1993-cü il avqustun 23-də Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Cəbrayıl rayonu işğal edilmişdi. İşğal zamanı rayonun 1 şəhər, 4 qəsəbə və 97 kəndi erməni vandalları tərəfində dağıdılmış, nəticədə rayona 13,928 milyard ABŞ dolları məbləğində ziyan dəymişdi. 1050 km2-i əhatə edən rayon ərazisi və bu ərazilərdəki 72 ümumtəhsil məktəbi, 8 xəstəxana, 132 tarixi abidə, 150 mədəniyyət ocağı, 100-ə yaxın kənd, həmçinin 8 sənaye müəssisəsi, 42 kolxoz, Kökəltmə birliyi, Quşçuluq fabriki işğal zamanı vəhşicəsinə dağıdıldı. 52000 nəfər əhali doğma yurd-yuvalarından didərgin düşərək respublikanın 58 rayonunun 2000-dək yaşayış məntəqəsində, o cümlədən qaçqın düşərgələrində, yük vaqonlarında və yataqxanalarda məskunlaşdılar. Müharibə zamanı Cəbrayıl rayonundan Qarabağ müharibəsində 362 nəfər şəhid, 191 nəfər əlil oldu.
27 il ərzində Cəbrayıllılar öz döğma yurdlarının həsrəti ilə yaşadılar. Nəhayət ölkəbaşçısı, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasət öz bəhrəsini verdi. İlk növbədə 2016-cı il Aprel Döyüşləri zamanı Azərbaycan Ordusunun əks hücumu nəticəsində Lələtəpə yüksəkliyi işğaldan azad edildi və Cocuq Mərcanlı kəndi Azərbaycan Ordusunun nəzarətinə keçdi. Prezident İlham Əliyevin Sərəncam və tapşırıqları əsasinda Cocuq Mərcanlı kəndi yenidən bərpa edildi, burada yaşayış və iş üçün hər cür şəait yaradıldı, insanlar öz döğma kəndlərinə qayıtmağa başladılar.
Nəhayət 2020-ci il 27 sentyabr tarixində başlanan Vətən müharibəsinin ilk günlərindən Azərbaycan Ordusu hücuma keçdi, Cəbrayıl rayonunun Böyük Mərcanlı və Nüzgar kəndləri, 3 oktybar tarixində Mehdili, Çaxırlı, Aşağı Maralyan, Şəybəy və Quycaq kəndləri, 4 oktyabr tarixində Cəbrayıl şəhərini və rayonun 9 kəndini – Karxulu, Şükürbəyli, Çərəkən, Daşkəsən, Horovlu, Mahmudlu, Cəfərabad, Yuxarı Maralyan və Decal kəndlərini işğaldan azad edildi. Cəbrayıl rayonunun ərazisində aparılan hərbi əməliyyatlar nəticəsində ümumilikdə 1 şəhər (Cəbrayıl) və 80 kənd işğaldan azad edildi. Bununlada Cəbrayıl rayonu 27 ildən sonra düşmən işğalından azad edildi. Üstəlik, Azərbaycan Ordusunun Xocavənd rayonunun cənub kəndləri və strateji Hadrut qəsəbəsi istiqmətində hərbi əməliyyatlar keçirməsi üçün geniş imkanlar yarandı.
Cəbrayılın azad edilməsi xəbərini biz düz 27 il gözləyirdik. Həmin axşam küçələrə axışan insanlar bir-birini təbrik edir, göz yaşlarını saxlaya bilmirdi. Bu, sevinc göz yaşları idi. Üç il bundan əvvəl avqustun 23-nü Cəbrayılın işğal günü kimi xatırlayırdıq. Oktyabrın 4-ü isə tariximizə bu şəhərin azad olunması günü kimi yazıldı.
Dünya birliyi 30 il Azərbaycan torpaqlarının işğalına göz yumdu. BMT Təhlükəsizlik Şurası Erməni silahlı birləşmələrinin Azərbaycan torpaqlarından qeyd-şərtsiz çıxarılması ilə bağlı qəbul etdiyi dörd qətnamə kağız üzərində qaldı. Məsələnin həlli məqsədilə yaradılmış Minsk qrupu problemin çözülməsinə nəinki kömək etdi, hətta nəticəsiz danışıqları ilə vəziyyəti daha da gərginləşdirdi. Öz havadarlarına bel bağlayan Ermənistan bütün beynəlxalq sənədləri heçə saydı və uzun illər ərazilərimizin 20 faizini işğalda saxladı. Nəhayət, 2020-ci il sentyabrın 27-də başlayan Vətən müharibəsində Azərbaycan BMT qətnamələrinin icrasını özü təmin etdi. Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə rəşadətli ordumuz Şanlı Zəfər tarixini yazdı. Bu Zəfərin ilk səhifələrindən biri Cəbrayıl şəhərinin azad edilməsi oldu.
Düşmən hesab edirdi ki, bu dağıntılardan sonra azərbaycanlılar heç vaxt buraya qayıtmayacaq. Yurd yerlərimizi də elə o məqsədlə dağıdıb viran qoydular. Amma yanıldılar. Bu qələbə təkcə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası demək deyil, bu, Xeyirlə Şərin mübarizəsidir. Bu mübarizədə Şər qüvvələri məğlub oldu, biz qalib gəldik. Çünki Azərbaycan xalqı qurub yaradan xalqdır, ermənilər isə yıxıb-dağıdan. “Dəmir yumruq” düşmənin belini elə qırdı ki, o, bir də çətin ayağa qalxa.
2020-ci il noyabrın 16-da Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və xanımı Mehriban Əliyeva işğaldan azad olunan Cəbrayıl rayonuna gəldilər. Prezident İlham Əliyev Cəbrayıl şəhərində və Xudafərin körpüsündə Azərbaycan bayrağını qaldırdı. Cəbrayıl rayonu ərazisində yerləşən qədim Xudafərin körpüsünün düşməndən azad edilməsi və Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin bu körpüdə Azərbaycan bayrağını ucaltmasının böyük tarixi və siyasi əhəmiyyəti vardır.
Bu yerlərə həyat yenidən qayıdır. Şuşada, Ağdamda, digər azad edilən ərazilərdə böyük quruculuq işləri gedir, Zəngilanda “ağıllı kənd” layihəsi uğurla həyata keçirilir. Cəbrayılın bərpasına başlanılıb. Cəbrayıl yarımstansiyasının istifadəyə verilməsi ilə rayonunn elektrik təchizatının artıq demək olar ki, bütün işləri görülüb. Hazırda Cəbrayıla 4-6 zolaqlı yol çəkilir. Cəbrayıla gələn vətəndaşlar rahat gələcək və buradan keçən Zəngəzur dəhlizindən istifadə edəcəklər. Rayonun bütün kəndlərinin tədricən bərpa edilməsi proqramı da təsdiq edilib. Yaxın vaxtlarda Cəbrayıl rayonunda 240 meqavat gücə malik elektrik enerjisi stansiyasının inşasına başlanacaq.
Azad edilmiş bütün ərazilərdə, eləcə də Cəbrayıl şəhərində inzibati və ictimai binalar, məktəblər, tibb ocaqları yaradılacaq, infrastruktur qurulacaq. Küçələr, parklar, xiyabanlar salınacaq, qələbə abidələri ucaldılacaq. Rayon sakinləri, keçmiş məcburi köçkünlər tezliklə Cəbrayıla qayıdacaq, qurub-yaradacaqlar.
İsrafil Kərimov – Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü

Prezident İlham Əliyev Cəbrayıl və Zəngilan rayonlarına son səfəri zamanı yeni inzibati və yaşayış binalarının, komplekslərinin, kəndlərin, uşaq bağçasının təməlinin qoyulmasında, Cəbrayıl Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin, «Cahangirbəyli» su elektrik stansiyasının açılışında iştirak etməsi, bir çox obyektlərdə görülən işlərlə tanış olması, verilən vədlərin, qarşıya qoyulan vəzifələrin uğurla yerinə yetirilməsini göstərir. İşğaldan azad olunmuş ərazilərimizdə həyata keçirilən quruculuq işləri hər bir vətəndaş üçün qürurvericidir. Prezident İlham Əliyevin və birinci xanım Mehriban Əliyevanın işğaldan azad edilmiş rayonlara səfərləri həmişə böyük maraq və ruh yüksəkliyi ilə qarşılanır və hər səfəri böyük əhəmiyyət daşıyan əlamətdar hadisələrlə yadda qalır.
Sentyabrın 29-də “Davamlı şəhərlər iqtisadi inkişafın hərəkətverici və bərabərsizliklərlə mübarizə aparan qüvvəsi kimi» mövzusunda 2-ci Milli Şəhərsalma Forumunun açılış mərasimində dövlət başçımız bildirib ki, Azərbaycan sıfırdan yeni şəhər və kəndlər inşa edir. Ona görə də müasir texnologiyalar tətbiq edilməli və keçmiş köçkünlərimizə ən yaxşı şərait yaradılmalıdır. Zəngilan azad olunmuş ərazilərin ilk bölgəsidir ki, artıq burada keçmiş məcburi köçkünlər evlərinə qayıdıb. Ağalı «ağıllı kəndi»nə ötən bahar aylarında həyat qayıdıb. Orada sakinlər xoşbəxt yaşayırlar. Heç zaman öz Vətənini görməyən gənc nəsil qayıdıb.
Azad olunmuş ərazilərdə artıq böyük inkişafın təməlləri atılır. Məqsəd yalnız ölkə səviyyəsində deyil, həm də uğurlu inteqrasiyaya nail olmaqla, regional və beynəlxalq səviyyələrdə inkişafı təmin etməkdir. Ölkə başçımız daim qeyd edir ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərin bərpasında bizə rəqib olan ancaq zamandır. Bu gün Qarabağın, işğaldan azad edilmiş bütün ərazilərimizin dirçəlişi üçün ən yüksək standartlarla inkişaf planı və proqram hazırlanmış, həyata keçirilməyə başlanmışdır. Füzuli və Zəngilan rayonlarında Beynəlxalq Hava limanlarının qısa zamanda istifadəyə verilməsi, işğaldan azad olunmuş bütün ərazilərdə elektrik stansiyalarının qurulması, nəqliyyat-kommunikasiya layihələrinin həyata keçirilməsi, mədəniyyət paytaxtı Şuşanın dirçəldilməsi istiqamətində misilsiz işlərin görülməsi sözün həqiqi mənasında ölçüyəgəlməzdir. Bunu yalnız beynəlxalq təşkilatlar deyil, hətta erməni mətbuatı və siyasətçiləri də etiraf edirlər.
Dövlət başçımızın qeyd etdiyi kimi, bölgənin yol infrastrukturu surətlə şaxələnir. Paytaxt Bakıdan bütün istiqamətlərdə 2000 kilometrdən çox yeni magistral yollar inşa olunur. Sovet dövründə mövcud olan dəmir yolu xətti bərpa edilib. İşğal dövründə həmin dəmir yolları Ermənistan qüvvələri tərəfindən sökülüb. Bu gün Horadizdən Zəngilana çəkilən dəmir yolunun inşası fəal fazadadır və tezliklə nəqliyyat dəhlizinin bu mühüm hissəsi hazır olacaq. Bu, Azərbaycanın əsas ərazisini Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə birləşdirəcək layihədir. Oradan isə həmin dəmir yolu İran və Türkiyəyə keçəcək və nəhayət Avropaya çatacaq.
Artıq Qarabağ münaqişəsinin hərbi-siyasi yolla həllinə nail olan Azərbaycan regionda yeni geostrateji reallıqlar yaradıb. Reallıq ondan ibarətdir ki, dayanıqlı Azərbaycan iqtisadiyyatı qarşısında Ermənistan heç bir zaman tab gətirə bilməzdi. Müharibədən öncəki çıxışlarında hər zaman Prezident İlham Əliyev bildirirdi ki, azərbaycanlı məcburi köçkünlər öz torpaqlarına geri qayıtmalıdırlar: "Ermənistanın bütün liderləri mövcud status-kvonu müxtəlif yollarla saxlamağa çalışıblar. Azərbaycanlı məcburi köçkünlər öz torpaqlarına geri qayıtmalıdır. İşğal olunmuş torpaqlardakı silahlı qüvvələrin 80 faizindən çoxu Ermənistan əsgərləridir. Onlar hesab edirlər ki, bu torpaqları həmişəlik saxlaya bilərlər. Heç vaxt!"
Azərbaycan Ordusu ata-baba torpaqlarını erməni terrorçu xunta rejimindən təmizlədi və bununla bir daha sübut olundu ki, dövlət başçısının dediyi heç bir söz əbəs yerə deyildi. Bu gün Azərbaycan regionun lider və qalib ölkəsi kimi qətiyyətli Prezident, Müzəffər Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə öz yeni gələcəyini inşa edir.
Cavid Fərhadov – Vətən müharibəsi qazisi, ehtiyatda olan zabit

Azərbaycan Dövləti, Xalqı inanılmaz, tarixi qələbəyə imza atdı, 35 illik “irini”, vətən bədənində olan “yaranı” təmizləyib sağaltdı. Prezident İlham Əliyevin bu günə qədər mənfi-müsbət etdiklərini bir kənara qoysaq Azərbaycan tarixinə düşən liderlik nümunəsi göstərdi.
Qarabağ məsələsinin çözülməsi, Vətənimizin ərazi bötövlüyünün bərpası bu dalğada siyasətə gələn və hələ də özünü siyasətdə görənlərin də paradiqmasını dəyişdi-dəyişir. Onlar ya yeni reallığı qəbul edib 90-ların “modundan” çıxmalı, əsl siyasətlə məşğul olmağı öyrənməli, siyasətin ciddi iş, sənədlərlə, tezislərlə, proqramlarla, platformalarla yarışma yeri olduğunu anlamalıdırlar. Bacarmasalar siyasi səhnədən silinib gedəcəklər, çünki Qarabağ düyününün çözülməsi onların da əhalinin bir qisminin duyğularını istismar etmək üzərinə qurduqları uğursuz siyasi davranış qaydalarını sıfırladı. Obrazlı desək, Ermənistanda “Qarabağ siyasi klanı” necə siyasi səhnədən silindisə, cəmiyyətin gözündən düşdüsə, bizdə də “Qarabağ dalğasının” gətirdiyi siyasi təfəkkür tarixdə qalmalıdır. Əslində o dalğa yaxşı mənada siyasi “kötüklər” gətirsə də, amma daha çox “çör-çöpü” üzə çıxarmışdı.
Amma bundan sonra ən böyük məsuliyyət hakimiyyətin, hökumətin üzərinə düşür. Onların siyasətə baxışları dəyişməsə, bu sahəni “nazirlik” məntiqi ilə moderasiya etmək düşüncəsindən əl çəkməsələr, böyük problemlərlə üzləşəcəyik. Onlar da öz orbitinə yığdıqları 90-ların Qarabağ dalğası ilə üzə çıxan siyasi “meyidlərə”, “balıqhafiztiplərinə” maddi-siyasi dəstək verməkdən vaz keçməlidirlər – onların heç bir xeyri, siyasi səhnəyə verə biləcəkləri tövhə yoxdur.
Bundan başqa hakimiyyət daha istənilən köklü islahatların qarşısını əvvəllər haqlı olan, “Qarabağ boyda dərdimiz, problemimiz var”, cümləsi ilə ertələyə bilməz-bilməyəcək. Bəli, Prezidentin rəhbərliyi, düzgün siyasəti, ən vacibi Xalqın ürəkdən dəstəyi və iştirakı ilə bu problem çözüldü, bitdi, bunu görürük, qiymətləndiririk, sevinirik, tarixi qələbəmizi dərk edub qürur duyuruk. Amma indi daha məsuliyyətli və çətin quruculuq dövrü başlayır, ölkəyə əlavə onmilyardlarla vəsait, investisiyalar, ədalətli idarəetmə, iqtisadi və hüquqi sitem gərəkdir. Çünki, hərbi qələbəni diplomatik, iqtisadi uğura çevirməsək Əsgərimizin əməyinə heyf olar, buna imkan vermək olmaz – artıq köklü islahatlar, yeni siyasi institutlaşma, iqtisadi açılım, hüquqi Dövlət dönəmidir. Qalib xalqı əvvəlki kimi idarə etmək olmaz! Hamımıza bu işdə uğurlar arzu edirəm!
Natig Cəfərli
Teref.az

Aldıgımız məlumata görə Qarabagı tərk edən erməni sürüsünün Gürcüstana axını başlayıb.Nəzərinizə çatdırım ki,1904,1918,1922,1942-44-cü illərdə Borçalını Türkiyə ilə baglayan ərazidən Türklərin məcburi köçürdülməsi və köçürdülən Türklərim yerinə ermənilərin yerləşdirilməsi prosesi baş verib.Ermənilərin yaşadıqları həmin ərazilər Borçalı ilə Türkiyəni,daha dogrusu Azərbaycanla Türküyənin tək quru bagı olan Borçalının Türkiyə ilə bagını qoparmaq amacı ilə edilib və həmin ərazilərə ermənilər yerləşdirilib.
Həmin ərazilər Axısxalı qardaşlarımızın dədə yurdu olan,Axalsixe,Axalkalaki,sonradan sürgün olunan Malakanların yerləşdirilib adı dəyişdirilən Baqdanovka rayonlarıdır.Təsəvvür edin,Borçalı ilə adı keçən əraziləri ayıran Yunanların(Berzan) və Türklərin yaşadıgı tək bir Tsalka(Barmaqsız) rayonu qalmışdı,həmin rayonun əhalisi yarı Yunan yarı Türk idi.1992-ci ildə Gürcü və erməni separatcılarının təzyıqı ilə həmin rayondan Türklər Azərbaycana,Yunanlar isə Yunanıstana köçmək məcburiyyətində qoyuldu.Türk və Yunan kəndləri boşaldıldı,xaraba qaldı.
Dünən aldıgım məlumata görə Qarabagı tərk edən erməniləri indi də Tsalka(Barmaqsız)ratonunda boş qalmış Yunan və Türk kəndlərinə yerləşdirirlər.Təsəvvür edirsinizmi?
1904-cü ildə Türkiyə sərhəddindən başladılar,əvvəlcə Axalsixeyə(Axısxa),sonra Axalkalakiyə,Baqdanovkaya,indi də Tsalkaya(Barmaqsız)... Bundan aşagı Borçalı başlayır,hətta Tsalka(Barmaqsız) rayonunun yarısı Borcalı ərazisidir..
Bu Fransız və Rusların yeni iyrənc planlarıdır və artıq görünən daga bələdçi gərək olmadıgı kimi Rusiyanın tezliklə Gürcüstan üzərindən ermənistanı işgal etməsi və hər iki dövlətin Rusiyanın idarəçiliyinə keçməsi qaçılmaz kimi görünür...
Kamran Güllər
Teref.az

İnternetdən götürülən, şəkildə gördüyünüz cədvəl sentyabrın 28-də qonşu ölkənin Telegram-kanallarının verdiyi məlumat əsasında tərtib edilib. Cədvələ inansaq, daha əvvəl 70 500 adam Qarabağdan E...nistana keçib gedib. Olsun. Beləliklə, 28 sentyabr, saat 14.00 olan durumda Qarabağdan E...nistana deyilən sayda, sonrakı səkkiz saat ərzində 7 854, - yəni təxminən 8 000, - adamın getdiyini iddia edilir. Hamısı maraqlı və müəmmalı olsa da, asan və əyanilik üçün bircə bu son rəqəm üzərində dayanaq.
Real rəqəmdirmi?
Saatda təxminən min adam. Buradan belə çıxır ki, Laçın yolundakı Nəzarət-Buraxılış Məntəqəsində sərhədçilərimiz bir dəqiqə ərzində 16 nəfərin sənədlərini yoxlayıb düzgün olduqda keçməsinə icazə verirlər. Yoldakı NBM bir dənədir, bir, ən çoxu iki pəncərəsi var. Bir dəqiqə ərzində 16 nəfər, yəni 4 saniyə ərzində bir adam! Belə, bu dərəcədə sürətli yoxlama mümkündürmü?! Təbii ki, yox.
Amma təəccüblü və təəssüflü bu deyil, qonşuların belə fantastik rəqəm və iddialarına çoxdan öyrəşmişik. Təəssüflü odur ki, qarşı tərəf belə yalan iddiaları yayır, marağı var, həm əvvəldən dediyi yalanı - Qarabağda 120 000 adam yaşadığını təsdiq edir, həm dinc əhalisinin qətllərdən, zülmdən qaçma sürətini qərb mediasına ötürür, vay-şivən qoparır, həm başqa siyasi, o cümlədən maddi məqsədlərinə nail olur. Azərbaycan tərəfi isə susur.
Niyə?
Ola bilsin, sonda öz statistikasını ortaya qoyub əks tərəfin rəqəmlərini yalanlayacaq? Ola bilsin.
Amma belə informasion siyasət və mübarizə nə dərəcədə adekvat, səmərəli və düzgündür?
5-6 gün ərzində bizə qarşı hər gün “etnik təmizləmə” ittihamları, qarayaxma kampaniyasını biz sonda, bir dəfə cavablayacağıq? Yenə ola bilsin, BMT-də bu yetərli gələcək, bəs Avropa ya Amerika ictimai rəyində, mediasında necə? Axı gündəlik təbliğat, Azərbaycana qarayaxma kampaniyası nəticəsində hətta əvvəldən neytral düşünsə belə, ötən günlər ərzində qulağı-beyni doldurulan sıravi Avropa ya Amerika vətəndaşında artıq bizə qarşı neqativ rəy formalaşacaq. Bunu bircə çıxışla dağıdıb öz xeyrimizə dəyişə biləcəyikmi? Təbii ki, yox.
Belə olan halda Azərbaycan niyə susur? İnformasion müharibəni konkret bu cəbhədə niyə bilə-bilə zəif, süst aparır, daha doğrusu aparmırıq? Belə mövqe sonucda uduzmağa aparır, elə indidən uduzuruq. Elə o biri informasion sahələr də bu gündə. Sonra da qərbi təqsirləndiririk ki, e....ipərəstdir? "Bizi sevmirlər", "Onsuz da xeyri yoxdur"- zad...
Bəlkə bunun əvəzinə hərəkətə keçək?
Öz problemlərində həmişə kimisə təqsirləndirmək zəif, aciz, ağılsızların xasiyyətidir, ağıllı, tədbirli və güclülər isə işini möhkəm tutub istəyinə nail olur...
Çingiz Sultansoy
Teref.az

Xankəndidəki qondarma rejim özünü buraxdığını elan etdi! Qızıl qanlı qaranlıq dönəm qapandı! Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyev mümkünsüz sayılanı mümkün etdi! Müzəffər Ali Baş Komandan ilk rus imperator I Pyotrdan başlayıb Xankəndidəki qondarma rejimin son “prezident”i Samvel Şahramanyanadək uzanan uzaq-yaxın, irili-xırdalı, qanlı-qadalı (gələn il 300 ili tamam olacaq) uğursuz dönəmi əbədi qapatdı!

Bəli, uzun bir qaranlıq dönəm qapandı! Bu əbədi qapanış, bu özünü cəhənnəmə buraxma öz-özünə baş vermədi, təbii. Yeni gerçəkliklər İlham Əliyevin zəngin dövlətçilik təcrübəsi, sarsılmaz siyasi iradəsi, beynəlxalq prosesləri zərgər dəqiqliyi ilə qiymətləndirməsi, güclü iqtisadiyyat, qüdrətli ordu qurması sayəsində yarandı! 44 gün içində 30 illik işğala son verən dövlət-xalq birliyinin memarı İlham Əliyevdir! İşğalsonrası dönəmdə azadlıqdan abadlığa sürətli keçidi təmin edən İlham Əliyevdir. Böyük qayıdışı gözləniləndən daha tez həyata keçirən, şəhərlərin təməlini atan, kəndlər salan da İlham Əliyevdən başqası deyildir. Müharibə bitdikdən sonra Orduya büdcə ayırmalarının artırılması, “əvəzçıxma” ağılsızlığına düşənlərin (Daşkəsən-Kəlbəcər-Laçın yönündə) ötən ilin sentyabrındakı hücum cəhdinə ağır cavab verilməsi, Laçın rayonunun girişinə - Ermənistanla şərti dövlət sərhədinə post qoyulması... – məhz İlham Əliyevin adı ilə ən sıx şəkildə bağlıdır! Bu ilin sentyabrındakı ildırımsürətli antiterror tədbirləri də İlham Əliyev zəkasının məhsulu, İlham Əliyev qətiyyətinin təntənəsidir! İlham Əliyevin uzaqgörənliyi bizi yeni qələbələrə, uğurlara, böyük gələcəyə aparır!

100 il öncə - 07 iyul 1923-cü ildə yaradılmış (keçmiş) Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti 26 noyabr 1991-ci ildə Azərbaycan mərkəzi hakimiyyət orqanları tərəfindən Konstitusiya normalarına uyğun şəkildə rəsmən ləğv edilmişdi; lakin 2 sentyabr 1991-ci ildə Xankəndi mərkəzli qondarma rejim qurulmuş və bununla (onsuz da gərgin olan) bölgə qan çanağına dönmüşdü... 32 illik çox ağır, üzücü və pozucu dönəmi ancaq Dəmir Yumruğun kəramətiylə qapamaq mümkün qılınmışdır, əfəndim!

Əsgəran, Hadrut (Ağoğlan), Ağdərə, Xocavənd, Şuşa rayonları və vilayət tabeli Xankəndi şəhərinin daxil olduğu Muxtar Vilayət təsis olunanda respublika hökumətinə Qəzənfər Musabəyov başçılıq edirdi (Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin sədri; 07.05.1922–14.03.1930). SSRİ-nin rəhbəri (21.01.1924 – 05.03.1953) İosif Stalin, Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi Rəyasət Heyətinin ZSFSR-dən sədri isə o illərdə (30.12.1922–19.03.1925) Nəriman Nərimanovuydu. Amma Azərbaycana faktiki rəhbərliyi 37 yaşlı Sergey Mironoviç Kirov (Azərbaycan SSR KP MK 1-ci katibi; iyul 1921–yanvar 1926) edirdi. Əsl soyadı Kostrikov olan Sergey Mironoviç (15 mart 1886–01 dekabr 1934), Azərbaycandan çox uzaqlarda – Rusiyanın Vyatka quberniyasının (indi RF-nin Kirov vilayətinin) Urjum şəhərində doğulmuşdu. Təbii, nə o, nə onun kimi digər yadelli bolşeviklər (Levon Mirzoyan, Ruben Rubenov, Nikolay Gikalo, Vladimir Polonski, Viktor Naneyşvili, Vladimir Dumbadze, Yelena Stasova...) Azərbaycan ruhunu, xalqın istəklərini, gerçəklikləri bilirdi və bu bilməməzliyin çanağı başımızda dəfələrlə çatladı... Onların öz bildikləri vardı...

100 ildən bir qədər də o yana gedək – ağsaçlı tarixin qara vərəqlərindən öyrəndiklərimizə, tarixçi alimlərimizin yazdıqlarına göz ataq:

Erməni-rus münasibətləri Rusiyanın Kazanı (1552), Həştərxanı (1556) tutması, Osmanlı ilə savaşları (1635-1639, 1711, 1768-1774, 1787-1791 və b.) ilə genişləndi, onun Xəzər qıyısı torpaqları tutmaq çabalarıyla daha da möhkəmləndi. Bu olayların gedişi zamanı ermənilərin Rusiya İmperiyasının ərazilərinə - yəni indiki Azərbaycan Respublikası ərazilərinə, ümumən Qafqaza köçürülməsi, burada erməni koloniyaları yaradılması başlandı.

Girişdə də vurğuladığımız kimi, bu işdə I Pyotrun 299 il öncə (10.10.1724) erməni xalqı üçün imzaladığı fərman böyük rol oynadı. Həmin fərmana görə Rusiyanın işğal etdiyi torpaqlara ermənilərin köçürülməsi və məskən salmaları üçün uyğun yerlərin ayrılmasına razılıq verilirdi.

I Pyotrun bu siyasi xətti onun varisləri tərəfindən sonrakı yüz il boyunca davam və inkişaf etdirildi. 1804-1813-cü illər rus-Qacar savaşlarında Rusiyanın qələbəsi və Azərbaycanı bölən “Gülüstan anlaşması” ermənilərin köçürülməsi tələbini bir daha (qəti şəkildə) irəli sürdü. 1826-1828-ci illərdəki rus-Qacar savaşının gedişində İrəvan tutulduqdan sonra bu plan həyata keçirilməyə başlandı.

195 il öncə - 10 fevral 1828-ci ildə imzalanmış “Türkmənçay anlaşması”nın 15-ci maddəsi ermənilərin köçürülməsini nəzərdə tuturdu...

A.S.Qriboyedov, N.N.Şavrov və b. yazdıqlarından da bilindiyi üzərə, rus ordusunun tutduğu (Arazın o tayındakı şəhərlərimizdən) Təbriz, Xoy, Salmas və Marağadakı ermənilər (Arazın bu tayındakı ərazilərimizə) Naxçıvan, İrəvan və Qarabağ vilayətlərinə köçürüldü. Ermənilər Gəncə və İrəvan quberniyalarının ən yaxşı xəzinə torpaqlarında – əsasən Qarabağın dağlıq hissəsi və Göyçə gölü qıyılarında məskunlaşdırıldı...

Budur, 299, 210, 195, 100 və nəhayət 32 illik gedişat Dəmir Yumruqla durduruldu! İlham Əliyev I Pyotrdan başlayıb II Nikolayla bitən çarlıq Rusiyasının, Leninlə başlayıb Qorbaçovla bitən sovetlər dönəminin canımıza yeritdiyi çibanı gorbagor elədi, cəhənnəmə göndərdi! Kreml öndə olmaqla ATƏT-in Minsk qrupu həmsədrlərinin balladığı-şalladığı qondarma rejim özünü buraxmaq zorunda qaldı!

Xalqımızın gözü aydın olsun!

Ordumuzun, dövlətimizin bayrağı ucalardan enməsin!

Əziz şəhidlərimizin ruhu şad olsun, qazilərimiz tez sağalsın!

Dövlətimiz zaval görməsin!
axar.aqz

Amerika Birləşmiş Ştatları bütün tərəfdaşlarına silah satmır. Türkiyə NATO çərçivəsində Amerikanın strateji tərəfdaşı sayılsa da, Vaşinqton Ankaranın hərbi təyyarələr almaq istəyini illərdir uzadır. ABŞ hətta Rusiya ilə müharibə aparan Ukraynaya belə hərbi təyyarə satışını son ana qədər uzadıb. Müharibə başlayan kimi Ukraynanın Amerika istehsalı F-16 hərbi təyyarələri olsaydı, Rusiya Ukraynanın hava məkanında mütləq üstünlüyə malik olmazdı.
Bu arada, ABŞ prezidenti Cozef Bayden Vyetnama hərbi texnika satmağı planlaşdırır. Halbuki, Vyetnam soyuq müharibə illərində keçmiş SSRİ-nin tərəfdaşı idi. ABŞ 1960-1970-ci illər ərzində Vyetmanda müharibədə iştirak edib, bu ölkəyə tonlarla bomba atıb, nəticədə yüz minlərlə insan həlak olub. SSRİ həmin illərdə Vyetnam kommunistlərinə silah və hərbi texnika göndərirdi. Kommunist rejiminin hakim olduğu Vyetnam SSRİ-nin varisi Rusiya ilə sıx münasibətlərə malikdir. Buna baxmayaraq, Vaşinqton keçmiş düşməni Vyetnamla hərbi sahədə əməkdaşlığıa üstünlük verib.
Vaşinqtonun məqsədi Vyetnamı Çin və Rusiyadan uzaqlaşdırmaqdır. “Reuters” agentliyinin məlumatına görə, Vaşinqton Vyetnama F-16 qırıcı təyyarələr satacaq. Halbuki, Amerika bu təyyarələri heç yaxın tərəfdaşlarına satmır. Vyetnamın bu təyyarələrə ehtiyacı var. Çünki Vyetnamın Çinlə müxtəlif sahələrdə münasibətlərinin olmasına baxmayaraq, Hanoy Pekinin regional siyasətindən narazıdır. Vyetnam Çinin dənizlərdə hərbi gücünü artırmasını özü üçün təhlükə kimi qiymətləndirir. Vyetnam əlindəki Rusiya silahını daha modern Amerika silahları ilə əvəz etmək istəyir. Vyetnam Amerikadan hərbi texnika və F-16 qırıcı təyyarələri alarsa, Rusiya və Çinin bu ölkəyə qarşı münasibəti dəyişəcək.
Bu arada, Tayvan adası ətrafında da vəziyəti gərgindir. ABŞ Tayvana müasir silahlar göndərməkdə davam edir. Pekin Amerikanı Çinin daxili işlərinə qarışmaqda ittiham edir. Amerika Tayvanla hərbi təlimlərinin sayını artırıb. Tayvan isə əksinə Çinin bölgədə artan hərbi təlimlərindən narahatdır. Tayvan rəsmiləri “Reuters” agentliyinə verdikləri müsahibələrdə Çinin hərbi təlimlərinin bölgədə müharibə risqini artırdıqlarını deyiblər. Çinin dənizlərdə hərbi təlimləri Yaponiyanı da narahat edir. Çin hərbi təlimlərinin bir qismini Yaponiyanın adaları yaxınlarında həyata keçirir. Yaponiyanın “Kyodo” agentliyinin məlumatına görə, Çinin hərbi gəmiləri tez-tez Yaponiyanın dəniz ərazilərinə daxil olurlar. Çin Yaponiyaya aid bir qisim adanı mübahisəli sayır və ona görə həmin istiqamətdə hərbi gəmilərinin sayını artırıb.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
Teref.az

Sentyabr ayı həm də xaricdə oxuyan tələbələrin gediş ayıdır. Bu ayda quru sərhədləri də bağlı olduğu üçün qismən ucuz olması arzu edilsə də, qiymətlər kəlləçarxa çıxıb.
Teref.a yazır ki, bunu Yenicağ qəzetinin baş redaktoru Aqil Ələsgər öz feysbuk səhifəsində yazıb.
Daha sonra Aqil Ələsgər fikirlərini şərh edərək yazır:
Təqdim etdiyim qiymətlər baqajsız, bir tərəfə olan biletlərdir.

Qısacası görünən budur ki, AZAL-ın hazırkı rəhbərliyi Canikin ölənlərinə rəhmət oxutmağa şiddətli şəkildə and içib.

Teref.az olaraq y6azıdakı fikirlərlə bağlı qarşı tərəfin mövqeyini dərc etməyə hazırıq!
Teref.az