Ardını oxu...
Petr Oleşçuk: “ABŞ-da hamı çox yaxşı bilir ki, Şimali Koreyadakı Kim rejimi hər kəsi nüvə silahı ilə daim təhdid edən ən düşmən terrorçu rejimlərdən biridir”

“ABŞ Senatı Şimali Koreya ilə tərəfdaşlıq sazişinin imzalanması səbəbindən Rusiyanın terrorizmin sponsoru dövlət kimi tanınmasını təklif edib. Lakin bu, ilk cəhd deyil. Əslində, Ukrayna bunu tammiqyaslı müharibə başlayandan tələb edir - Rusiya tərəfindən aparılan terror metodlarına görə. Söhbət həm də çoxsaylı evlərin atəşə tutulmasından, dinc əhalinin öldürülməsindən gedir. Yaxud Ukraynanın enerji infrastrukturunun dağıdılmasından – bu, sırf terrorizmdir, qorxu yolu ilə Ukrayna vətəndaşlarının əhval-ruhiyyəsinə təsir etmək cəhdidir”. Bu fikirləri ukraynali politoloq Petr Oleşçuk öz analitik məqaləsində qeyd edib.

Ekspert bildirib ki, Rusiyanın terrorçu mahiyyəti, prinsipcə, heç kimə böyük sirr deyil: “Və bu yaxınlarda Rusiyanın dünyanın müxtəlif terror qrupları ilə fəal əməkdaşlığını nəzərə alsaq, o, sadəcə olaraq əlavə təfərrüatlar əldə edir. Rusiya artıq bütün sonrakı nəticələri ilə Kim Çen In rejiminin ən yaxşı dostudur. Və bu rejim əvvəllər dəfələrlə “terrorun dövlət sponsoru” kimi təsnif edilib”.

“Niyə ABŞ bunu əvvəllər etmədi? Aydındır ki, hazırda Ağ Ev administrasiyasının bəyan etdiyi paradiqma çərçivəsində onlar nüvə dövləti və BMT Təhlükəsizlik Şurasının üzvü olan Rusiya ilə dialoq və diplomatiya imkanlarını tamamilə bağlamaq istəmirdilər”, - deyə politoloq əlavə edib.

Analitikin qənaətincə, ABŞ özü üçün müvafiq çətinliklər yaratmaq istəməyib: “Həm də neftin qiymətindən narahat idi və bununla da tərəfdaşları üçün hər hansı problem yaratmaq istəmirdi. Axı “terrorun sponsoru” dövlət statusu bir sıra məhdudiyyətlər qoyur; belə bir ölkə ilə ticarət mümkün olmur və s. Yenidən nəzərdən keçirilməsi asan olmayan “terrorizmin dövlət himayədarı” statusu Rusiyaya qarşı əlavə məhdudiyyətlər, onun əlavə təcrid olunması, belə deyək ki, Rusiya Federasiyası ilə bu statusla münasibətləri bərpa etmək imkanları deməkdir. Amma indi bu məsələ Konqresdə yenidən qaldırılacaq. O cümlədən, bu məsələ ilə bağlı ayrıca qanun qəbul edilməsi təklif edilir. Maraqlıdır ki, onun təşəbbüskarı respublikaçılar, xüsusən də Lindsey Qrahamdır. Beləliklə, açıq şəkildə Ağ Ev administrasiyasının müqavimətindən yan keçmək planlaşdırılır”.

“Aydındır ki, bu, ABŞ-da seçki kampaniyasının elementlərindən biri olacaq. Respublikaçılar, ən azı bəzi respublikaçılar (axı Respublikaçılar Partiyası heterogendir, təcridçilər qanadı var ki, onlar, əksinə, Rusiya ilə danışıqlar aparmaq istəyirlər) deyəcəklər, baxın: biz Rusiyanı “terrorun himayədarı olan dövlət” kimi tanımalıyıq. Və bu vəziyyətdə demokratlar kifayət qədər qeyri-müəyyən bir vəziyyətə düşəcəklər - belə bir qərarı dəstəkləmək və ya dəstəkləməmək. Əgər dəstəkləyirsinizsə, respublikaçılarla birlikdə Ağ Evin (hazırda mövcud olan) mövqeyinə qarşı çıxırlar. Əgər buna qarşı çıxsalar, bu, respublikaçılara demokratları qlobal terrorizmi dəstəkləməkdə ittiham etmək imkanı verəcək... Əslində şübhələnirəm ki, respublikaçılar Ağ Evi ya imzalamağa, ya da əksinə, imzalamamağa məcbur etmək üçün müvafiq qanun qəbul etməklə Ağ Ev administrasiyasına bu şəkildə təzyiq göstərməyi planlaşdırırlar. Hər halda, bu qərarın çox tez veriləcəyini gözləmək olmaq”, - ekspert vurğulayır.

Petr Oleşçuk onu da qeyd edib ki, “Şər oxu”nun metaforadan artıq fakta çevrilməsi, Rusiyanın özünü ABŞ-a düşmən olan rejimlərlə müttəfiq elan etməsi də faktdır: “Və nə qədər irəli getsə, Amerika siyasi elitasının bu faktlardan yayınması bir o qədər çətin olacaq. ABŞ-da hamı çox yaxşı bilir ki, Şimali Koreyadakı Kim rejimi hər kəsi nüvə silahı ilə daim təhdid edən ən düşmən terrorçu rejimlərdən biridir”.

Müəllif: Turan Abdulla
ayna.az
 
Ardını oxu...
Ermənistanla Azərbaycan arasındakı atəşkəsin pozulması hallarının təsadüfi olduğu inandırıcı deyil. Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan açıqlamasında bildirir ki, atəş açmaq əmrini o verməyib. Azərbaycan mediası, bəzi politoloq və ekspertlər isə Paşinyanın yazıq, çarəsiz portretini çəkməklə məşğuldur. Kimi dindirirsən, bildirir ki, Ermənistan ordusunun içində “5-ci kolon” var. Nə edək, Ermənistan ordusu ilə Ermənistan siyasi hakimiyyətini bir-birindən ayıraq? Lap deyək ki, Paşinyan Ermənistan ordusundakı “5-ci kolon”la mübarizə apara bilmir, bu, Azərbaycanın problemidir? Bunu Azərbaycan cəmiyyətinə o qədər yedirdiblər ki, hər atəşkəs pozulanda insanlar “5-ci kolon”u ittiham edir.
Naxçıvan və Kəlbəcər istiqamətində atəşkəs pozulub. Paşinyan təklif edir ki, ikitərəfli mexanizm yaradılsın. Paşinyan atəş əmri vermədini deyir, Ermənistan Müdafiə Nazirliyi isə Azərbaycan tərəfinin atəşkəsin pozulması barədə məlumatını yalan adlandırır. Eyni anda isə atəşkəsin pozulma hallarının araşdırılması təklifi edilir. Gəl, baş çıxar…
Lap deyək ki, Ermənistan ordusunda “5-ci kolon” var, Paşinyan onları müəyyən etmək istəyir. O zaman belə bir sual yaranır, Naxçıvan və Kəlbəcər istiqamətindəki bölmələrdən kimlər həbs edildi, yaxud hansı bölmələrin yeri dəyişdirildi? Heç nə baş vermədi. Əvəzində Avropa Birliyindən dərhal reaksiya gəldi: “Ermənistan-Azərbaycan sərhədində gərginliyi azaltmaq və atəşkəs pozuntularını aradan qaldırmaq üçün ikitərəfli mexanizm yaradılması təklifi alqışlanmalıdır”.
2022-ci ilin 12–14 sentyabr tarixlərində Ermənistan-Azərbaycan sərhədində silahlı qüvvələri arasında baş vermiş silahlı toqquşma baş verəndən sonra Avropa Birliyi mülki müşahidəçilərni Ermənistana göndərdi. Elə o vaxt Avropa Birliyi təzyiq edirdi ki, Azərbaycan tərəfdə də onlar yerləşsin. Məsələ ondadır ki, rəsmi Bakı bununla razılaşmadı. Düşünürəm ki, hazırda baş verənlər eyni prosesin davamıdır. Tələdir!
Ermənistan tərəfi çalışır ki, ikitərəfli mexanizm yaradılsın və ora Avropa Birliyindən də nümayəndə daxil olsun. Azərbaycanda Avropa Birliyi adını eşidən bəzilərinin dərhal gözləri parıldayır, özlərini ortaya atıb, bu məsələni müsbət bir hadisə kimi təqdim edirlər.
Ermənistan silahlandırılır, özü də hücum silahları ilə. Məlum silahlarla (“Ceasar” özüyeriyən haubitsası) Ermənistanı elə Avropa Birliyinin ən aparıcı dövlətlərindən biri olan Fransa təmin edir. Regionda gərginlyin yaranmasının səbəbi o tərəfdən, bu tərəfdən əsgərlərin havaya 3-5 güllə atması deyil. Regionda gərginliyin yaranmasının səbəbi sülhün əldə olunmasını istəməyən qüvvələrdir. Bu qüvvələr arasında rahatlıqla Fransa, Rusiya və İranın adını çəkə bilərik. Bir çoxları bu məsələdə Türkiyə faktorunu önə çəkməyə çalışır. Bir şeyi anlamaq lazımdır ki, Türkiyə təkbaşına bu regionda heç nəyi həll edə bilməz. Bir anlıq düşünək, kommunikasiyalar açılır, ölkələr arasında sülh əldə olunur, dünənə qədər düşmən olan xalqların başı sabah ticarətə qarışır, regiona kim, necə təsir edəcək?
Bundan əlavə, bütün dünya sürətlə silahlanmaya gedir. Elə Ermənistan da. Bu silahlanma dövlətlərin müdafiə qabiliyyətini artırmaqdan daha çox müharibəyə hazırlıq prosesi kimi qiymətləndirilir. Belə olan təqdirdə, sülhdən danışmaq nə qədər realdır, bilmirəm.
Azərbaycan təcili olaraq Ermənistana təsir mexanizmi tapmalıdır. Anti-terror əməliyyatından əvvəl Azərbaycan tərəfi Ermənistanı masaya gətirmək üçün hansısa hərbi əməliyyat keçirib, buna nail olurdu. İndiki məqamda Azərbaycanın əlində belə bir imkan da yoxdur. Ona görə də, ən sərt bəyanat belə Ermənistanı silahlanmadan və sülh danışıqlarından yayınmaqdan çəkindirməyəcək. Ona görə də təsir mexanizmi tapmalı və icra olunmalıdır. Misal üçün “Ceasar” özüyeriyən haubitsası Ermənistan ərazisinə daxil olarkən, yaxud daxil olmamış sıradan çıxarıla da bilər. Digər 4 kəndin qaytarılması üçün Ermənistana konkret vaxt verilə və bunun üçün addımlar atıla bilər.
Azərbaycan tərəfi təkcə silah almaqla işini bitmiş hesab etməməlidir. Ordudakı problemləri, neqativləri aradan qaldırmaq üçün də addımlar atmalıdır. Kadrların qorunub-saxlanılması, maaşların artırılması, cəlbediciliyin təmin edilməsi yönündə ciddi işlərin görülməsinə ehtiyac var.
Əgər dünyada böyük bir müharibə olacaqsa, Cənubi Qafqaz əsas poliqonlardan biri olacaq.
Səxavət Məmməd
TEREF
 
 
 

Ardını oxu...
Ölkə başçısı İlham Əliyev son illərdə Avropanın və dünyanın aparıcı
informasiya agentliklərinə müxtəlif müsahibələr verib. İyunun 21-də dövlət
başçısı Bakı Ekspo Mərkəzində Bakı Enerji Həftəsi çərçivəsində keçirilən
29-cu Beynəlxalq Xəzər Neft və Qaz - “Caspian Oil&Gas” və 12-ci Xəzər
Beynəlxalq Energetika və Yaşıl Enerji - “Caspian Power” sərgiləri zamanı
növbəti dəfə Avropanın ən tanınmış televiziya kanallarından olan
“Euronews” televiziyasına müsahibə verib. Kanalda yayımlanan
müsahibədə bir sıra önəmli məqamlara toxunub.
Müsahibədə cənab Prezident əsasən son zamanlar gündəm məsələsi
olan enerjidən danışılıb. Ölkə başçısı bildirib ki, Azərbaycan nəinki ənənəvi
enerji mənbələrinə, o cümlədən bərpaolunan enerjiyə sərmayə yatıranlar
üçün cəlbedicidir. Bildirib ki, ““Masdar” Azərbaycanın bərpaolunan enerji
sahəsində strateji tərəfdaşıdır. Ötən ilin oktyabrında ölkəmizdə 230
meqavatlıq ilk Günəş enerjisi stansiyasının açılışı oldu. Perspektivdə 10
qiqavata və 2030-cu ilədək 5 qiqavata qədər gücü əhatə edən bütün
müqavilələr və anlaşma memorandumları icra olunacaqdır”.
Azərbaycan neft ölkəsi olduğu kimi eyni zamanda bərpaolunan enerji
sahəsində də ciddi yatırımlar edir, uğurlar qazanır. Eyni zamanda
ekspertlər bildirirlər ki, Azərbaycanın torpağının altı “qara qızıl” olduğu
kimi, iqlimi də alternativ enerji üçün idealdır.
Azərbaycan bərpa olunan enerji mənbələri üzrə yüksək potensiala
malik olan ölkələrdəndir. Belə ki, ölkəmizin bərpa olunan enerji
mənbələrinin texniki potensialı quruda 135 QVt, dənizdə 157 QVt-dır.
Bərpa olunan enerji mənbələrinin iqtisadi potensialı 27 QVt, o cümlədən,
külək enerjisi üzrə 3 000 MVt, günəş enerjisi üzrə 23 000 MVt, bioenerji
potensialı 380 MVt, dağ çaylarının potensialı 520 MVt həcmində
qiymətləndirilir.
Azərbaycan prezidenti müsahibəsində bu məsələyə də toxunub.
Prezident bildirib: “Azərbaycanda yaxşı sərmayə mühiti var. Ölkə ənənəvi
enerjidən əldə etdiyi gəlirləri hazırda bərpaolunan enerjiyə yönəldir.
COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi yaşıl enerjiyə keçid prosesində öndə
gedənlərdən olmaq bizim üzərimizə düşən öhdəlikdir. Azərbaycanın böyük
tərəfdaşları var. “Masdar” ölkəmizin strateji tərəfdaşıdır. Həmçinin “ACWA
Power” və BP sərmayədarlarımız sırasındadır. Azərbaycan ilə işləməyi
planlaşdıran digər ölkələrin bir çox şirkətləri var”.
Prezident müsahibədə önəmli məqamları da açıqlayıb. O bildirib ki,
milli enerji şəbəkəmizi gücləndirməliyik: “Sərmayədarların verdiyi mümkün
qədər çox enerjini qəbul etmək iqtidarında olmalıyıq. Ötürülmə xətləri ilə
bağlı qonşularla fəal çalışmalıyıq. Azərbaycanın özünə planlaşdırdığı qədər
bərpaolunan enerji lazım deyil və bu səbəbdən hədəfimiz ixracdır”.
Qeyd edilməlidir ki, ölkəmizdə bərpa olunan energetika sahəsinin
inkişaf etdirilməsi, bu sahədə qanunvericilik və institusional mühitin
təkmilləşdirilməsi məqsədilə müvafiq qanun və normativ hüquqi aktlar qəbul
edilib. Son illərdə sahə üzrə görülən işlər davam etdirilib və bərpa olunan
enerjinin inkişafına xüsusi töhfə verən “Elektrik enerjisi istehsalında bərpa
olunan enerji mənbələrindən istifadə haqqında” Azərbaycan
Respublikasının 2021-ci il 31 may tarixli 339-VIQ nömrəli Qanunu təsdiq
edilib.
Prezident İlham Əliyev müsahibəsində vurğulayıb ki, beynəlxalq
tərəfdaşlıq tələb edən məsələləri biz tərəfdaşlarımızla həll etməliyik:
“Bərpaolunan enerjidən istifadəyə olduqca düşünülmüş yanaşma
tətbiq edilməlidir ki, elektrik enerjisi maksimum istehsal olunsun və təbii
qaza qənaət edilsin ki, o, əsasən indi Avropaya lazım olan qaydada nəql
olunsun”.
Bakı Enerji Həftəsindən danışan Prezident bunları vurğulayıb:
“Konfrans enerji sektorunda ölkəmizin qlobal liderliyini əks etdirir. Bakı
Enerji Həftəsində 37-dən artıq ölkədən gəlmiş 300-dən çox nümayəndə
iştirak etmişdir. Tədbir artıq 30 ildir keçirilir. Birinci tədbir hələ 1994-cü ildə
təşkil olunmuşdur. Heç də hər enerji tədbiri ABŞ Prezidentinin müraciəti
şərəfinə nail olmur. Bu tədbirin bütün illəri belə olub və bu, əslində, onun
unikal mahiyyətini və gücünü nümayiş etdirir. Tədbir öncə Xəzər Neft və
Qaz Sərgisi və Konfransı adını aldı. Sonra biz bərpaolunan enerji
sahəsində işə başladıq və tədbir fərqli sektorları əhatə edən Bakı Enerji
Həftəsinə çevrildi. Qısa müddət ərzində bir ölkədə hər istiqamətdə - neft,
təbii qaz və indi isə yaşıl enerji sahələrində uğurları görə bilərsiniz”.
Hazırda Azərbaycan COP29 kimi böyük tədbirə ev sahibliyi etməyə
hazırlaşır. Dünyanın gözü yenə də bizdədir. Azərbaycanın son illər hərb
sahəsindəki uğurları, diplomatiyadakı qələbəsi, on illərdir etibarlı tərəfdaş
kimi fəaliyyəti onu dünyanın diqqət mərkəzinə gətirib. Şübhə edilmir ki,
COP29 tədbiri də uğurla keçəcək.
Bu barədə danışan cənab Prezident qeyd edib: “Ev sahibliyi edən ölkə
kimi Azərbaycanın əsas məqsədlərindən biri birliyi və həmrəyliyi
yaratmaqdır. Azərbaycan COP zamanı və ondan sonra sədrliyimiz davam
edəcəyi dövrdə elə müsbət mühit qurmaq istəyir ki, ölkələr və şirkətlər bir-
biri ilə istəklə işləsin və qarşılıqlı iddiaları kənara qoysunlar, planetin
qorunması ilə əlaqədar əsas gündəliyə diqqət yetirsinlər”.

İsrafil Kərimov – Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü
Dia-az.İnfo
 
Ardını oxu...
“Qobu Park” da içməli su problemi artıq illərdir ki, mövcuddur. Biz 5-ci ildir ki, ora köçmüşük. Su çəkilib, sadəcə olaraq nasosxanada filter yoxdur ki, onu süzüb bizlərə versinlər. Su birbaşa Ceyranbatandan necə gəlirsə onu da evlərə verirlər. Arxdan axan kimi palçıqlı gəlir. İçməli deyil. Su ilə işləyən kombi, paltaryuyan, qabyuyan maşın və digər məişət avadanlıqlarımız artıq sıradan çıxıb. Görün təmiz suyun olmaması bizi necə problemlərlə üz-üzə qoyub”.
Bunu açıqlamasında Qobu Park 3 yaşayış massivinin sakini Əmir Quliyev deyib.
Digər sakinlər isə bildiriblər ki, ayda ortalama 50-55 manat, yay aylarında isə bu məbləğin ikiqatı dəyərində içməli su almaq üçün pul xərcləyirlər.
“AZƏRSU” ASC-yə də müraciət etmişik, təəssüf ki, hələ problemin həlli istiqamətində müsbət cavab almamışıq. 20 litr qabla suyu 5 manata alırıq. 5 ildir əziyyət çəkirik. Bəzən isə övladlarımız gedib maşınla hardansa gətirirlər. 3 qəsəbənin üçü də içməli suyu pulla alır. Bu yayın istisində, cırhacırında görəsən biz sakinləri düşünən olacaq? Ümid edirəm ki, sizin vasitənizlə aidiyyatı qurumlar məsuliyyət hiss edib, bizə kömək edəcəklər”, – deyə sakin bildirib.
XALQ.AZ xatırladır ki, sözügedən ünvanda bir müddət əvvəl yaşadıqları binaların əyildiyini idda edən vətəndaşlar diqqət mərkəzinə gəlmişdi… İndi isə digər problemlər… Görünəni odur ki, başında deputat Ağalar Vəliyevin dayandığı “Kristal Abşeron”un inşa etdiyi binalarda PROBLEMLƏR DAİMİDİR… tükənməzdir…
Ardını oxu...
 
Ardını oxu...
Azərbaycanın Ukrayna sammitində iştirak etməməsi Rusiyanın sifarişi ola bilərmi?

İyunun 15 və 16-da İsveçrədə baş tutan Ukrayna üzrə Sülh Sammiti 90-dan çox ölkəni bir araya gətirdi. Sammitdə Rusiyanın 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya qarşı başladığı və bu gün də davam edən təcavüzü fonunda beynəlxalq hüquqa əsaslanan davamlı sülhə nail olmağın yolları müzakirə olundu. Tədbir 78 iştirakçı ölkənin yekun sənədi qəbul etməsi ilə başa çatdı. Sənəddə beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlər daxilində bütün dövlətlərin, o cümlədən Ukraynanın müstəqilliyinə və ərazi bütövlüyünə hörmət edilməsinin zəruriliyi vurğulanır.

Adı dəvət olunan ölkələr siyahısına salınmayan Rusiya sammit ərəfəsində sülh danışıqları üçün öz şərtlərini irəli sürmüşdü. Bu şərtlərə Ukraynanın öz ərazilərinin bir hissəsindən imtina etməsi tələbi də daxildir. Bu şərtlər Kiyev və onun Qərbdəki müttəfiqləri tərəfindən rədd edildi. Onlar bunu sülh təklifi kimi deyil, təslim olmaq üçün ultimatum kimi qəbul edirlər.

Bizim üçün ən maraqlısı odur ki, dəvət olunan, lakin tədbirdə iştirak etməyən ölkələr arasında Azərbaycanın da adı var. Nə Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyi, nə də Prezident Administrasiyası tədbirdə iştirak etməməyimizə aydın izahat verməyib. Düzdür, Milli Məclisin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin üzvü Rasim Musabəyov bu sammiti təbliğat adlandırıb. O, Turan-ın müxbiri ilə söhbətində o, Azərbaycanın tədbirdə iştirak etməməsinin Ukrayna ilə münasibətlərinə xələl gətirməycəyini deyib. Bu zaman o, Azərbaycanın Ukraynaya dəstək üçün əvvəlki tədbirlərdə, məsələn, bu ölkənin iqtisadiyyatının bərpası ilə bağlı Berlin sammitində iştirakını əsas gətirib.

Amma Siyasi Menecment İnstitutunun rəhbəri Azər Qasımlı fərqli mövqedədir. O, Azadlıq Radiosuna açıqlamasında qlobal siyasi mənzərəni avtoritar və demokratik düşərgələr arasında rəqabət kimi qiymətləndirib və İsveçrədə keçirilən konfransın bu fərqi ortaya qoyduğunu vurğulayıb. “Demokratik Qərb ölkələri tədbirdə ən yüksək səviyyədə təmsil olundu. Avtoritar dövlətlər, o cümlədən Azərbaycan orada yox idi”, - Qasımlı qeyd edib. - “Azərbaycanın yoxluğu onu Rusiya və digər avtoritar rejimlərlə daha da yaxınlaşdırdı və çox güman ki, bu qərara Moskvanın istəyi təsir edib”.

Həqiqətən də, Azərbaycan geosiyasi baxımdan getdikcə daha çox Rusiyaya meyl edir. Xüsusən də, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev və Rusiya prezidenti Vladimir Putin arasında 22 fevral 2022-ci il tarixində “müttəfiqlik haqqında deklarasiyanın” imzalanmasından sonra. Bu deklarasiyada siyasi, iqtisadi və digər sahələrdə ikitərəfli əməkdaşlığın gücləndirilməsinin vacibliyi qeyd olunur. Bu da iki ölkə arasında dərin müttəfiqlikdən xəbər verir.

Azərbaycanın Belarus, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Türkmənistan kimi avtoritar dövlətlərlə bərabər sammitdə iştirak etməməsi ciddi geosiyasi parçalanma olduğunu göstərir. Qərb demokratlarının Ukraynanı dəstəkləmək üçün toplaşdığı bir vaxtda, bu ölkələrin Rusiya ilə yaxınlaşması avtoritar blokun birləşməsindən xəbər verir. Bu da münaqişəyə qlobal reaksiyanı daha da çətinləşdirir.

İsveçrədə keçirilən Ukrayna üzrə Sülh Sammitinin məhdud əhatə dairəsinə və bəzi əsas iştirakçıların olmamasına baxmayaraq, münaqişənin həlli istiqamətində mühüm hadisə oldu. O, demokratik və avtoritar dövlətlər arasında artan uçurumu üzə çıxardı və bu da, çox güman ki, yaxın gələcəkdə qlobal siyasəti formalaşdıracaq.

Bəs Azərbaycanın sammitdə iştirak etməməsini necə izah etmək olar? Və bu, artıq onilliklərdir ölkəmizlə Ukraynanın rəsmi strateji tərəfdaş olması fonunda baş verir. Bundan başqa, Kiyev 44 günlük müharibə zamanı Azərbaycanın haqlı tərəf olduğunu açıq şəkildə bildirdi. Nəticədə, erməni gənclərin İrəvanda nümayişi zamanı Ukrayna səfirliyinin divarlarına borş atıldı. Azərbaycan Rusiyanın hazırkı təcavüzü zamanı dəfələrlə Ukraynaya milyonlarla dollar dəyərində humanitar yardım göstərib və göstərməkdə davam edir, fövqəladə hallar xidmətlərini pulsuz benzinlə təmin edib və təmin etməkdə davam edir, eləcə də Kiyev yaxınlığında Rusiya qəsbkarları tərəfindən dağıdılmış İrpen şəhərini bərpa edir. Ermənistan forumda iştirakdan çəkinməməsi fonunda, rəsmi Bakının bu forumda iştirakına nə mane ola bilərdi?

Siyasi şərhçi, hüquqşünas, ictimai xadim Fuad Ağayev bununla bağlı fikirlərini Pressklub.az-la bölüşüb.

Onun sözlərinə görə, İsveçrədə keçirilən Ukrayna üzrə Sülh Sammit o baxımdan kifayət qədər mürəkkəb hadisədir ki, təcavüz qurbanı olan dövlət, bəlkə də tarixdə ilk dəfə belə bir tədbir təşkil edə bilib.

“Bu sammitə siyasi nöqteyi-nəzərdən verilən qiymətə gəlincə, təbii ki, qeyri-adi hadisədir. Və bu sammiti sırf təbliğat adlandırmaq olmaz - yanlış yanaşmadır.

Digər yanaşma isə daha böyük yanlışdır - bu sammitin az qala xeyirlə şər, demokratiya və avtoritarizm arasında qarşıdurmanı ifadə etməsi iddiası. Hesab edirəm ki, Azərbaycanın sammitdə yoxluğunu bu baxımdan qiymətləndirmək kökündən yanlışdır. Və bunu Azərbaycanın hazırda Rusiya ilə birgə siyasi ambisiyalarını həyata keçirməsi ilə izah etmək qətiyyən doğru olmaz. Beynəlxalq siyasətdə iştirak edən hər bir ölkə, ilk növbədə, öz dövlət maraqlarından çıxış etməlidir. Praktikada Azərbaycan Ukraynaya böyük, səmərəli yardım göstərib və göstərməkdədir. Bundan əlavə, Azərbaycanın bu tədbirdə iştirak etməsi heç nəyi dəyişməyəcəkdi. Bu sammitin yekun sənədinin özü əsasən deklarativ xarakter daşıyır: hətta Zelenski özü belə, münaqişənin sülh yolu ilə həlli ilə bağlı sənəddəki on tələbdən yeddisindən imtina edib. Əslində, sənəd beynəlxalq hüquq əsasında hamı tərəfindən qəbul edilmiş ərazi bütövlüyü və sərhədlərin toxunulmazlığı prinsiplərini göstərməklə məhdudlaşır, bu da ümumiyyətlə heç kim tərəfindən mübahisə predmeti deyil”, - politoloq deyir.

O, hesab edir ki, təbii, Azərbaycan nümayəndə heyəti İsveçrədəki sammitə gedib bu sənədə səs verə bilərdi. Amma bizim orada olmamağımızdan faciə yaratmaq və məhz buna görə də Azərbaycanın az qala Cənubi Qafqazda Rusiyanın forpostuna çevrildiyini iddia etmək düzgün deyil. “Ermənilər bu sammitdə təmsil olundular, lakin yekun sənədə ümumiyyətlə səs vermədilər. Bəs buna nə ad verməliyik? Mənə elə gəlir ki, bu, bir dövlət üçün nümayəndə heyətinin olmamasından daha böyük çatışmazlıqdır. Yəni sammitdə iştirak edib heç bir mövqe bildirməmək, ümumiyyətlə qeyri-müəyyənlikdir. Bu cür davranış erməni nümayəndə heyətinin bu tədbirdə iştirakını tamamilə mənasız edir.

Onu da qeyd edə bilərəm ki, Türkiyə ilə Rusiya arasında kifayət qədər sıx iqtisadi əlaqələrin olmasına baxmayaraq, Ankara bu sammitdə Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri səviyyəsində təmsil olunub və yekun sənədə səs verib.

Ümumiləşdirərək deyə bilərəm ki, bu sammitin əhəmiyyətini azaltmağa ehtiyac yoxdur. Lakin Azərbaycanın bu sammitdəki yeri baxımından onun dünya siyasəti üçün əhəmiyyətini şişirtməyə də ehtiyac yoxdur”, - deyə Ağayev yekunlaşdırıb.

Rauf Orucov
Ardını oxu...
...Uşaqlığımın kiçik bir hissəsi kəndimizdə keçib. Heyvandarlıqla məşğul olan bir ailə olmuşuq. Heyvanların davranışına az-çox bələdçiliyim olub. Keçimiz olmayıb, amma qoyun-quzumuz olub. Həmişə istəmişdim ki, keçimiz də olsun. Çünki keçi qoyundan daha intellektual heyvandır.
Otlağa gedən heyvanlar üçün çobana gərək duyulmasının ən əsas səbəbi, məhz qoyunlardır. Yəni keçilərdən ibarət bir sürünüz olsa və otlaqlarda da canavar təhlükəsi yoxdursa, çobana gərək olmayacaq. Özləri qayıdıb gəlirlər. Yağış yağanda, günəş çıxanda, istidə, soyuqda harda durmaq, hara getmək lazım olduğunu bilirlər. Amma qoyun elə deyil. Məsələn, qoyun otlaya-otlaya düz uçurumun kənarına gedir, ordan da düşüb ölür. Qoyunların ölümü ya canavar hücumundan, ya da qayalıqdan düşmək olur. Ona görə də mütləq başlarının üstündə biri olmalıdır ki, gedib özlərini dağdan atmasınlar. Ya da hava bərk isti olanda, biri onları küyləyib kölgəliyə aparmalıdır.

Kənd, rayon yerində olanda, bəlkə də görmüsünüz, qızmar havada qoyunlar başlarını bir-birinin quyruğunun altına salıb gözləyirlər. Bir də görürsən ki, biri o birinin başına qığladı, o biri də başını kənara çəkmədi. Amma keçi elə deyil. Keçi yatdığı yeri təmizləyir. Ac olanda ağaca dırmaşıb, yarpaqları yeyir. Keçinin özünə xas inadı, tərsliyi, hikkəsi olur. Tərsliyinə saldısa, ya tövlədən çıxmayacaq, ya da tövləyə girməyəcək. Diqqət edin, heyvan sürüsünün önündə əksər vaxt boynunda zınqırov olan keçi - təkə gedir, qoyun yox. İstiqaməti keçi təyin edir ki, hara getmək lazımdır. Qoyunlar da ona tabe olurlar. Yəni qoyunların tabe olmaqla bağlı problemləri yoxdur, keçilərdə isə əksinədir.

Həftəsonu Dədə Qorqud parkındaydım. İnsanlar istirahət, sərinlik üçün bu parka axışmışdı. Ağacların altı qarışqa kimi insan qaynıyırdı. Sellofan torbalarda içkilər və unlu məmulatlar, hətta lülə-tikə gətirənlər də var idi. Bələd olmayan biri keçsə, elə bilər ki, kiminsə "kiçik toyu"dur.

Parkın ziyarətçiləri yeyib-içib, bir-birinə söykənib, yaşıl otluqda uzanmışdı. Qəfil yüngül bir külək əsdi, sellofan torbalar süfrənin altından çıxıb, bir neçə metr uzağa düşdü. Adamların bir qismi yarı oyaq idi. Bəziləri başını o birinin köynəyinin altına salmışdı, bəziləri də telefonla "məşğul" idi. Külək şiddətləndi. Qapaqsız "rəngli" sular süfrənin üstünə aşdı. Ətrafda nə varsa, şirə oldu. Bir tərəfdən sellofan və salfetlər göydə uçuşurdu, o biri tərəfdən yoldakı toz-torpaq uzananların üstünə gəlirdi. Süfrə başdan ayağa toz-torpaq, şirə içində idi. Ətraf da salfet, sellofan, boş plastik şüşə, birdəfəlik içki qabları ilə "bəzənmişdi". Küləyin "oyun"una gələnlər ailə deyildilər. Tələbə olduqları hər hallarından bəlli idi. Külək bir müddət sonra dayandı. Başını o birinin paltarının altına salıb yatanlar gözlərini qamaşdıra-qamaşdıra oyandı. Telefonda qurdalananlar da qulaqcığını çıxarıb cibinə qoydu. Sonra bu iki "qrup" birləşib yatanları ayıltdılar. Ardınca da küləyin süfrədə qoyduqlarını götürüb, arxa-arxaya düzülüb getdilər. Yolda da hamısı başı aşağı. Biri digərinə nə sual verir, nə danışdırırdı.

...Zibil parkın içində yox, park zibilliyin içində qaldı. Elə bil, Dədə Qorqud parkından Qaraca Çobanın qoyun sürüsü keçdi. Aralarında heç olmasa, bir "təkə" olsaydı, qabağa düşüb, o tullantıları toplayar, yatdıqları yeri təmizləyərdi. O da olmadı.

İndi bu parka xüsusi "çoban" təyin etmək lazımdır ki, uçuruma gedənlərin qabağını alsın. Çomağı havaya qaldırıb desin ki, "özünüzdən sonra yatdığınız yeri təmizləyin ki, sabah o tullantılar xəstəlik olaraq sizə qayıtmasın".

Təmizlik işçiləri, ya da ərazidən məsul şəxslər irad bildirəndə alacaqları cavab bu olacaq ki, "pulunu vermişik, sənin borcundur ki, təmizləyəsən, buna görə əməkhaqqı alırsan". İnanın ki, bunu deyən insanlar var. Hətta azyaşlılar, yeniyetmələr işlədir bu ifadəni. Valideynləri uşaqların yarım qalan tərbiyəsini tamamlamaq əvəzinə, övladına haqq qazandırır.

Parkdakı "qonaqlar"ın etdiyi hərəkətlər "sürü" psixologiyasını xatırlatsa da, özlərini keçi kimi müdafiə etməyi də bacarırlar. Belə olan halda çobanın çomağı keçinin buynuzunu "oxşayır".

Həyatı, insanlığı çobansız və çomaqsız öyrənmək mümkündür...

Mətin Şükürlü, Bizimyol.info
 
Ardını oxu...
...Şübhəli məqam: doğrudanmı dünyada azadlıq uğrunda müharibə gedir?

“Möhtəşəm siyasi "Sülh Sammiti" başa çatdı - iki gün ərzində inanılmaz dərəcədə gözəl İsveçrədə dünyanın yüzdən çox siyasətçisi və diplomatı Ukrayna-Rusiya müharibəsinin sülh yolu ilə həllinin açarını tapmağa çalışdı. Nəticədə, mətni hələ tam mediaya açılmamış xüsusi sammit sənədi qəbul edildi. Rusiya sammitdə iştirak etmədi, onun nümayəndələri dəvət olunmadı, baxmayaraq ki, bu hal əvvəldən mübahisələrə səbəb oldu. Çünki sammit iştirakçılarının nəyi müzakirə edəcəyi bəlli deyildi: sülhə nail olmaq yolları, yoxsa müharibəni uğurla davam etdirmək yolları?”. Bu fikirləri siyasi şərhçi Hüseynbala Səlimov “Zerkalo.az” saytında yazdığı analitik məqaləsində qeyd edib.

Səlimov hesab edir ki, əgər sammit iştirakçılarını daha çox münaqişənin sülh yolu ilə həlli ilə bağlı məsələlər maraqlandırsaydı, nəzəri olaraq, Rusiya tərəfinin fikrini dinləməli idilər: “Amma etmədilər. Üstəlik, İsveçrədə keçirilən məşhur “Sülh Sammiti” ərəfəsində, daha dəqiq desək, bir neçə həftə əvvəl ilk olaraq on bir dövlət Kiyevə Rusiyanın dərinliklərində hərbi əməliyyatları genişləndirmək imkanının verilməsi ilə razılaşdılar. ABŞ, Almaniya və Böyük Britaniya kimi aparıcı tərəfdaş ölkələr əvvəlcə bitərəf qaldılar, lakin sözün əsl mənasında bir neçə gün sonra onlar da razılaşdılar ki, məhdud və “mədəni” müharibəyə son qoymağın vaxtı çatıb, ikinciyə simmetrik xarakter verilməlidir. Ukrayna isə müharibəni Rusiyanın daxili ərazilərinə qədər genişləndirmək hüququna malik olmalıdır. Prinsipcə, bütün mütərəqqi dünya artıq üç ildir ki, Ukraynanın müttəfiqlərinin bu qərarını gözləyir. Üstəlik, hər kəs Qərbdən daha çox qətiyyət və dürüstlük gözləyir ki, bunu indi nümayiş etdirir”.

“Bir vaxtlar NATO Yuqoslaviya münaqişəsinin “Qordi düyünü”nü qətiyyətlə kəsdi və sonra heç bir nüvə müharibəsi baş vermədi - Rusiya özünü yalnız “kəskin bəyanatlarla” məhdudlaşdırdı və diplomatiyaya yalnız “Primakovun döngəsi” termini daxil oldu. Çünki sonuncu, ABŞ-a uçuş zamanı, NATO qüvvələrinin artıq Yuqoslaviyanı bombalamağa başladığı barədə məlumat alaraq, pilotlarına artıq Atlantik okeanı üzərində uçan təyyarəni geri çevirməyi əmr etdi. Ona görə də insanlar indi eyni qətiyyəti NATO üzvü olan ölkələrdən də gözləyirlər. Lakin Qərb ölkələri, Ukraynanın tərəfdaşları, xüsusən də bu geosiyasi ansamblın “ilk skripka”sı – ABŞ hələ də tərəddüddədir. Və bu dəfə ABŞ Prezidenti Co Bayden Ukraynaya Rusiyanın dərinliklərində hərbi əməliyyatları genişləndirmək hüququ vermək qərarına gəldikdə, yenə də bəzi qeyd-şərtlər etdi: Moskva bombalana bilməz, üstəlik, Rusiyanın daxili ərazisində cəbhənin dərinliyi keçməməlidir. 200 mil!..”, - deyə analitik məqaləsində əlavə edib.

Siyasi şərhçinin qənaətincə, bu, olduqca "orijinal" mövqedir: “Elə buna görə də bəzən Qərb dövlətlərinin müharibəni tez bitirməkdə deyil, müharibəni davam etdirməkdə maraqlı olduğu görünür... Ona görə də gözləmək lazımdır, Ukrayna ona verilən növbəti məhdud imkanlarla Rusiyanı nə vaxt bombalamağa başlayacaq. Burada bir vacib detalı bir daha qeyd etmək lazımdır. Rusiya siyasətçiləri və diplomatları Qərbin müharibənin coğrafiyasını genişləndirmək qərarına gəlsələr, nüvə müharibəsinə başlayacaqlarını müdafiə edirdilər. Lakin buna bənzər heç nə baş verməyib, baxmayaraq ki, müvafiq qərar artıq Kiyevin Qərb tərəfdaşları tərəfindən verilib. Hələlik Kreml yalnız ölkənin hava məkanını gücləndirmək haqqında düşünür. Açığı, düşünmürəm ki, hətta Qərbin bu qərarı belə müharibənin gedişatını kökündən dəyişəcək - yox, o, daha sərt şəkildə həyata keçiriləcək. Ona görə də biz “Sülh Zirvəsi” ilə bağlı əvvəlcə bir daha soruşuruq: Qərb ölkələri sülh istəyirmi, yoxsa köhnə prinsipi rəhbər tuturlar: sülh istəyirsənsə, müharibəyə hazırlaş!.. Bəlkə Qərb dövlətləri bir vaxtlar Əfqanıstanda sınaqdan keçirdikləri Rusiya üçün də eyni aqibəti hazırlayırlar? Onlar yəqin ki, Ukraynada uzunmüddətli müharibənin gec-tez Rusiyanın dağılmasına səbəb olacağını düşünürlər. Təəssüf ki, müharibənin Rusiyadakı iqtisadi vəziyyətə təsiri haqqında hələ dəqiq məlumat yoxdur. Bəli, hazırda Moskvanın bütün xarici hesabları dondurulub və onların sayı o qədər də az deyil. Söhbət yüz milyardlarla dollardan gedir. ABŞ və müttəfiqləri bu vəsaiti müharibə aparan Ukraynanın ehtiyacları üçün istifadə etmək niyyətindədirlər. Beləliklə, bu faktdan başqa, Rusiya indiyə qədər heç bir xüsusi iqtisadi problemlə üzləşmir, üstəlik, ümumiyyətlə, iqtisadi çöküş əlamətləri yoxdur. Ancaq hər halda, müharibə böyük iqtisadi xərcdir və yəqin ki, gec-tez onun nəticələri Rusiyanın iqtisadi vəziyyətində öz əksini tapacaq və o zaman çox köhnə bir suala həqiqətən cavab vermək lazım gələcək: ruslar müharibə istəyirmi?”.

“Bu arada hamı ABŞ-da prezident seçkilərinin nəticələrini gözləyir. Hər iki partiyadan prezidentliyə əsas namizədlər - Donald Tramp və Co Bayden artıq bəlli olsa da, tezliklə ABŞ-da ölkənin iki aparıcı siyasi partiyasının konqresləri başlayacaq. Demokratların lideri Bayden kifayət qədər yaşlı adamdır. Amma Tramp da gənc deyil. Onlara baxanda istər-istəməz köhnə sovet dövrünü xatırlayırsan – o zamanlar amerikalılar köhnəlmiş qoca Leonid Brejnev haqqında zarafatlar yazırdılar. SSRİ ilə hər şey aydın olsa da: sovet xalqının öz siyasi və hökumət rəhbərlərini seçmək imkanı yox idi, buna görə də ölkənin “siyasi olimpiya”sı yalnız qocalardan ibarət idi. Amerikalılara nə oldu? Onların da gənc liderləri seçmək imkanı yoxdur? Qeyd edək ki, Trampın şansı Baydenin şansından az deyil. Lakin demokratlar ümid edirlər ki, Tramp seçilsə belə, o, ölkəni həbsxana barmaqlıqları arxasından idarə etməli olacaq. Ancaq nəinki ABŞ-da, hətta başqa ölkələrdə belə hesab olunur ki, Ukrayna müharibəsinin gedişində kardinal, dönüş yalnız bir halda, Donald Tramp seçkilərdə qalib gələrsə, baş verə bilər. Amma sonuncu da bu məsələ ilə bağlı o qədər də aydın bəyanatlar vermir. Məsələn, yaxın keçmişdə Tramp demişdi ki, hakimiyyətə gəlsə, Rusiya və Çini bombalayacaq! Bunun nə olduğu aydın deyil? Yaşlı çılğınlıqlar və ya təkcə “Amerika maşını”nın deyil, hətta ən sadə amerikalıların belə Ukraynaya Rusiyadan daha çox rəğbət bəslədiyini başa düşmək... Odur ki, daha realist politoloqlar hesab edirlər ki, hətta Amerika seçkiləri çətin ki, Rusiya-Ukrayna müharibəsinə son qoya bilsin. Kifayət qədər məşhur bir deyim var ki, gec-tez azadlıq qalib gələcək. Amma burada da şübhəli məqam var: doğrudanmı dünyada azadlıq uğrunda müharibə gedir?”, - deyə analitik məqaləsinə yekun vurub.

Müəllif: Turan Abdulla
ayna.az
 
Ardını oxu...
İyunun 15-i və16-da İsveçrədə Ukrayna sülh konfransı keçirildi. Konfransda Rusiya ilə Ukrayna arasında 2022-ci ilin fevralından bəri davam edən müharibə ilə bağlı beynəlxalq hüquqa əsaslanan daimi sülhə çatmağın yolları müzakirə olundu. Konfransa 90-dan artıq ölkə qatılıb. Tədbirin sonunda Ukrayna üzrə beynəlxalq sülh konfransının yekun sənədini 78 iştirakçı ölkə dəstəkləyib.

Sənəd Rusiya qoşunlarının Ukrayna ərazisindən çıxarılmasını birbaşa tələb etmir. Lakin beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlər daxilində istənilən dövlətin, o cümlədən Ukraynanın müstəqilliyinə və ərazi bütövlüyünə hörmət etməyin zəruriliyindən bəhs olunur.

Konfransa Rusiya dəvət edilməmişdi. Üstəlik, bir çox ölkələr, o cümlədən Azərbaycan konfransa dəvət olunsa da, ora qatılmayıblar.

Konfrans başlamazdan bir gün əvvəl Rusiya prezidenti Vladimir Putin Ukraynanın ərazisinin bir hissəsindən imtina etməsini nəzərdə tutan sülh danışıqlarının başlanması üçün öz şərtlərini irəli sürmüşdü. Kiyevdə və Qərbdə onları sülh təklifi deyil, kapitulyasiya tələbi adlandırıblar.

Dəvətə baxmayaraq, Azərbaycanın konfransa qatılmamasına Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi və Prezident Administrasiyasından münasibət almaq mümkün olmayıb.

Amma Milli Məclisin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin üzvü Rasim Musabəyov “Turan”a bildirib ki, İsveçrədə olan tədbir təbliğat xarakter daşıyırdı: “Heç nə orada həll olunmurdu. Ancaq bu sammitdən əvvəl Berlində Ukraynanın iqtisadiyyatına yardım, bərpası ilə bağlı tədbirdə Azərbaycan xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov iştirak etmişdi”.

Deputat qeyd edib ki, Azərbaycan bu şəkildə Ukraynaya dəstək verir: “İsveçrədəki sammitə Azərbaycanın qatılmaması Ukrayna ilə münasibətlərə təsir etməyəcək”.

Siyasi Menecment İnstitutunun rəhbəri Azər Qasımlı isə məsələ ilə bağlı bir qədər fərqli düşünür. O, AzadlıqRadiosuna bildirib ki, indi dünyada iki düşərgə arasında açıq rəqabət gedir: “Onlardan biri avtoritar düşərgədir, o biri isə demokratik. Bu rəqabət daha da dərinləşəcək və daha dəqiq konturlar alacaq”.

Onun sözlərinə görə, sammitin keçirilməsi müəyyən bir göstərici idi: “Demokratik Qərb ölkələri orada iştirak etdilər. Onlar ya dövlət başçıları, ya nazirlər və ya da səfirlər səviyyəsində təmsil olunmuşdu. Azərbaycan isə bu tədbirdə, ümumiyyətlə, yox idi. Yəni, Belarus, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Türkmənistan kimi avtoritar ölkələr kimi. Azərbaycan yerini artıq bu blokda, Rusiyanın yanında tutub və ora getmələri Rusiyanın xoşuna gəlməyəcəkdi. Məhz ona görə də belə qərar verilib”.

İki il əvvəl, fevralın 22-də Moskvada Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev və Rusiya prezidenti Vladimir Putin iki ölkə arasında “…müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyəti haqqında Bəyannamə” imzalayıblar. Sənəddə iki ölkə arasında siyasi, iqtisadi və başqa sahələrdə əməkdaşlığın gücləndirilməsindən bəhs edilir.
 
Ardını oxu...
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan deyib ki, Azərbaycanla ərazilərin mübadiləsinə dair razılaşma olarsa, Ermənistanda referendum keçirməlidir. Paşinyan sonrakı cümləsində birinci cümləsini inkar edən fikir söyləyib: “Biz düzgün başa düşməliyik - Azərbaycanla yeni sərhəd formalaşdırmırıq, biz sovet dövrünün sərhədlərini bərpa edirik”. Sovet dövrünün sərhədlərini bərpa edirsənsə, referenduma nə ehtiyac var? Məgər vaxtilə Azərbaycana aid olan kəndlər referendum yolu ilə işğal edilmişdi ki, indi həmin kəndləri geri qaytarmaq üçün referendum keçirilsin? Paşinyan referendum söhbətini ortaya atmaqla sanki Bakıya belə bir mesaj göndərib ki, “4 kəndi geri qaytarsam da, o biri 4 kəndi qaytarmaq üçün təkbaşına qərar verə bilməyəcəm”. Paşinyan daha əvvəl isə demişdi ki, kommunikasiya xətlərinin açılması sülh sazişindən əvvəl həyata keçirilə bilər. Deyəsən Paşinyan Azərbaycanla bütün məsələləri, o cümlədən, sərhəd, kommunikasiya xətləri və sülh sazişini paralel həll etmək istəyir. Ancaq o bunu istəyərkən elə təkliflər verir ki, həlləri çətindir.

Elxan Şahinoğlu - Dia-az.İnfo
 
Ardını oxu...
Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi Ermənistan silahlı qüvvələrinin Naxçıvan istiqamətində atəşkəsi pozduğuna dair ard-arda xəbərlər yayır. Ermənistan Müdafiə Nazirliyi bu xəbərləri təkzib edir. Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan bunu belə izah edib ki, ya həqiqətən atəşkəsin pozulması halları var, ya da bu eskalasiya məqsədilə həyata keçirilir.
Paşinyan “eskalasiya” dedikdə Azərbaycan ordusunun hansısa hücum planını həyata keçirmək üçün atəşkəsin pozulması barədə xəbərlər yaydığını iddia edir. Azərbaycanın Naxçıvandan atəşkəsi pozmaqda heç bir marağı yoxdur. Naxçıvan istiqamətində bizə sakitlik lazımdır, atəşkəsi pozmaq nəyimizə lazımdır? Əsas hədəfimizə çatmışıq, ərazi bütövlüyümüz və Qarabağ üzərində suverenliyimiz təmin olunub. Nikol Paşinyan “ya həqiqətən atəşkəsin pozulması halları var” deməklə əslində elə öz ordusunun təxribatına işarə edib. Paşinyan özü də bir neçə dəfə etiraf edib ki, Ermənistan ordusunda “beşinci kolon” mövcuddur, üstəgəl silahlı qüvvələrə “Erkrapa” kimi fərqli terrorçu qruplar cəlb edilib. Bu ilin fevralında Azərbaycanın mövqelərini elə “Erkrapa” üzvləri atəşə tutmuşdular. Bunu Paşinyan da etiraf edib.
Nikol Paşinyanın təklifi var: "Biz Bakını sərhəddə atəşkəs rejiminin pozulması hallarının araşdırılması məqsədilə ikitərəfli mexanizm formalaşdırmaq üçün dəvət etməyə hazırıq. Həqiqi vəziyyəti anlamaq, o cümlədən beynəlxalq ictimaiyyət üçün, düşünürəm ki, sərhəddə atəşkəs rejiminin pozulması hallarının araşdırılması məqsədilə ikitərəfli mexanizm formalaşdırmaq yaxşı fikir olardı. Mən belə bir təkliflə çıxış etməyə hazıram”.
Paşinyanın təklifinə indiki şərtlər altında razılaşmaq mümkün deyil. Birincisi, ortaq komissiyanın formalaşdırılması üçün ilk növbədə iki ölkə arasında sülh və ya çərçivə sazişinin imzalanması lazımdır. İkincisi, Paşinyanın da etiraf etdiyi kimi, ordusunda təxribatçı qüvvələr var və Ermənistan silahlı qüvvələri müxtəlif terrorçu qruplardan formalaşıb. Fevral ayında baş verən təxribata bir daha qayıdaq. Deməli Ermənistan silahlı qüvvələrindəki “Erkrapa” terrorçusu snayper atəşi ilə Azərbaycan hərbçisini yaralayıb və Paşinyanın məntiqinə görə belə halları “ortaq komissiya” araşdırmalıdır. Həmin “ortaq komissiya” məsələni araşdırana kimi terrorçu İrəvana geri dönərək cəzasız qalacaqdı. Azərbaycan isə atəş açılan postu dağıtmaqla terrorçunu neytrallaşdırmaqla cavab verdi və doğru olan da budur. Paşinyan Naxçıvana açılan atəşi müəyyənləşdirmək üçün “ortaq komissiyanın” yerinə müdafiə nazirindən həmin istiqamətdə nələrin baş verməsiylə bağlı hesabat tələb etməlidir. Qarşısını almayacaqlarsa fevralda olduğu kimi atəşin açıldığı post zərbə ilə dağıdılacaq.

“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
Dia-az.İnfo

Dünyapress TV

Xəbər lenti