məsələlərlə yanaşı, Xəzərdən keçən Orta Dəhliz və bu xüsusda Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xətti ilə bağlı müzakirələr aparıldı. Türkiyə Prezidenti layihələrin tez bir zamanda reallaşdırılmasının əhəmiyyətindən bəhs etdi və bu məsələdə böyük fayda olduğunu söylədi.
Görüşdən sonra prezidentlərin səsləndirdikləri bəyanatlarda da, Azərbaycanın iştirakçısı olduğu nəqliyyat və enerji dəhlizlərinin əhəmiyyətindən bəhs olundu. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, hər dəfə görüşəndə nəqliyyat məsələlərinin də geniş müzakirə etdiklərini diqqətə çatdırdı.
İndiki geosiyasi şəraitdə Orta Dəhlizin önəminin daha da artdığını söyləyən Dövlət başçısı əlavə etdi ki, Azərbaycan ərazisindən, yəni, Xəzər dənizi ilə daşınan yüklərin həcmi ildən-ilə artmaqdadır və daha da artacaq:
“Ona görə də biz Azərbaycanda nəqliyyat və logistika imkanlarımızı genişləndiririk. Bakı Dəniz Limanının imkanlarını 25 milyon tona genişləndiririk. Dəmir yolu, gəmiqayırma zavodu və digər nəqliyyat infrastrukturu ən müasir səviyyəyə gətirilir”.
Zəngəzur dəhlizinin tezliklə açılması haqqında da fikir mübadiləsi apardıqlarını diqqətə çatdıran Prezident İlham Əliyev, bu məsələnin də müzakirə etdiklərini vurğulayıb:
“Zəngəzur dəhlizinin açılması qaçılmazdır, nə qədər tez olsa, o qədər yaxşıdır. Hər halda biz bu istiqamətdə səylərimizi artıracağıq. Bu dəhlizin açılması bütün ölkələr üçün yeni imkanlar açacaq və bölgədə işbirliyi məsələlərinə də müsbət təsir göstərəcək”.
Türkiyə prezidenti R.T.Ərdoğan da üzərində ən çox çalışdıqları və həssaslıq göstərdikləri Zəngəzur dəhlizi məsələsinin əhəmiyyətini qabardıb:
“İnşallah, sürətlə həll etməyimiz bizə iki mühüm imkanı qazandıracaq. İstər avtomobil yolu, istərsə dəmir yolu ilə bağlı atılacaq addımlar sayəsində buradan İğdıra, Naxçıvana yolun açılması ilə Türkiyənin Naxçıvanla əlaqəsi daha güclü olacaq. Bu əlaqələrin yaradılması Türkiyə ilə Azərbaycan arasındakı münasibətlərin daha da güclənməsinə imkan verəcək.
Hazırda Azərbaycanın, xüsusilə müharibələrdən sonra infrastrukturla bağlı böyük həssaslıq göstərdiyi ən əhəmiyyətli məsələ yollardır. Bundan əvvəlki səfərimdə də gördüm, bütün tunellər, viaduklar Azərbaycanın Qarabağ müharibələrindən - istər Birinci, istərsə İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra necə inkişaf etdiyini ən gözəl şəkildə ortaya qoyur”.
“Orta dəhlizin Azərbaycan üzərindən keçən hissəsi çox mühümdür”
TEREF.AZ bildirir ki, Bizim.Media-ya açıqlamasında bu görüşün nəqliyyat dəhlizlərinin gələcəyi üçün böyük perspektivlər vəd etdiyini qeyd edən iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərlinin sözlərinə görə, Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Türkiyə prezident seçildikdən sonra ikinci səfərini Azərbaycan etməsinin böyük əhəmiyyəti var:
“Bu səfər, eləcə də verilən bəyanatlar və səsləndirilən fikirlər iki ölkə arasında münasibətlərin nə dərəcədə strateji və dayanıqlı olduğunun göstəricidir. Nəqliyyat dəhlizləri hazırda bütün dünyada ən vacib məsələlərdən biridir.
Ona görə ki, Şərq-Qərb dəhlizinin böyük hissəsi əvvəllər Rusiya üzərindən keçir, oradan da Belorus və Polşaya qədər uzanırdı. Həm sanksiyalar, həm də Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə əlaqədar bu yolda ciddi problemlər var. Qərb və Avropa şirkətləri Rusiya ərazisindən keçən yüklərin sığortanmasını dayandırıblar ki, bu da yükdaşıma qrafikini ciddi zədələyib. Bu baxımdan da Avropa və Çin üçün alternativ yolların əhəmiyyəti çox böyükdür.
Bu yollardan da ən mühümü, infrastruktur baxımından hazır vəziyyətdə olan Orta dəhlizin Azərbaycan üzərindən keçən hissəsidir. Əgər başqa dövlətlər bu barədə danışırlarsa, deməli, Azərbaycanın artıq logistik mərkəzə çevrilməsi imkanları və fürsətləri genişlənib.
Buna görə də Orta dəhliz layihəsi təkcə türk dünyasını və dövlətlərini birləşdirən bir layihə kimi deyil, həm də Çini Avropaya, Pekini Londona bağlayan yeni bir işlək xəttin olması anlamına gəlir. Həm Azərbaycanın beynəlxalq xaba çevrilməsi, həm də tranzit gəlirlərimizin artımı baxımından önəmlidir”.
Müsahibimiz bu baxımdan da Zəngəzurdan keçəcək yolun açılması ilə bağlı məsələlərin yekunlaşmaq üzrə olduğunu diqqətə çatdırıb:
“Yol istifadəyə verildikdən sonra Azərbaycan üzərindən yükdaşımaların həcmi də artacaq. Hazırda Bakı Limanının illik yükdaşıma imkanları 25 milyon tondan da yüksəkdir və bundan sonra daha da artacaq. Bu da kifayət qədər böyük rəqəmdir. Çünki, Azərbaycanın ümumi dəmiryol nəqliyyatında ötən il 7 milyon ton yük daşınmışdı.
Azərbaycanın hazırda bunu 3-4 dəfə artırmaq imkanları var. Bu yolların infrastrukturlarının işə düşməsi ilə ən azından yeni marşrutlarla yük dövriyyəsini sürətlə artıra bilər ki, bu da həm ölkəmizin, həm Türkiyənin strateji maraqlarına uyğun gəlir”.
“Zəngəzur dəhlizi problemi Ermənistanla Rusiya arasındakı narazılıqdan qaynaqlanır”
Natiq Cəfərlinin sözlərinə görə, əsas söhbət Bakı Limanının potensialından deyil, eyni zamanda yük bərələrinin işə düşməsindən gedir:
“Yeni bərə keçidlərinin inşası artıq tamamlanmaq üzrədir. Bu da o deməkdir ki, ya Türkmənbaşından, ya da Qazaxıstanın Aktau limanından qatarlar və bərələrə yüklənəcək və Azərbaycana keçəcək, sonra isə Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu vasitəsilə Türkiyənin dəmir yollarına biləşdiriləcək, ordan isə Fransanın şimalına və İngiltərənin qapısına qədər gedəcək.
Bu yollar vasitəsilə Avropaya çıxış əldə etmək Çin, və Orta Asiya respublikaları üçün kifayət qədər komfortlu və daha tez başa gələcək ki, bu da tranzit xərclərini azaldacaq. Burada vacib olan əsas məsələ yüklərin keçdiyi ölkələrin vahid tranzit tarifinə keçməsi ilə bağlıdır. Hazırda bu məsələ ilə əlaqədar danışıqlar davam edir. Ola bilər ki, yaxın günlərdə türk dövlətləri və Tacikistan bununla bağlı ümumi anlaşmaya imza atsınlar”.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin, “Zəngəzur dəhlizinin açılması qaçılmazdır və nə qədər tez olsa, o qədər yaxşıdır” fikrinə münasibətini açıqlayan ekspert, bu yolun açılması ilə bağlı problemin Ermənistanla Rusiya arasındakı narazılıqdan qaynaqlandığını diqqətə çatdırıb:
“Çünki, Kreml yola nəzarəti əlindən buraxmaq istəmir və bəyan edir ki, 10 noyabr sazişinə görə, sərhəd qoşunları və xüsusi xidmət orqanları nəzarət etməlidir. İrəvan isə israrla yola nəzarətin özündə olmasını istəyir, israrla girişdə,çıxışda Ermənistanın gömrük və sərhəd qoşunlarının dayanmasını tələb edir. Azərbaycanla Ermənistan arasındakı isə bu məsələ ilə bağlı ciddi fikir ayrılığı yoxdur.
Bu məsələ tam həllini tapsa, Zəngəzur dəhlizinin yaxın zamanlarda açılması və kommunikasiyaların açılması protokolunun imzalanması mümkün olacaq. Çünki, bununla paralel, Türkiyə ilə Ermənistan arasında da dəmir və avtomobil yollarının, eləcə də sərhədlərin açılması gözlənilir. Bu da bölgənin infrastruktur xəritəsi baxımından əlavə dividendlər gətirəcək”.
İyunun 13-də Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Azərbaycana rəsmi dövlət səfərinə gəlib. Səfər çərçivəsində iki dost və qardaş ölkə rəhbərlərinin təkbətək və geçiş tərkibdə görüşləri olub və görüşün sonunda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər.
Qeyd edilməlidir ki, növbəti dəfə Türkiyə Respublikasının Prezidenti seçilən Rəcəb Tayyib Ərdoğanın ilk səfərini Azərbaycana ölkələrimiz arasındakı münasibətlərin dərinliyindən, bizi bir-birimizə bağlayan qardaşlıq tellərinin möhkəmliyindən xəbər verir. Həm Rəcəb Tayyib Ərdoğanın, həm də Prezident İlham Əliyevin il ərzində ən çox səfər etdikləri ölkələr Azərbaycan və Türkiyədir. Bu əlaqələr, qardaşlıq münasibətləri bizə dost və dost olmayan ölkələrə mesajdır.
Səfər çərçivəsində dövlətimizin başçısı ilə Türkiyə Prezidenti arasında baş tutan təkbətək və geniş tərkibdə görüşlərdə ötən dövr ərzində birlikdə görülən işlərin icra vəziyyəti, nəticələr, həmçinin gələcəkdə həyata keçirilməsi planlaşdırılan məsələlər ətrafında geniş fikir mübadiləsi aparılıb. Sevindirici xəbərlərdən biri də odur ki, liderlər yaxın gələcəkdə Türkiyə-Azərbaycan birgə universitetinin fəaliyyətə başlaması ilə bağlı razılıq əldə ediblər. Təbii ki, qazanılmış bütün uğurların təməlində Türkiyə ilə Azərbaycan arasındakı qardaşlıq əlaqələri dayanır. Biz bir millət, iki dövlət olaraq bir-birimizin sevincini və kədərini bölüşür, xoş və dar günlərdə bir-birimizin yanında oluruq. Türkiyədə təbii fəlakət baş verdikdə Azərbaycan dövləti gözləmədən, dərhal öz xilasedicilərini oraya göndərdi. Dünyada Azərbaycan və Türkiyə qədər aralarında bu qədər sıx qardaşlıq bağları olan ölkələr tapmaq çətindir. Dövlət başçılarının qardaşlıq münasibətləri bu gün xalqlarımız arasındakı əlaqələrdə də özünü göstərir. Tarixin heç bir dönəmində Türkiyə-Azərbaycan münasibətləri indiki qədər yüksək səviyyədə olmayıb. Prezident İlham Əliyevin də qeyd etdiyi kimi, Türkiyə və Azərbaycan xarici siyasət sahəsində bundan sonra da vahid mövqedən çıxış edəcək. Bizim xarici siyasətlə bağlı apardığımız birgə fəaliyyət bölgə üçün də çox böyük önəm daşıyır. Bakı və Ankara qarşıya qoyulan hədəflərə çox sürətlə və birlikdə yaxınlaşırlar. Təbii ki, bütün bunlar iki siyasi Liderin uzaqgörənliyi və səmimi əməkdaşlıqları sayəsində mümkün olub. Kənarda hazırlanmış bir çox xain planlar bu əməkdaşlıq, əzmkarlıq nəticəsində iflasa uğrayıb, təhdidlər zərərsizləşdirilib.
Diqqətə çatdırılıb ki, 2021-ci il iyunun 15-də Şuşa şəhərində Azərbaycan və Türkiyə arasında imzalanmış Şuşa Bəyannaməsi ilə qardaş ölkələrimiz rəsmən müttəfiq oldular. Şuşa Bəyannaməsi hər iki ölkə tərəfindən müttəfiqlik münasibətlərinin qurulmasının siyasi və hüquqi mexanizmlərini müəyyənləşdirmək üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edib. Bu anlaşma Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərində yeni səhifə açdı, regional sülh və təhlükəsizliyə töhfə verdi. Bu gün Türkiyə-Azərbaycan qardaşlıq əlaqələri qarşısında yeni imkanlar yaranıb. 44 günlük Vətən müharibəsində Türkiyənin Azərbaycana verdiyi tam dəstək xalqımızı, Ordumuzu daha da ruhlandırdı. Diplomatik cəbhədə Azərbaycan haqq işinə dəstək verən Türkiyənin siyasi rəhbərləri xaricdən edilən təzyiqləri zərərsizləşdirdilər. Bu gün Azərbaycanın bütün rayonlarında Türkiyə və Azərbaycan bayraqlarının yanaşı dalğalandığını görərik. Xalqımızın Türkiyəyə olan sevgisi səmimidir, içdən gəlir.
Türkiyə-Azərbaycan qardaşlıq sevgisini pozmaq istəyən qüvvələr hər zaman olub. Qlobal güc mərkəzinə çevrilən Türk dünyasının güclənməsini istəməyən qüvvələr qardaş ölkələr arasındakı münasibətlərə xələl gətirmək, onları parçalamaq üçün yorulmadan çalışır, xain planlar qururlar. Biz həm 44 günlük Vətən müharibəsində, həm də Türkiyədə keçirilən prezident və parlament seçkilərində bunun şahidi olduq. Lakin Türkiyə və Azərbaycanın siyasi münasibətlərini zədələmək niyyətində olan xarici qüvvələrin planları ürəklərində qaldı. Türkiyə xalqı ən doğru olan qərarı verdi və Rəcəb Tayyib Ərdoğan növbəti dəfə ölkənin prezidenti seçildi. Bu qələbə Azərbaycanda da böyük sevinclə qarşılaşdı. Çünki Azərbaycan xalqı populist vədlərə deyil, reallığa, nəticəyə söykənib addım atır, mövqe ortaya qoyur. Əminliklə söyləmək olar ki, Azərbaycan və Türkiyə iki dost, qardaş ölkə olaraq yeni hədəflərə birlikdə çatacaq, yeni və daha böyük zəfərlər qazanacaqlar.
İsrafil Kərimov – Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü
“Bəlkə bir gecə sadəcə bir “dənləmə” əməliyyatı keçirərək ünvanları Xankəndində də, Əsgəranda da, Ağdərədə də, Xocavənddə də xüsusi xidmət orqanlarımıza yaxşı bəlli olan separatçı-terrorçu fəalları tutuqlayıb Bakıya komlamaq gərəkdir? Axı indi də 1988-1989-cu il deyil ki, belə əməliyyatlar üçün Moskvanın icazəsi, göstərişi tələb oluna...”
Azərbaycan Respublikası Qarabağ iqtisadi rayonunun 44 günlük müzəffər(!) savaşımızdan sonra da Rusiya imperiyasının “sülhməramlı” adlanan hərbi kontingentinin nəzarətində qalan Xankəndi şəhərində elə həmin kontingentin himayəsinə sığınmış separatçı, terrorçu, işğalçı, revanşist ruhlu hayklar daha bir qanunsuz hərəkat qondarıblar.
Moderator.az xəbər verir ki, Ermənistanın Mamul.am saytının yaydığı məlumata görə, “artsax milli hərəkatı” adlanan bu separatçı hərəkat keçmiş “polis”, “prokurorluq” əməkdaşları tərəfindən qondarılır.
Hərəkatın təşəbbüskarı, keçmiş qanunsuz “hüquq-mühafizə” orqanı əməkdaşı Sergey Amiryan qurumun yaradılması təşəbbüsü barədə özünün “Facebook” səhifəsində yazıb.
“Mövcud vəziyyəti və hüquq-mühafizə sistemində dövlət və cəmiyyət üçün müstəsna xidmətlər göstərən, heç vaxt partiya maraqlarını və ya başqasını rəhbər tutmayan keçmiş həmkarlarım ilə birgə qarşılaşdığımız problemləri nəzərə alaraq biz artsax milli hərəkatını yaratdıq.
Biz bu addımı vətənlərinin gələcəyindən narahat olan yüzlərlə artsax sakininin xahişi ilə atdıq. Bizim üçün yeganə və müstəsna fayda artsaxı ermənilərinki kimi saxlamaqdır. Ümid edirik ki, tezliklə bu hərəkat yalnız müsbət nəticələrə gətirib çıxaracaq. Artsax sakinləri təslim olmur”,- bu cümlələri çərənləyən separatçı hərəkatın Xankəndi şəhərindəki konkret ünvanını da göstərir:
“Yaratdığımız hərəkatın mərkəzi ofisi Stepanakertdə yerləşir, ünvan Azatamartikner 9. Digər ofislər haqqında, planlaşdırılan mətbuat konfransları və elanlar hərəkatın “Facebook” səhifəsində yerləşdiriləcək”.
Qondarma hərəkatın "təsisçisi" S.Amiryanın "Facebook" səhifəsində o da diqqəti cəlb edir ki, bu separatçı 2021-ci ilin oktyabrında Şuşa yaxınlığında Azərbaycan ordusunun postuna qumbara atan və dərhal "sülhməramlı"lar tərəfindən aradan çıxarılaraq Xankəndindəki separatçı-terrorçu rejimə təhvil verilən 2016 və 2020-ci illərdə "polis" mayoru Norayr Mirzoyana böyük rəğbət bəsləyir... Yəni özü də belə terror aktlarına hazırdır...
Zəruri şərh:
Çox güman ki, bu qondarma separatçı-terrorçu xislətli hərəkat da Rusiyanın Yuxarı Qarabağda fəal olan “FSB”-si tərəfindən dəstəklənir. Çünki tarixən məlumdur ki, hayklar arxalarında etibarlı güc hiss etmədən heç bir hərəkat, təşkilat qurmurlar...
Biz isə iki gündən bir mediada “Azərbaycan Qarabağdakı separatçılara qanunsuz silahlılara qarşı antiterror əməliyyatı keçirəcək” “sensasion” xəbərləri ilə özümüz öz başımızı qatırıq. Bəlkə gecikirik? Bəlkə heç hansısa hay-küylü “antiterror əməliyyatı”-filana ehtiyac yoxdur. Bəlkə bir gecə sadəcə bir “dənləmə” əməliyyatı keçirərək ünvanları Xankəndində də, Əsgəranda da, Ağdərədə də, Xocavənddə də xüsusi xidmət orqanlarımıza yaxşı bəlli olan separatçı-terrorçu fəalları tutuqlayıb Bakıya komlamaq gərəkdir? Axı indi də 1988-1989-cu il deyil ki, belə əməliyyatlar üçün Moskvanın icazəsi, göstərişi tələb oluna... Axı bizdə elə oğullar var ki, istənilərn təhlükəli adamı gecə yatağından götürüb yoxa çıxara bilir...
Mənbə: moderator.az
Bakının o başında yaşayan adama 1 manat verib onun maşını ilə işə gələndə kimin qarnı ağrıyır? Niyə mən taksi ilə 15 dəqiqəyə qət etdiyim yolu uzun və yöndəmsiz avtobusla 55 dəqiqəyə getməliyəm?
Bu ölkədə bircə ucuz olan taksi xidməti qalmışdı, onu da digər qiymətlərə “uyğunlaşdırırlar”. Siz Allah, arqumentə baxın: Qiymətlər çox ucuzdur, hamı taksi xidmətindən istifadə etmək istəyir.
Bəli, qiymətlər çox ucuzdur. Məsələn, iki gün əvvəl mən məşhur 8-ci kilometr bazarından aeroportun yanına 5 manata getdim. Yolda sürücüdən bu məbləğin ona sərf edib-etmədiyini soruşanda, yaşına uyğun olmayan ağayanalıqla belə dedi: "Allah bərəkət versin".
Allah ürəyinə görə verdi. Mən maşından düşməyə macal tapmamış başqa bir müştəri özünü içəri təpdi.
Biz bahalı istirahət mərkəzlərinə gedə bilmirik. Teleqüllədəki məşhur restoranda nəinki yemək yemirik, heç çay da içə bilmirik. Cahangir Əsgərovun acgözlüyü üzündən daha təyyarəyə də minmirik. Bircə taksi xidmətindən istifadə edə bilirik. Onu da bizə çox görürlər. İstəyirsiniz ki, köhnə, təmirsiz, kondisionersiz metro vaqonlarında, turşumuş kələm qoxan kirli avtobuslarda bir-birimizin belinə minək?
İctimai nəqliyyatdan istifadənin zəruriliyini anlatmağa çalışan Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat naziri Rəşad Nəbiyevdən soruşuram: Müşahidə Şurasının sədri olduğunuz Bakı metrosunun xidmətindən istifadə edən sərnişinlərin hansı məşəqqətlərə qatlaşmasından xəbəriniz varmı? Siz bahalı maşınınızda xumarlana-xumarlana işə gedəndə, sıravi vətəndaşların hansı zülmə qatlaşdığını yazım, öyrənin. Öyrənmək heç vaxt gec deyil.
Cənab nazir, Mərdəkanda yaşayan Məmmədəli kişi Yasamaldakı iş yerinə getmək üçün kökünü qurutmağa çalışdığınız 1 manatlıq taksilərlə əvvəlcə metronun "Koroğlu" stansiyasına gəlir. Sonra min bir əziyyətlə, qan-tər tökə-tökə vaqonların hərəkət etdiyi platformaya enir. Təbii ki, Dərnəgül istiqamətində hərəkət edən qatara minə bilmir. Əlacı kəsildiiyi üçün üzünü o tərəfə çevirib "Həzi Aslanov" stansiyasına gedən qatara əyləşir. Ehtiyac üzündən çuxura düşmüş gözlərini qıyıb ətrafı müşahidə edir. Adam az olsa, "Neftçilər", çox olsa "Xalqlar Dostluğu" stansiyasında enir. Təkrar Dərnəgül istiqamətində hərəkət edən qatara minib "İnşaatçılar" stansiyasına qədər yol gedir. Yüzlərlə insanla birlikdə yol getdiyi üçün 20 dəfə ayağını tapdalayırlar, şalvarının qırışı itir, pencəyinin yaxası əzilir. Hanasısa yekəpər sərnişinin müdaxiləsi ilə azı üç dəfə yerində dövrə vurur, beş dəfə onun bunun tənəsini eşidir. Əgər həmin gün cibgirlə qarşılaşırsa, üstündəki beş-on manat da əldən çıxır. Ürəyində yüz dəfə özünə, iki yüz dəfə də ona bu zülmü yaşadanlara söyə-söyə gəlib iş yerinə çatır...
Mənə inanmırsınızsa, gəlin birlikdə metroya minək. Narahat olmayın, sizi öz kartımla keçirəcəyəm. Təki, gəlin və görün...
Seymur VERDİZADƏ //yenisabah.az//
Təxminən bir əsr yarım əvvəl Qacarlar dövlətində etnopolitik proseslərin çox maraqlı bir müşahidəsi:
“... Aderbeycanlılar yalnız türkcə danışır və fars dilini yalnız xarici dil olaraq öyrənirlər. İranın digər əyalətlərində türk dili xalq arasında tam hakim olmasa da, elə bir vilayət yoxdur ki, əhalinin bir hissəsi bu dildə danışmasın.
İrandakı hərbi ünsür, hazırda hökmranlıq edən Qacar sülaləsinin də mənsub olduğu Türk irqinə aid olduğu üçün, sarayda və ən yüksək vəzifəli şəxslər arasında, mərasim olmasa da, ümumi danışıq dili Türk dilidir.
Tehran və ətrafı əsasən türk dilində danışır. İranın hər yerində hər gün fars dilində danışanların sayı azalır, türkcə danışanların sayı artır. Yaxın gələcəkdə İran, yalnız türk dilində danışan dövlətlərin sırasını artıracaq."
Mənbə: Мамед Шахтахтинский, Фельетон "Кавказа". 25-го апреля 1882 года.
Elvin Məmmədli.
Fransa prezidenti Emmanuel Makron iranlı həmkarı İbrahim Rəisi ilə telefonla 90 dəqiqə nəyi müzakirə edə bilərdi? İranın Prezident Administrasiyası rəhbərinin siyasi məsələlər üzrə müavini Məhəmməd Cəmşidi bildirib ki, guya danışıqlar zamanı Makron Parisin Tehranla əməkdaşlıq etmək niyyətində olduğunu vurğulayıb.
Ağlabatan deyil. İran Fransanın tərəfdaşı və dostu deyil ki, iki ölkənin dövlət başçısı uzun-uzadı “əməkdaşlığın inkişafı” mövzularını müzakirə etsinlər?Fransanın “Le Figaro” qəzeti fransalı rəsmilərə istinad edərək telefon danışığında Makronun Rəisini xəbərdar etdiyini və İranın Rusiyaya pilotsuz uçuş aparatları göndərməyi dayandırmaq tələbini səsləndirdiyini yazıb. Fransa prezidenti Tehranın Rusiyaya dronlar göndərməkdə davam edəcəyi halda bunun İran üçün təhlükəsizlik və humanitar sahədə ağır nəticələri olacağını bildirib. Qərb ölkələrinin kəşfiyyat strukturlarının İranın Rusiyaya göndərdiyi dronların sayını artırdığı barədə məlumatları var.
İran Rusiyaya dronlar göndərməkdən imtina etməyəcək. İranın Qərb sanksiyaları fonunda valyutaya ehtiyacı var. Rusiya dronların qarşılığında İrana böyük miqdarda pul ödəyir. Ukrayna səmasında hər gün onlarla İran dronu vurulur. Bu o deməkdir ki, İranın pilotsuz uçuş aparatları istehsal edən müəssisələri Rusiya üçün tam gücüylə işləyirlər.
Bəs Tehranı Makron niyə xəbərdar edib? Makron Fransanı Avropanın lider dövləti hesab edərək hər məsələdə rol almağa çalışır. Ancaq bu Makronun və Fransanın statusunu xüsusi olaraq artırmır.
Elxan Şahinoğlu
Teref.az
ATV telekanalında yayımlanan “Astar şou” adlı komediya verilişində müəllim adının urvatsızlaşdırılmasına yönəlik təqdimat ictimaiyyətdə hiddət doğurub.
Şounun dünən axşamkı növbəti buraxılışında “aktyorlar” guya meşşanlığı satirik dillə tənqid etdiklərini tamaşaçılara çatdırmaq istəyiblər. Əslində isə dolayı yolla onsuz da tez-tez əsassız olaraq hədəf seçilən müəllim adını daha da ucuzlaşdırıb, onu gülüş obyektinə çeviriblər.
Belə ki, verilişin ssenarinə görə, aşpaz eyş-işrət məclisində artıq qalan kababı özü ilə götürüb “Corc müəllim”ə aparıb verəcəyini bildirir. “Jurnalist”in “yəqin Corc müəllim hörmətli adamdır ki, ona kabab aparmısınız” sualına aşpaz “Corc müəllim Kərim müəllimin itinin adıdır” cavabını verir.
Teref.info Modern.az-a istinadən xəbər verir ki, müəllimlə bağlı bu cür təqdimat sosial şəbəkələrdə də etiraz doğurub. Müzakirələrə qoşulanlar ATV rəhbərliyini tənqid edib, qınayıblar.
Jurnalist Rövşən Kəbirli bu təqdimatı ölkənin minlərlə müəlliminə və müəllim adına açıq həqarət adlandırıb.
“Təsəvvür edin ki, bu verlişin ssenasisini yazan hansısa danabaş adam itə müəllim deyir – “Corc müəllim” və biabırçılıq bir neçə dəfə xüsusi əda ilə ekrandan səsləndirilir.
Tələb edirəm ki, ölkədə teleyayıma nəzarət edən Azərbaycan Respublikası Audiovizual Şurası reytinq xatirinə müqəddəs müəllim adına “qarmaq atan” verilişə görə ATV kanalının yayımını azı bir sutka dayandırsın. Həmçinin, sözügedən verilişin telekanalın proqramdan həmişəlik çıxarılması barədə qərar qəbul edilsin. İnanıram ki, Audiovizual Şurası dövlət qurumu olaraq bunu edəcək”.
Jurnalist Rövşən Kəbirlinin bu çağırışına Qarabağ qazisi, hazırda Bakıdakı məktəblərdən birində müəllim işləyən Vaqif Əlisoy da dəstək verib:
"ATV-nin rəhbərliyinə müraciət edirəm. Sizə kim haqq verib ki, 150 minlik müəllim ordusunu təhqir edirsiniz? İndi bu ağsaqqal vaxtımda durum mən də sizi təhqir edim?
Ayıb olsun! 44 günlük Vətən müharibəsində həlak olan 3 min şəhidi, minlərlə qazini yetişdirən biz müəllimlər olmuşuq. Şəxsən mənim yetişdirdiyim 50-yə yaxın şagird əsgər, gizir və zabit kimi döyüşlərə qatılıb, şəhid və qazı olublar. O şəhidlərin ruhu sizə qənim olsun! 46 ilin müəllimi, Qarabağ qazisi kimi dərhal üzr istəmənizi tələb edirəm!
Elm və təhsil naziri Emin Əmirullayevə, Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin rəhbərliyinə müraciət ünvanlayıram, bu məsələyə müdaxilə etsinlər”.
İş elə gətirdi... son günlər bir neçə rus qadınla həmsöhbət oldum. Onlardan biri son otuz ili Amerikada yaşayan, əri amerikalı olan bir Bakılı idi. O biri Moskvada yaşayan, qaynanasının təbiri ilə desəm bir "kənd qızı" idi.
ABŞ-da yaşayan rus qadının fikirləri diqqətimi çəkdi. O, Putini qınayır və deyirdi:
- Axı sən nə istəyirsən Ukraynadan? Niyə dağıtdın o ölkəni? Sən dön, öz əhalinə bax, camaat it günündə yaşayır...
Biz bir xeyli bu mövzuda danışdıq. Dedim, dünyanın ən bədbəxt xalqıdı rus, kiçik istisna ilə zillət içində keçinir. Və bu dövlətin ayağı hara dəyirsə fəlakət gətirir o xalqa.
İlk dəfə bir rusun bu fikrimi təsdiqlədiyini, hətta qüvvət verdiyini gördüm. Ümunilikdə, rus şüuru şovinist yüklüdür...
Görünür, Kremlin təbliğat məngənəsindən uzaq düşmək, Amerika şüuru daşımaq da öz işini görüb.
Qonşumda da həmsöhbətim olan rus qadın var, tanışlar da var... gördüklərimin hamısı Putin fanlarıdı. Putinə "gözü üstdə qaşı var" demək olmur. O saat iş yetişir "şələni qoy, gəl dalaşaq" məsələsinə.
Ümumiyyətlə, Bakı rusu Putin heyranıdı.
Biz, Bakı rusunu, xüsusən rus qadınları küçələrdə pişiklərə yemək verən, humanist təbiətli, küçəyə zibil atmayan, dükan-bazarda növbəni pozmayan, qonşuluqda xoş keçinən... gördük, amma bir dəfə də onların Xocalı qətliamına, 20 yanvar qırğınına etiraz edən görmədik. Rus qadını Rusiyanın tökdüyü qanı -gənəldə- təqdir edir.
...Ertəsi gün bir başqa qadınla, Moskva rusu ilə bir arada olduq. Həyatsevər bir qadın idi, təbiətə, yeməklərə, havaya, suya... hər gördüyünə bayılırdı, dağlarda kəklik otu toplayır, uşaq kimi sevinirdi.
Yanaşı oturduq, uzun uzadı həyatı, təbiəti sevməyindən danışdı. Azərbaycanı behşt kimi gördüyünü dedi. Nifrətin nə qədər pis bir duyğu olduğunu deyib sözü müharibəyə gətirdi. Bir xalqın nifrət dolu olmasını pislədi. Əlbəttə, çox iri bir nitqlə... amma fikrini konkretləşdirmədi... o üzdən soruşmalı oldum:
- Siz bir Rusiya insanı olaraq necə düşünürsünüz, Ukraynada ictimai nifrət çoxdur, yoxsa Rusiyada...
Heyrətlə üzümə baxdı, yəni necə bilməzsən bu sualın cavabını...
- Əlbəttə, Ukraynada... Rusiyada nifrət deyə bir şey yoxdur, qətiyyən yoxdur. Ukrayna anaları gecə-gündüz bizim yeddi nəslimizə qarğış tökür. Amma bizim orada ölən əskərlərimizin anaları heç vaxt onlara nifrət yağdırmır...
Əlbəttə, bu qadın, indiyə qədər həmsöhbət olduğum - bircə istisna - rus qadınları kimi Putin yanlısı idi və bu sevda onu elə kor etmişdi ki, gözü yeri-göyü görmürdü...
Amma həssaslığı da vardı və görünür üzümdən bir şeylər oxuyurdu.
- Putin nə etsin? Öz ölkəsini qoruyur. Bu, Putinin borcudur, vəzifəsidir...
Mənim hər hansı bir etirazım başqasının evində deyişmə açmağa gətirə bilərdi. Yaxşı ki buna vaxt qalmadı, qızı onu yığışmağa çağırdı... uçuşlarına bir neçə saat qalırdı...
Həm də daşlaşmış şüura heç bir fikir təsir etməz. Belə insanlara nəsə demək mənasızdır. Həm də mənə bir yazıçı kimi insanın halı, əhvalı, mahiyyəti daha maraqlıdır... görmək, bilmək... mübahisə etməkdən yeydir...
Bəlkə də vaxt qalsaydı sözümü gülə-gülə deyərdim, bunu yaxşı bacarıram
Deyərdim:
-Putin dəyişə bilmədi, yeni düzəni anlamadı. Qonşu dövlətlərin boğazına son dörd əsrdə olduğu kimi bir daha caynaq atmaq istədi və Rusiyanı fəlakətə sürüklədi. Lap yaxşı! Bəlkə də rus işğalından qurtamağın, eləcə də rus xalqının öz dövlətinin ona gətirdiyi faciədən xilas olmasının yolu budu. Halbuki hər xalqın süverenlik haqqını tanıyıb Avropa Birliyi kimi bir ittifaq qura bilərdi.
Lakin... bu, mümkün deyil, olmayacaq. Rus şüuru, insanlıqdan, analıqdan çıxıb fana çevrilmiş bu şüur rusa nicat yolunu göstərə bilməz. Çarə yalnız məğlubiyyətdədir. Rusların özünü belə indiki rus federasiyasının - Rusiyanın məğlubiyyəti xilas edəcək. Hərcənd federasiya deyilən bir şey yoxdur, olmayıb. Rusun bərabər hüquqlu münasibət kültürü yoxdur. Rus şüuru uzun yüz illərdir qapazlamaq və yağmalamaq formatına düşüb və o formatdan çıxmaq yolu axtarmır. Çarə tarixin və zamanın rus şüuruna atacağı yeni formata qalıb.
Belə... demək, rus qadının fanlıqdan çıxıb adam kimi, qadın kimi, ana kimi düşünə bilməsi üçün Amerikada 30 il yaşaması lazımdı.
"Musa Peyğəmbər kölə şüurundan çıxarmaq üçün soydaşlarını 40 il çöllərdə süründürdü..." hekayətinin yeni bir varinatı kəşf ediləcək kimi görünür
Mehriban Vezir
Teref.az