Ardını oxu...
Milli Məclisdə öz işiylə, vəzifəsi ilə məşğul olmayan çoxlu deputat var. Onlardan 2-si xüsusilə seçiləndir. Biri Jalə Əhmədova digəri isə Vüqar İsgəndərov…

Bu deputatların üzərində xüsusi dayanmağım isə onların fəaliyyətlərində nəzərəçarpan məqamlardır.

Dünyanın güclü, inkişaf etmiş ölkələrində parlament mühüm səlahiyyətlərə malik ali hakimiyyət orqanıdır.

Parlamentin hökumət üzərində nəzarəti həmin dövlətin inkişafı üçün mühüm amil hesab edilir.

Azərbaycanda da parlament var.

Konstitusiyaya görə, Milli Məclis dövlətin əsas məsuliyyətini bölüşən ikinci ali hakimiyyət orqanıdır.

Təəssüf ki, Azərbaycan parlamentində bir neçə nəfər istisna olmaqla, əksər çoxluq üçün vətəndaşların hüquqlarının müdafiəsi prioritet təşkil etmir.

Hökumətin hesabatı, yaxud da büdcə zərfinin müzakirəsinə həsr olunan iclaslarda deputatlarımız hökumətdən tələb, təklif, tənqiddən daha çox, ayrı-ayrı nazirlərə yarınmaq mühiti yaradırlar.

Milli Məclisdə vətəndaşın hüquqları, problemi haqqında danışan 10-12 nəfər istisna olmaqla, əksəriyyət üçün bu anlayış yoxdur.

Sadəcə susurlar.

Ancaq bu deputatlar ictimai status qazanmaq, mövcudluğunu göstərmək də istəyir.

Özləri dərk etməsə də seçdikləri yol onların ictimai əhəmiyyətini ümumiyyətlə, yox edir.

Yuxarıda adlarını qeyd etdiyimi bu iki deputatı götürək.

Harada mənasız tədbir, reket üsulları ilə mükafatlandırma mərasimləri varsa, orada başda otururlar.

Son illər iş adamlarına, deputatlara müxtəlif adlar altında geydirmə mükafatlar verilir.

Sadəcə bu mükafatları gözə soxan onun təqdimat mərasimlərinin bahalı otellərdə təşkilidir.

Həmin mərasimlərin simasına çevrilən Hacı Nuranla şəkil çəkdirmək yarışına duran bu zavallılar Milli Məclis kimi bir orqanın deputatı olduqlarının fərqinə varmırlar.

Axı, sən du-yure on minlərlə sakini olan bir şəhərin, rayonun deputatısan.

Özünü ifadə etməyin üçün çox yol var.

Ölkədə danışılası o qədər mövzu var ki, onunla gündəmə gələ bilərsən.

Tənqidə cəsarətin yoxdursa, təkliflə çıxış elə. Seçicilərindən aldığın palaz-palaz şikayət məktublarını ümumiləşdir, təhlil et və onları təklifə çevir.

Gedib, heç bir ictimai yükü olmayan təbdbirlərdə plaket alıb poz vermək deputatın işi deyil.

İndi seçkiyə gedəcəksiz, seçicinizə verməyə bir hesabatınız varmı?

Pərviz Həşimli
Gununsesi.info
 

Ardını oxu...
"Keçmiş "Azərsu" Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin sədri Qorxmaz Hüseynov vəzifəsindən azad edləndən sonra Özbəkistana külli miqdarda pul çıxarıb". Dia-az.İnfo xəbər verir ki, bu iddia ilə tanınmış araşdırmaçı jurnalist Cavanşir Həsənli çıxış edib.

Ardını oxu...

Qorxmaz Hüseynovun dövlət büdcəsindən oğurladığı vəsaitləri məhz Azərbaycandan kənara çıxaredığını iddia edən jurnalist daha sonra əlavə edib:

"Vəsait offşor maliyyə şirkəti üzərindən çıxarılıb.

Yeri gəlmişkən, Hüseynovun ailə üzvləri ötəl il Daşkənddə 3 şirkət açıblar..."
 
Ardını oxu...
“Dağıstanda törədilən terror aktında dini zəmində törədildiyinin bütün əlamətləri var. Mahaçqala və Dərbənddəki terrorçular yəhudilik və pravoslavlığın dini məbədlərinə hücum edərək, hədəflərini birbaşa bəyan etdilər: divarlara Quranın surə və ayələrinin sayını yazdılar, burada İslam peyğəmbərinin müsəlmanlardan yəhudi və xristianları dost tutmamağı, onlarla bütün vasitələrlə vuruşmağı tələb etdiyi qeydini qoydular”. Bu sözləri rusiyalı şərqşünas, tarix elmləri namizədi Mixail Krutixin Dağıstanda bir neçə gün əvvəl baş verən terror aktları ilə bağlı yazdığı analitik məqalədə qeyd edib.

Onun sözlərinə görə, terror aktına görə məsuliyyəti üzərinə götürən “İslam Dövləti”nin (İŞİD) regional mərkəzinin bəyanatı çox şeydən xəbər verir: “Biz bu fenomeni planetin müxtəlif yerlərində müşahidə edirik ki, burada müsəlmanların əhali arasında nisbəti tədricən kritik həddə çatır. Onların kənarda şəriət qanunlarının bərqərar olması və ölkənin həyatına nəzarət tələbləri var. İslam cəmiyyətinin dini maarifləndirilməsinin nümayişkaranə zorakılıq hərəkətləri ilə gücləndirildiyi yerdə bu, var. Lakin Qərb demokratiyaları daxilində terrorizm və Rusiyadakı dini talanlar arasında fərqlər var. Qərbdə müsəlman radikalları adətən ikinci və ya üçüncü nəsil immiqrantlardır. Birinci dalğanın mühacirləri, bir qayda olaraq, qanuna tabedirlər və zorakılığa meylli deyillər: öz vətənlərində qanunu pozanlara qarşı görülən tədbirlər hələ də mövcuddur. Onların demokratik azadlıqlar prinsiplərini qəbul etmiş övladları və nəvələri daha sərt şəriət normaları olan totalitar dövlətlərin əhalisinə xas olan qorxunu yaşamırlar. Onlar sanki İslam cəmiyyətinin, ümmətin ənənələrini və ənənəvi dəyərlərin ifadə azadlığını birləşdirirlər. Belə terror aktlarının təşkilatçıları, məsələn, Nyu-Yorkdakı Dünya Ticarət Mərkəzinə hücum, Qərb mədəniyyətinin bir hissəsini qəbul edən yüksək təhsilli insanlar idilər”.

“Rusiyada İslam radikalizmi üçün şərait hakimiyyətin tam qanunsuzluğu, onların ikiüzlülüyü və bu Konstitusiyanı pozan “Konstitusiyanın təminatçısı”ndan tutmuş bütün “rəislərin” hər addımda qanun qarşısında məsuliyyətsizliyi mühitinə çevrilib. Belə bir şəraitdə insanların təbii olaraq aşağıdan birləşmək istəyi, bir növ nizam-intizam və qanunçuluq istəyi yaranır. Müsəlmanlar isə belə birləşmənin perspektivini şəriət çağırışlarında və İslamın zəfər çalmasında görürlər”, - deyə şərqşünas qeyd edib.

Mixail Krutixin məqaləsində bir xatirəsini də yazıb: “Yadımdadır, altı il əvvəl Pekində Rusiya, ABŞ, Avropa, Çin və Hindistandan olan ekspertlərin iştirakı ilə qapalı simpoziumda mən dünyada populizmin güclənməsinin səbəblərinin müzakirəsində iştirak edirdim. Donald Trampa və onun kimi şəxslərə geniş dəstək, yəni mürəkkəb problemlərə sadə və əksər hallarda yanlış həllər təklif edən siyasətçilərin artan təsirinin şahidi oldum. Bəzi simpozium iştirakçıları bunun səbəbini dünyanın artan gözlənilməzliyində görürdülər. Dünya fərdlərin mənafeyinə əhəmiyyət vermədən sürətlə harasa gedir və bu fərdlər bu və ya digər qrupa mənsub olduqlarını axtararaq anlaşılmaz şərtlərin öhdəsindən gəlirlər. Bəziləri özlərini etnik qrupları ilə, çoxdan məhv olmuş imperiyaların böyük keçmişi ilə, digərləri isə bir vaxtlar böyük xilafətin dini kökləri ilə eyniləşdirirlər. Kobud desək, bu, "bu qəzəbli dünyada hər şey xəyalpərəst olduğu" zaman özünü tanımaq üçün çıxılmaz bir cəhd ola bilər”.

“İslam fundamentalizminin yüksəlişi və müsəlmanların radikallaşması da eyni səbəblərdən ola bilər. Ekspertlərin gəldiyi nəticə məyusedici oldu: istər dünyada populizm, istərsə də İslam terrorizmi artıq problem deyil, insanın yaşamalı və hərəkət etməli olduğu obyektiv şəraitdir. Üstəlik, bu, daha da pisləşəcək. Avropada və Rusiyada əhəmiyyətli ərazilərin İslam icmalarının nəzarətinə keçəcəyi ssenarisi olduqca mümkündür. Artıq Çeçenistan və ya bəzi Avropa ölkələrində əhalisinin əksəriyyəti müsəlman olan ərazilərin hansı qanunlarla idarə olunduğunu görə bilərik”, - deyə alim vurğulayıb.

Krutixin daha sonra qeyd edir: “Terrora qarşı müharibə elan etmək ən azı axmaqlıqdır. Terrorçuların hərəkətləri üçün ideoloji və siyasi əsas deyil, bir üsuldur. Və bu əsas Quran və şəriətdir. Bəşəriyyət hələ də dini inanclara qarşı effektiv mübarizə apara bilməyib. Fikrimcə, terrora qarşı mübarizə aparmaq üçün biz özümüzü dəyişməliyik, nəinki dinlərdən birinin nümayəndələrini dəyişməyə çalışmalıyıq”.
Müəllif: Turan Abdulla
ayna.az
 
Ardını oxu...
İranda seçkilər gözlənildiyi kimi, II tura qaldı. Bu o deməkdir ki, seçki prosesi öncədən planlaşdırılan “mühafizəkarların birləşməsi” ssenarisi üzrə davam edir.

Mühafizəkarlar arasında Qalibafın yox, Səid Cəlilinin önə çıxması isə əsas diqqətçəkən məqamdır. Halbuki, seçkidən öncə iki namizəd Qalibafın xeyrinə geri çəkilmişdi və o, daha loyal fiqur kimi müxtəlif təbəqələr tərəfindən dəstəklənirdi. Bu baxımdan, Qalibafın 3 milyon, Cəlilinin isə 9 milyon civarında səs toplaması şübhələrə yol açır. Seçkiöncəsi rəy sorğularında da mühafizəkar namizədlər arasında Qalibaf Cəlilidən öndə idi. Görünür, dini liderə daha yaxın olan və Rəisi hökuməti tərəfindən də dəstəklənən Cəlilinin önünü açıblar.

I turda 10 milyondan çox səs toplayan Pezeşkianın II turda da liderliyini davam etdirməsi sual altındadır: düz məntiqlə Qalibaf da daxil olmaqla mühafizəkarların səsi II turda Cəliliyə getməlidir, digər tərəfdən, İranda seçkinin təkcə qutulara atılan bülletenlərlə həll edilmədiyini nəzərə alsaq, Cəlilinin yeni prezident olması ehtimalı çoxalır;

Bu seçki mübarizəsi kimin seçilməsindən daha çox, mühafizəkar qanada daxili qarşıdurmanı davam etdirəcəkləri təqdirdə, nələrlə üzləşə biləcəklərinin nümayiş etdirilməsi baxımından maraqlıdır.

Müəllif: Asif Nərimanlı
Dia-az.İnfo
 

Ardını oxu...
Sentyabr ayının 1-də Azərbaycan tarixində ilk dəfə olaraq 86.6 min kv. km ərazimizin bütün şəhər, qəsəbə və kəndlərində, bütün seçki dairələrində parlament seçkiləri keçiriləcək. Sevindirici haldır ki, bu parlament seçkilərində Qarabağı və Şərqi Zəngəzuru o torpaqların həqiqi sahibləri təmsil edəcəklər, yerli əhali seçki məntəqələrində öz namizədlərinə səs verəcək. Əksər ekspertlərin fikrincə, bütün Avrasiyada çox ciddi proseslərin getdiyi bir dövrdə Azərbaycanda prezident, ardınca parlament seçkilərinin keçirilməsi daxili və xarici çağırışlar fonunda daha çevik siyasi qərarların verilməsi, idarəetmənin optimallaşması, təhlükəsizliyimizin və milli maraqlarımızın effektiv təmin edilməsi üçün olduqca lazımlı və vaxtında atılmış addımdır.
Bakı Politoloqlar Klubunun sədri, siyasi elmlər namizədi Zaur Məmmədov "Sherg.az"a deyib ki, 2025-ci ildən etibarən Cənubi Qafqazda regional və beynəlxalq aktorlar arasında geosiyasi çəkişmənin artacağı proqnozlaşdırılır. Ekspertin sözlərinə görə, hələ müharibədən əvvəl Azərbaycan cəmiyyəti daxilində siyasi qruplar arasında münaqişəli vəziyyət yaratmaq, cəmiyyəti parçalamaq, gəncləri düzgün yoldan döndərmək üçün müxtəlif xarici qüvvələr tərəfindən genişmiqyaslı addımlar atılmaqda idi:

"44 günlük müharibədən sonra Qərbin ayrı-ayrı fondları və bəzi qonşularımız qalib Azərbaycan dövləti və cəmiyyəti arasına nifaq salmaq üçün əllərindən gələni edirdilər. Lakin son proseslər bir daha sübut etdi ki, Azərbaycan hakimiyyəti tərəfindən ideoloji siyasət istiqamətində boşluqlar yoxdur. Sistemli milli dövlətçilik siyasəti dayanıqlı və davamlıdır. Məlumdur ki, son illər davam etməkdə olan islahatlar çərçivəsində siyasi mühitdə, ictimai təşkilatlar, qeyri-hökumət təşkilatları, siyasi partiyalar və bir çox bu kimi institutlar arasında bağların möhkəmləndirilməsi, sağlam mühitin yaradılması istiqamətində addımlar atıldı. Tez bir zamanda biz siyasi partiyalar və qanunvericilik hakimiyyəti ilə münasibətlərə dair yeni yanaşmanın şahidi olduq. Çox qısa vaxt ərzində partiyaların bir yerə yığılması, hakimiyyətlə dialoqa start verilməsi nəticəsində bu istiqamətdə sağlam mühitin formalaşmasına şahidlik etdik. Nəticə etibarilə vaxtilə bir-birilərinə qarşı birmənalı münasibət bəsləməyən partiyalar arasında qeyri-formal dialoq mühiti yarandı".
Analitik vurğulayıb ki, hər bir cəmiyyət üçün vacib əsaslardan biri ideoloji bağların möhkəmliyi, ideologiyanın sistemli şəkildə olmasıdır:
"44 günlük müharibədən əvvəl birlik ölkəmiz üçün vacib idi. Ölkə başçısının uzaqgörənliyi nəticəsində hələ müharibə başlamazdan əvvəl həmrəyliklə nəticələnən dialoqlara start verilmişdi. Nəticədə müharibə dövründə siyasi partiyaların hər biri dövlətimizin başçısına dəstəyini bildirdi, hakimiyyətlə eyni mövqedə çıxış etdi. Vətən müharibəsindən sonra da eyni halın şahidi olduq. Çünki müharibə bitsə də, Azərbaycana qarşı müxtəlif səpkilərdə informasiya, ideoloji mübarizə davam etməkdədir. Odur ki, həmin ideologiyanın vahid mərkəzdən idarə olunması olduqca vacibdir və uğurla bu gün də həyata keçirilir. Bu gün ölkəmizdə yeni siyasi konfiqurasiya, yeni dialoq mərhələsi, yeni siyasi mədəniyyət formalaşıb. Belə bir fonda Milli Məclisdə formalaşacaq yeni siyasi mühit siyasi palitranın rəngarəngliyinə və müxtəlifliyinə gətirib çıxaracaq. Onların yeni situasiyada vahid amal uğrunda hakimiyyət- cəmiyyət konfiqurasiyasına əməli töhfələr vermələrinə şərait yaradacaq. Baharda Rusiya, iyunda Avropa İttifaqı və İranda baş tutan, payızda isə ABŞ və Gürcüstanda baş tutacaq seçkilər 2025-ci ildə dövlətlərarası münasibətlərin, regional proseslərin kifayət qədər dinamik olacağından xəbər verir. Qarşımızda Azərbaycan-Ermənistan arasında danışıqlar prosesi, Qərbi Azərbaycana Qayıdış, ölkəmizin Avrasiyanın enerji, yaşıl enerji və nəqliyyat-kommunikasiya xəttindəki rolu rəsmi Bakı üçün əsas prioritetlər olmaqda davam edəcək. Dövlət institutlarının fəaliyyəti və cəmiyyət daxilində siyasi, sosial, iqtisadi qruplar arasındakı həmrəylik yeni hədəflərimizə çatmağımız üçün vacib olacaq".
 

Ardını oxu...
İllərdir özünü nəğməkar-şair və xeyriyyəçi kimi təqdim edən Cəlal Qurbanov deputat olmaq üçün hərəkətə keçib.

Prezident İlham Əliyev iyunun 28-də altıncı çağırış Milli Məclisin buraxılması və Milli Məclisə növbədənkənar seçkilərin təyin edilməsi haqqında Sərəncam imzalayıb. Sərəncamla altıncı çağırış Milli Məclis buraxılıb və sentyabrın 1-nə növbədənkənar seçkilər təyin edilib.

Bundan həvəslənən bir çoxları deputat olmaq sevdasına düşüb. Belə şəxslər üçün Milli Məclis deputat toxunulmazlığı olmaqdan başqa bir şey deyil. Məhz toxunulmazlıq statusu ala bilmək üçün bir çoxları parlamentə can atırlar.

İnterpress.az-ın əldə etdiyi məlumata görə, belə şəxslərdən biri də mətbuatda Yasamal rayonunda yerləşən “Pinachi” kimyəvi təmizləmə mərkəzinin sahibi Fəhmin Əlizadəni döyməsi ilə məşhurlaşan Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, nəğməkar-şair, “Fire Land” prodakşının rəhbəri Cəlal Qurbanovdur. Məlumata görə, Cəlal Qurbanov artıq deputat olmaq üçün hərəkətə keçib. İş adamı seçkilərlə bağlı prosesə hazırlıq aparır.

Belələrini nə seçicilərinin problemləri, nə ölkənin problemləri, nə də qanunverici orqanda xalqın və dövlətin mənafelərinin qoruyucusuna çevrilən qanunların qəbulu maraqlandırır. Bu tipli şəxsləri əsasən özlərinin və bizneslərinin problemləri maraqlandırır və buna görə də deputat olmaq, toxunulmazlıq statusu almaq üçün hər şeyi edirlər.

Çox təəssüflə qeyd etməliyik ki, baş tacımız olan şəhid ailələrini özünə qalxan seçən Cəlal Qurbanov kimi şəxslər Milli Məclisdə üstünlük təşkil etməyə can atırlar. Məlumata görə, iş adamı yaxın çevrəsinə “yuxarıdan” razılıq almışam, deputat olmağıma heç bir problem yoxdur” deyərək hazırlıqlara başlayıb. Məlumata görə, Cəlal Qurbanov 27 saylı Sabunçu ikinci seçki dairəsindən namizəd olacağını çəkinmədən hər yerdə deyir.

Qeyd edək ki, həmin dairənin deputatı Şeyxülislam Allahşükür Paşazadənin qudası Qalib Salahzadənin oğlu Əliabbas Salahzadədir. Digər mənbənin məlumatına görə, Cəlal Qurbanov Yasamal rayonunun deputatı olmaq üçün danışıqlar aparır.

Cəlal Qurbanov 1995-2006-cı illərdə Azərbaycan Güləş Federasiyasının birinci vitse-prezidenti olmuş Cavanşir Qurbanovun oğludur. Cavanşir Qurbanov hazırda Yasamal rayon Ağsaqqallar Şurasının sədridir.

İnterpress.az
 
Ardını oxu...
O'Braynın Bakıya hansı planla gəldiyi artıq sirr deyil: Vaşinqton Mərkəzi Asiyadan Avropaya uzanan Orta dəhlizdən Çini və Rusiyanı kənarlaşdırmaq niyyətindədir;
Bunu artıq açıq şəkildə dilə gətirirlər. Obrayn da bildirir ki, “Mərkəzi Asiya ölkələrindən dünya bazarlarına ixrac Azərbaycan, Ermənistan və Türkiyədən keçəcək və buna görə Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişinə ehtiyacımız var”.
ABŞ-ın planı bəllidir. Bu haqda bir neçə dəfə yazmışıq da. Obrayn da Bakıya son müzakirələri aparmaq üçün gəlir və iyulun 15-də Vaşinqtonda keçiriləcək NATO sammitində Azərbaycan və Ermənistanın da dəvət ediləcəyi, birbaşa təmaslarda razılaşmaların əldə edilməsinə çalışacaqları istisna edilməməlidir.
Burada əsas həlledici məqam kommunikasiyanın hansı məntiqlə açılması olacaq. Ermənistan Naxçıvana “maneəsiz keçid” verməkdən imtina edir. Mərəzi Asiya-Avropa marşrutuna Ermənistanı qoşmaq istəyən ABŞ da “yol məntiqi”nin tərəfdarıdır. Lakin Bakının Naxçıvana çıxışda “Azərbaycandan Azərbaycana prinsipi” ilə bağlı istəyi qəbul edilməyəcəyi təqdirdə, bunun reallaşması çətin görünür. Mümkündür ki, Obraynın İrəvan və Bakı səfərlərində Naxçıvıvana çıxışın bu prinsiplər əsasında açılması da müzakirə olunur, yaxud Azərbaycandan Naxçıvana gedən yolun beynəlxalq nəzarət altında olması kimi variantlar da ola bilər. Bütün hallarda Azərbaycan Naxçıvana “maneəsiz keçid” əldə etməlidir, əks təqdirdə, Bakının razı olmayacağı aydın görünür. Bu məsələdə Ankara da Bakı ilə eyni gündəlikdən çıxış edir.
Asif Nerimanli
TEREF
 
 
 
Ardını oxu...
Qriqoryanın “Rusiya Qarabağı Azərbaycana qaytardı” açıqlamasının İrəvanın məğlubiyyətə görə günahı Moskvanın üzərinə qoymaq və xarici siyasətdə oriyentasiya dəyişikliyini əsaslandırmaq xəttinin davamı olduğu bəllidir. Rəsmi Bakı İrəvan-Moskva xəttindəki “ritorik müharibədə” motiv kimi Qarabağın istifadə edilməsini cavabsız qoymamalı idi, yüksək səviyyədə cavab verildi də.
Bununla yanaşı, Rusiyaya da müəyyən mesajların çatdırılması zərurəti yaranır. Çünki Rusiya XİN-in sözçüsü Mariya Zaxarovanın Qriqoryana verdiyi cavab Azərbaycan ictimaiyyətində haqlı narazılığa səbəb oldu. Zaxarova Qriqoryanı “öz əraziləri uğrunda həyatlarını qurban verən erməniləri təhqir etməkdə” ittiham edib və bununla Qarabağın işğalçı ermənilərə “məxsusluğu” iddiasını da irəli sürüb. Moskvanın belə sətiraltı iddiaları yeni deyil, hərçənd, Rusiyadan rəsmi səviyyədə səslənən bu iddialar ikitərəfli münasibətlərdə gərginliyi tətikləyir. Bu situasiya Bakının rəsmi şəkildə Moskvaya cavab verməsi zərurətini yaratsa da, bunun diplomatik kanallarla çatdırılması daha məqbul olardı. Çünki rəsmi cavab İrəvan və Moskva arasındakı hesablaşmanın “ritorik xəttinə” Bakının da qoşulması ilə nəticələnəcək. Ki, bunun Azərbaycana faydası yoxdur. Əvəzində bu cür açıqlamaların qəbuledilməz olduğunu Moskvaya diplomatik kanallarla çatdırmaq olar.
Asif Nerimanli
TEREF
 
Ardını oxu...
Ötən il 8631 tələbə təhsil haqqının ödəmədiyinə, dərs buraxmağa görə və ya öz xahişi ilə təhsil aldığı universitetdən xaric edilib.

Qeyd edək ki, Elm və Təhsil Nazirliyinin tabeliyində təhsilin əhatə dairəsini genişləndirmək, əlçatanlığını təmin etmək və təhsil almaqda bərabər imkanlar yaratmaq məqsədilə Təhsil Tələbə Krediti Fondu yaradılıb. Təhsil Tələbə Krediti Fondunun məlumatına görə, indiyədək 45 min 134 tələbə kredit almaq üçün müraciət edib. Onlardan 34 min 783 nəfərə TTK verilib. Kredit alan tələbələrin 20 min 646-sı qadın, 14 min 137-si kişidir.

Qeyd edək ki, yaz semestri ərzində 7449 tələbə kredit almaq üçün müraciət edib. Onlardan 504 nəfərin müraciəti natamam olub, 365 nəfərin müraciəti emal mərhələsindədir. Habelə 390 nəfərin müraciətinə imtina cavabı verilib, 335 nəfərin müraciəti isə banka yönləndirilib. Yaz semestri üzrə 5855 tələbəyə təhsil krediti verilib. Onların arasından 1786 nəfərin müraciəti sosial, 4069 nəfərin müraciəti isə standart təhsil tələbə krediti olaraq rəsmiləşdirilib.

8631 tələbə müxtəlif səbəbdən, o cümlədən təhsil haqqını ödəmədiyinə görə, universitetdən xaric edilirsə,Təhsil Tələbə Krediti Fondunun imkanlarından, dövlətin yaratdığı şəraitdən niyə istifadə edilmir?

Təhsil üzrə ekspert Elşən Qafarov "Cebhe.info"-ya bildirdi ki, əslində bunun iki əsas səbəbi var:


“Birincisi, 8 mindən artıq tələbənin təhsilini yarımçıq qoymasının bir hissəsi fərdi məsələlərlə bağlı olsa da, tam böyük əksəriyyəti təhsil haqqını ödəyəməməsi ilə bağlıdır. Təhsil Tələbə Krediti Fondu standart və sosial olmaqla iki istiqamətlər üzrə verilir. Burada qoyulan əsas şərtlərdən biri də tələbənin kreditinin olmamasıdır. Ancaq ali məktəblər daha çox maraqlıdır ki, onların kreditləri olsun.

Çünki ali məktəb bundan əlavə pul qazanır. Bir çox hallarda ali məktəblər imtahanları sərtləşdirir və nəticədə tələblər kreditdə qalmaq məcburiyyətində qalırlar ki, əlavə ödənişlər etsinlər. Burada ümumi sistem elədir ki, tələbələr Təhsil Tələbə Krediti Fondundan yararlana bilmək üçün daha yaxşı oxumalıdırlar. İkincisi ali məktəblərdə mühit belə qurulmalıdır ki, tələbəni kreditə salmaqla cüzi bir gəlir əldə edilir.

Ancaq reallıq odur ki, onun ödənişini birdəfəlik, yarımilliklər üzrə Təhsil Tələbə Krediti Fondu ödəyir. Qısa bir müddətdə kiçik bir qazancı əsas gətirərək tələbələr üçün əlavə maneələr yaratmamalıdırlar. Bu gün bütün ali təhsil müəssisələrində Təhsil Tələbə Krediti Fondu ilə bağlı məlumatlıdırlar, ancaq yenə də maarifləndirmə işini genişləndirmək lazımdır”.

O bildirib ki, Təhsil Tələbə Krediti Fondu son illərdə təhsil sahəsində ən uğurlu layihələrdən biridir:

“Cənab Prezidentin sərəncamı ilə 100 milyondan çox vəsait köçürülüb. Mənim tanıdığım onlarla yoxsul ailənin övladları var ki, heç təhsil almaq xəyallarına belə gəlmirdi. Onların təhsil haqqını Təhsil Tələbə Krediti Fondu ödəyir və o insanların arzusu gerçəkləşir. Bu sahədə maarifləndirmə aparmaq lazımdır. Yalnız ali təhsil müəssisələrində deyil, hər bir ziyalı ətrafında olan insanlara Təhsil Tələbə Krediti Fondu barədə məlumat verməlidir.

Təhsil Tələbə Krediti Fondu öz təkliflərini Nazirlər Kabinetinə göndərib. Beləliklə, yaxın zalmanlarda nəinki ödənişli təhsil alan, hətta ödənişsiz təhsil alanların da ev kirayə ödənişinin, nəqliyyat xərclərinin Təhsil Tələbə Krediti Fondu tərəfindən qarşlanması da müzakirə mövzusudur. Düşünürəm ki, bu, Azərbaycan təhsil sahəsində ən uğurlu layihələrdən biridir. Bu layihənin təbliğatında, insanların onu tanımasında, maariflənmədə KİV-lərin də üzərinə böyük məsuliyyət düşür".

Ekspertin sözlərinə görə, ali məktəblərdən fərdi qaydada, sağlamlıqla bağlı da xaric edilənlər var ki, onlar böyük əsksəriyyət təşkil etmirlər:

"Əgər Nazirlər Kabineti yaxın zamanda qərar qəbul edərsə, yəqin ki, növbəti tədris ili üçün təsdiq edəcək. O zaman tələbələrin nəqliyyat və kirayə ödənişlərinin Fond tərəfindən ödənilməsi bu rəqəmi minimuma endirəcək. Burada bəzi məsələlər də var ki, qanunvericilikdə boşluqlarla bağlıdır. Məsələn, tələbə qızılca xəstəliyinə yoluxubsa, 21 gün dərsə getməməlidir, getsə digərlərini də yoluxduracaq. Ancaq universitet bunu nəzərə almır. Xüsusilə də bu il qızılcanın geniş yayıldığı bir dövrdə rəqəmlər ona görə artdı.

Hər il xaric olunanların sayı 3 minin üzərində olurdu. Ancaq indi 8 minə çatması qızılcaya yoluxub karantinə düşən gənclərin məsələsinin universitetlərdə nəzərə alınmaması oldu. Nəticə etibarilə bu rəqəm 3 dəfə artdı və uduzan yenə biz olduq ki, 8 mindən artıq gəncimiz təhsilini yarımçıq qoymaq məcburiyyətində qaldı.

Ümumilikdə ölkədə tələbə yerlərinin sayı artır. Tələbələr özlərindən asılı olmayan səbəbdən niyə təhsildən kənarda qalsınlar? Dərs saatlarının buraxılmasına görə əsas problem qızılcanın tüğyan etdiyi məqamlarda olub. Ali məktəblər onu nəzərə almadılar. Ona görə də rəqəm böyüdü".

Nigar Abdullayeva
"Cebhe.info"
 
Ardını oxu...
Məlum olduğu kimi, ABŞ-nin keçmiş prezidenti və Respublikaçılar partiyasının hazırkı prezidentliyə namizədi Donald Tramp dəfələrlə iddia edib ki, yenidən Ağ Evə gələcəyi təqdirdə Ukraynada davam edən müharibəni 24 saat ərzində dayandıra biləcək. Həm münaqişə tərəfləri, həm də mütəxəssislər Trampın bu iddiasına skeptik yanaşsalar da, sabiq prezident öz fikrində qalır.

“AzPolitika” xarici KİV-ə istinadla xəbər verir ki, Trampın iki müşaviri - Keyt Kelloq və Fred Fleyts ona Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsinə son qoymaqla bağlı plan təqdim ediblər. “Reuters”-in məlumatında deyilir ki, Tramp həmin planı müsbət qarşılayıb.
Ardını oxu...

Xəbərdə bildirilir ki, planı hazırlayan K.Kelloq Trampın 2017-2021-ci illərdəki prezidentliyi dövründə Milli Təhlükəsizlik Şurasının aparat rəhbəri vəzifəsində çalışıb.

Plana gəlincə, orada qeyd edilir ki, Tramp ABŞ prezidenti seçilərsə, dərhal Ukraynaya Rusiya ilə danışıqlara razılıq verməsini təklif edəcək. Rəsmi Kiyev danışıqlardan imtina edəcəyi təqdirdə isə Ukraynaya silah yardımını dayandıracağını bəyan edəcək.

Eyni zamanda Rusiyaya qarşı da eyni tələb irəli sürüləcək. Ona da təklif olunacaq ki, dərhal Ukrayna ilə danışıqlara başlasın. Kremlə xəbərdarlıq ediləcək ki, bundan imtina edəcəyi təqdirdə Ukrayna indikindən daha böyük həcmdə və daha ciddi şəkildə hərbi dəstək alacaq.

O da bildirilir ki, sülh danışıqları zamanı mövcud təmas xətti əsasında atəşkəselan olunacaq.
Ardını oxu...

Kelloq bildirib ki, Tramp seçkidə qalib gələrsə, Rusiya və Ukraynanı danışıqlar masasına tez bir zamanda gətirmək son dərəcə vacib olacaq: “Biz ukraynalılara deyirik ki, siz masaya gəlməlisiniz. Əgər masaya gəlməsəniz, ABŞ-dən dəstək bitəcək. Putinə isə deyilir ki, danışıqlar masasına oturmalıdır: “Əgər siz masaya oturmasanız, biz ukraynalılara sizi döyüş meydanında öldürmək üçün lazım olan hər şeyi verəcəyik".

Planı hazırlayanlar hesab edirlər ki, Moskva Ukraynanın NATO üzvlüyünün uzun müddət təxirə salınması əsnasında danışıqlar masasına əyləşə bilər. Fleyts bildirib ki, Ukraynanın onların planına uyğun olaraq Rusiyaya rəsmən ərazi verməsinə ehtiyac yoxdur. Yəni, işğal olunan ərazilərin Rusiyanın nəzarətində qalması Kiyev tərəfindən rəsmiləşdirilməyəcək. Bununla yanaşı, onun fikrincə, Ukrayna çətin ki, yaxın gələcəkdə bütün ərazisinə nəzarəti bərpa edə bilsin.

Kelloq və Fleytsin fikrincə, Ukraynada davamlı sülhə nail olmaq üçün Ukrayna üçün əlavə təhlükəsizlik təminatlarına ehtiyac var. Fleyts əlavə edib ki, "Ukraynanı dişinə qədər silahlandırmaq" çox güman ki, bunun əsas elementi olacaq.
Ardını oxu...
Artıq Putinin mətbuat katibi Dmitri Peskov Trampın planına Kremlin münasibətini açıqlayıb. O, “Reuters” agentliyinə bildirib ki, Trampın müşavirləri tərəfindən təklif olunan Ukrayna planında “yerdəki vəziyyət” nəzərə alınmalıdır: "Hər hansı bir planın dəyəri təfərrüatlarda və döyüş meydanındakı vəziyyəti nəzərə alıb-almamasındadır”.

Göründüyü kimi, Kremlin açıqlanan bu plana münasibəti birmənalı deyil. Ümumiyyətlə, Putinin bir müddət əvvəl ortaya atdığı “sülh təklifi” Trampın sülh planının reallaşdırılması ehtimalını böyük sual altına alır. Çünki Putin həmin “təklifində” Ukrayna ordusunun bir hissəsi işğal edilmiş Zaporojye, Xerson, Luqansk və Donetsk vilayətlərinin bütün ərazilərindən çıxarılmasını istəyib. Yəni, Ukrayna bu vilayətlərin öz nəzarətində olan böyük ərazilərini və milyonluq əhalisi olan mərkəzi şəhərlərini tərk edib, Rusiyaya verməlidir. Üstəgəl, NATO-ya getməyəcəyi barədə rəsmi təminat verməlidir. Eləcə də Rusiyanın üzərindən bütün beynəlxalq sanksiyalar götürülməlidir. Belə bir qeyri-adekvat, qeyri-real və açıq işğalçılıq ultimatumu xarakterli “sülh təklifi”nin fonunda Trampın sülh planının qəbulu şansı olduqca qaranlıq görünür…

Qeyd edək ki, Putinin həmin təklifinə Ruisyadakı şovinizmin müasir ideoloqlarından və Kremlin “filosof”larından biri sayılan Aleksandr Duqinin reaksiyası da onun qeyri-real olduğunu təsdiqləyir. Duqin deyib ki, bu təklif “çox əla təklifdir, çünki qəbul olunmayacaq”…

C.Məmmədov

“AzPolitika.info”
 

Dünyapress TV

Xəbər lenti