İşəgötürənlərdən analoqsuz tələblər və ya qulluqçu iki əcnəbi dili niyə bilməlidir?

Ölkəmizdə iş tapmaq asan məsələ deyil. Bəzən insanlar aylarla axtarır və heç nə tapa bilmirlər. Vakansiyalarla bağlı yazılar sosial şəbəkələrdə ən populyar olanlar sırasındadır ki, bu, onların altında gedən müzakirələrdən də görünür.

İş axtaranlar və onu təklif edənlər çox vaxt barrikadaların əks tərəfində olurlar. Birinciləri tez-tez aşağı əmək haqqı, səkkiz saatdan çox iş günü və ümumiyyətlə işçilərə qarşı şişirdilmiş tələblər qəzəbləndirir.

Bir çox ölkələrdə işə qəbulla bağlı müsahibə zamanı “etimadnamələrə” deyil, bilik və bacarıqlara diqqət artırılır. Ölkəmizdə hətta ixtisassız işçilərdən çox vaxt bir neçə dil bilməsi və universitet diplomuna sahib olması gözlənilir.

Hətta, bəzən uşaqlar üçün təmizlik işçiləri və dayələr də meyarlara görə seçilir. Amma döşəmələri yumaq və ya uşağın bezini, paltarını dəyişdirmək üçün bu və ya digər elmlər üzrə dərin biliyə ehtiyacı yoxdur

Bu yaxınlarda sosial şəbəkədəki qrupların birində zəng mərkəzi və qəbulda operator vakansiyası elanı çıxdı. Tələblərin əksəriyyəti (məsələn, ən azı iki dil - Azərbaycan və rus dilləri, daha yaxşısı isə ingilis dili, kompüter bilikləri, xoşxasiyyətli və s.) başadüşüləndir. Amma çoxlarını təəccübləndirən o oldu ki, namizədlərin mütləq ali təhsili olmalıdır.

Həqiqətən də belə bir sual yaranır: doğrudanmı telefonlara cavab vermək və ya qonaqları salamlamaqla üçün ömrünün dörd-altı ilini sərf edərək, ali təhsil müəssisəsini bitirməlisən?

Prosesdə məlum oldu ki, namizədlərə də yaş məhdudiyyəti tətbiq olunacaq, deyirlər, indi hər yerdə belədir. Və yenə də, görəsən, doğrudanmı, deyək ki, 35-40 yaşdan sonra, bəzi işəgötürənlərin fikrincə, insan ünsiyyət bacarıqlarını itirir və bu cür fəaliyyətlərə yararsız olur?

Tez-tez fərqli bir növ şişirdilmiş gözləntilər var. Belə ki, bir tələb üçün, bir qayda olaraq, xüsusilə yüksək əmək haqqı deyil, bir işçidən iki, hətta üç fərqli işçinin funksiyalarını yerinə yetirmək tələb edilir.

İşəgötürən, təbii ki, qanuna zidd olmayan istənilən tələbləri müəyyən edə bilər. Amma işə ehtiyacı olanların çoxluğunu bildiyi üçün belə tələblər edilir. Əhalinin işə ehtiyacı əmək bazarındakı təkliflərin sayından xeyli çoxdur.

Söhbətləşdiyimiz paytaxt sakini də iş tapmaqla bağlı çətinlik çəkir: “Və mən CV-mi hər yerə göndərdim, elanlar vasitəsilə zəng etdim, amma heç bir nəticə olmadı. Ali təhsilliyəm, doğma Azərbaycan dilindən əlavə rus dilini mükəmməl bilirəm, amma ixtisasım üzrə heç nə tapa bilmirəm. Daha doğrusu, mənə bir-iki dəfə iş təklif etdilər, amma cüzi maaşa. Mən onsuz da ixtisasımdan kənar işlə məşğul olmağa razıyam, təki normal maaş versinlər”.

Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqasının (VƏHML) sədri, hüquqşünas Sahib Məmmədov mövzuya dair AYNA-ya deyib ki, vətəndaşların ixtisas tələb olunmayan peşələrə olan tələbləri artır: “Xarici dil bilməyin məcburi olduğu ofislərdə, bir sıra hallarda hətta təmizlikçi xanımdan da, ən azı, baza səviyyəsində dil bilgisi tələb olunur”.

Öz növbəsində, Dövlət Məşğulluq Xidmətinin əmək bazarının təhlili şöbəsinin müdiri Elman Sadıqov hesab edir ki, belə faktların yaranmasının səbəbi daha çox işsizlərin və yaxşı maaşla iş tapmaq istəyənlərin çoxluğudur.

“Xidmət-iş” Həmkarlar İttifaqları Federasiyasının vitse-prezidenti Cəmaləddin İsmayılovun sözlərinə görə, hazırda şirkətlər əcnəbilərlə əməkdaşlıq halında olduğu üçün, köməkçi peşəsindən belə, xarici dil bilmək tələb oluna bilər: “Bu, indiki halda normal tələbdir. Belə bir iş həm də kompüter biliklərini tələb edir. Bu, dövrün tələbidir. Əvvəllər katibə yalnız çay süzür və zənglərə cavab verirdisə, indi o da e-poçt göndərir və qəbul edir və sair”.

“Amma bəlli deyil ki, niyə belə vəzifələrə ali təhsilli adam axtarmaq lazımdır. Bu, artıq həddindən artıq tələbdir. İnsan ömrünün illərini universitetdə oxumağa sərf edirsə, istərdim ki, aldığı bilikləri praktikada tətbiq etsin, ofisə gələn qonaqlara çay tökməsin”, - deyə AYNA həmsöhbəti bildirib.

İsmayılovun qeyd etdiyi kimi, məişət reallıqları elədir ki, bu və ya digər vakansiya üçün adətən yaxın ətraflarından adam axtarırlar, tapa bilmirlərsə, kənardan kimisə axtarmağa başlayırlar: “Sonra onlar müsabiqə elan edə və ərizəçiyə həddən artıq tələblər qoya bilərlər, xüsusən də bu günün standartlarına uyğun yaxşı təklif etdiklərini bilirlərsə. Əmək bazarı da sürətlə dəyişir, işəgötürənlərin şıltaqlıqları da. Və onların gözləntiləri çox vaxt peşəkar bacarıqlarla məhdudlaşmır. Bəziləri üçün işçinin gözəl bədən quruluşu, gənc yaşı, cəlbedici görünüşü və üstəlik, problemsiz olması vacibdir”.

“Bəli, tez-tez işəgötürənin həddindən artıq tələbləri, hətta qanunu pozan tələbləri olur, lakin bu işlə qəbuldan imtina etməkdən başqa bir şey etmək mümkün deyil. Əgər Əmək Müfəttişliyi üzrlü səbəblər olmadan iş şəraitini yoxlaya bilmirsə, işə qəbul prosedurları barədə nə deyə bilərik?!”, - deyə ekspert vurğulayıb.

Müəllif: Elya Belskaya
ayna.az

Dövlət başçısı İlham Əliyev Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Şarl Mişelin xahişi üzərinə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanla yenidən Brüsseldə görüşə biləcəyini söyləyib. Bunun üçün əsas şərt görüşün üçlü formatda təşkilidir. Masada Fransa prezidenti Emmanuel Makron da yer almağa çalışarsa görüş alınmayacaq və rəsmi Bakı üçün Brüsselin vasitəçiliyi yenə arxa plana keçəcək. Bunu Jarl Mişel də anlamamış deyil. Jarl Mişel üçün bu görüş həm də ona görə vacibdir ki, Avropa İttifaqı ölkələrində seçkilər keçiriləcək və bunun əsasında birliyin icra strukturları yenidən formalaşacaq. Yəni 2024 Jarl Mişel üçün Avropa İttifaqı rəhbərliyində son il ola bilər. Buna görə də Mişel son ilində müxtəlif istiqamətlərdə uğur qazanmaq istəyir. Bu istiqamətlərdən biri də Azərbaycanla Ermənistan arasında vasitəçilikdir. Jarl Mişel digər avropalı rəsmilərdən fərqli olaraq iki ölkə arasında balansı pozmur və İlham Əliyev bunu müsbət qiymətləndirir. Əslində sülh sazişinin və ya çərçivə sazişinin Brüsseldə imzalanması həm Bakının, həm də İrəvanın maraqlarına cavab verər. Ancaq bunun üçün Nikol Paşinyan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü ifadə edən bəndin qəbuluna və özündə ərazi iddiası əks etdirən Ermənistan Konstitusiyasının yenilənməsinə razı olmalıdır.
Elxan Şahinoğlu
TEREF

Bayden, Tramp, yoxsa... - Birləşmiş Ştatların Prezidentinin kim olacağını proqnozlaşdırmaq mümkün deyil

ABŞ-da növbəti prezident seçkiləri 2024-cü il noyabrın 5-də keçiriləcək. Respublikaçılar və Demokrat partiyalarından ABŞ-ın dövlət başçısı vəzifəsinə namizədlər hələlik rəsmi şəkildə irəli sürülməyib, lakin dörd il əvvəl olduğu kimi siyasətçilər - Donald Tramp və Co Baydenin qələbə uğrunda mübarizə aparacağı gözlənilir. “Lenta.ru” ABŞ-da prezidentlik yarışı ilə bağlı hazırda kampaniyanın necə getdiyini və onun nəticələrini araşdırıb. AYNA sözügedən araşdırmanı təqdim edir:

Birləşmiş Ştatlarda prezident seçkiləri əsas siyasi qüvvələrin - Respublikaçılar və Demokrat partiyaların nümayəndələri arasında gedəcək (1853-cü ildən yalnız bu iki partiyanın namizədləri ABŞ prezidenti olublar). Rəsmi namizədliklərin irəli sürülməsi yayda baş tutacaq.

Ehtimallara görə, noyabrın 5-də hazırkı Prezident, demokrat Co Bayden və ABŞ-ın 45-ci Prezidenti respublikaçı Donald Tramp amerikalıların səsləri uğrunda mübarizə aparacaqlar. ABŞ-da seçki yarışı yanvarın 23-də Nyu-Hempşir ştatında ilk partiyadaxili praymerizlər - Demokratlar və Respublikaçılar partiyalarının praymerizlərinin keçirilməsi ilə başlayıb. Bayden və Tramp gözlənildiyi kimi, partiyaları daxilində qalib gəldilər.
Demokrat namizəd

Bayden 2023-cü ilin aprelində ikinci müddətə namizəd olmaq planlarını açıqladı: Trampa görə təhlükədə olan Amerika demokratiyasını xilas etmək niyyətində olduğunu söylədi. Konstitusiyanın ikinci maddəsinə görə, namizədlər üçün tələblər arasında yuxarı yaş həddi yoxdur (14 ildir ölkədə yaşayan 35 yaşdan yuxarı amerikalının ABŞ Prezidenti olmaq üçün namizədliyini irəli sürmək hüququ var), lakin seçicilərin Baydenin yaşı ilə bağlı sualları var. Co 2021-ci il yanvarın 20-də vəzifəsinin icrasına başlayaraq artıq ABŞ-ın ən yaşlı Prezidenti olub: dövlət başçısı kimi and içəndə onun 78 yaşı var idi. Növbəti seçkilərdə qalib gəlsə, 82 yaşında vəzifəsinin icrasına başlayacaq və səlahiyyət müddətinin sonuna kimi 86 yaşı olacaq.

“Çoxları mənim yaşıma diqqət yetirir. Anladım. İnanın, mən bunu hamıdan yaxşı bilirəm”, Co Bayden çıxışlarının birində deyib.

Baydenin Demokrat Partiyası tərəfindən namizədliyinin irəli sürüləcəyinə faktiki olaraq şübhə yoxdur, partiyadaxili praymerizlərdə ona qarşı yalnız iki az tanınan namizəd mübarizə aparır - yazıçı Marianne Williamson və Minnesotadan Nümayəndələr Palatasının üzvü olan Dik Fillips.

2020 və 2016-cı illərdə namizəd olmaq istəyən məşhur Vermont senatoru Bernie Sanders bu dəfə kampaniyada iştirak etmir. Səkkiz il əvvəl, 2016-cı ildə siyasətçi Hillari Klinton demokratların namizədi idi, lakin o, Trampa uduzmuşdu.
Seçkilərdə iştirak etmək üçün bir neçə partiyanın - prezidentliyə və vitse-prezidentliyə namizədləri irəli sürülüb. Beləliklə, hazırkı vitse-prezident Kamala Harrisin Baydenlə yanaşı, namizədliyi irəli sürülür. Xatırladaq ki, Bayden özü Barak Obamanın administrasiyası dövründə (2009-2017-ci illərdə) vitse-prezident olub.

Respublikaçı namizəd

Trampdan başqa bir neçə başqa namizəd Respublikaçılar Partiyasının prezident seçkilərində iştirak etmək arzusunu bildirdilər, o cümlədən kifayət qədər populyar keçmiş vitse-prezident (Trampın dövründə) Mayk Pens və Nyu-Cersi ştatının keçmiş qubernatoru Kris Kriste. Lakin onlar yarışdan kifayət qədər tez geri çəkildilər - geniş dəstəyin olmadığına əmin oldular. Nyu-Hempşirdə keçirilən praymerizdən qısa müddət əvvəl Florida qubernatoru Ron DeSantis və iş adamı və yazıçı Vivek Ramasvami də paymerizdə iştirakdan imtina ediblər. İlk praymerizlərdən sonra Trampın yeganə rəqibi ABŞ-ın BMT-dəki keçmiş nümayəndəsi Nikki Heyli olaraq qalır.
Respublikaçılar Partiyasından vitse-prezidentliyə namizəd daha sonra məlum olacaq,. Amma Tramp özü etiraf edib ki, bu, Cənubi Karolinadan olan senator Tim Skott ola bilər. DeSantis və ya Heyli də vitse-prezident postuna namizəd ola bilər.

Seçkilərin nəticələrinə dair proqnozlar

ABŞ seçkiləri həm ştatlarda, həm də bütün dünyada insanların diqqətini çəkir. Analitiklər və ekspertlər səsvermənin nəticəsini proqnozlaşdırmağa çalışırlar. Amma aydın olan odur ki, indi ABŞ-ın növbəti Prezidentinin adını dəqiq çəkmək mümkün deyil.

Rusiya Dövlət Humanitar Universitetinin Xarici Regional Tədqiqatlar və Xarici Siyasət Departamentinin rəhbəri, tarix elmləri doktoru Olqa Pavlenko hesab edir ki, Baydenin Prezident kürsüsünü saxlamaq üçün yaxşı şansı var. Ekspert hazırkı dövlət başçısının administrasiyasının müəyyən uğurlarını (“amerikalılar üçün iş yerləri yaratdı, enerji lobbisinin və hərbi sənaye kompleksinin çox ciddi maraqlarını təmin etdi”) vurğulayır, lakin eyni zamanda, qeyd edir ki, səsverməyə çox güman ki, Meksika ilə sərhəddə qeyri-qanuni miqrantlarla bağlı vəziyyətin pisləşməsi təsir edəcək.

Ümumiyyətlə, son illər ekspertlər ABŞ seçkiləri ilə bağlı dəqiq proqnoz verməkdə çətinlik çəkirlər, bəzən yanılırlar. Məsələn, 2016-cı il kampaniyası, demək olar ki, hər kəs Hillari Klintonun prezident olacağını proqnozlaşdırsa da, Tramp qalib gəldi.

Qlobal təsir

ABŞ-ın dövlət başçısının seçilməsi təkcə ölkənin özü üçün deyil, bütün dünya üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. ABŞ prezidentinin qəbul etdiyi qərarlar dünya siyasətinə, iqtisadiyyatına və təhlükəsizliyinə təsir edir. Birləşmiş Ştatlar dünyanın aparıcı güclərindən biridir və onun siyasəti Amerikadan kənarda müxtəlif regionlarda baş verən hadisələrə təsir edə bilir. Belə ki, ABŞ prezidentliyinə namizədlər Ukrayna münaqişəsi, Fələstin-İsrail nizamlanması, Yəmən husiləri və İrandan gələn təhlükə, Çinlə münasibətlər və Tayvan məsələsi barədə danışacaqlar.

İqtisadiyyat

Prezidentin fiskal siyasət, ticarət, vergi və digər iqtisadi məsələlərlə bağlı qərarları qlobal iqtisadiyyata təsir edə bilər. Dünyanın bir çox ölkələri ABŞ-ın iqtisadi sabitliyindən asılıdır: bu, beynəlxalq ticarətə və dolların əsas ehtiyat valyuta kimi roluna aiddir (baxmayaraq ki, son illərdə getdikcə daha çox ölkə de-dollarizasiyaya çalışır).

ABŞ məsələn, Çinə qarşı ticarət məhdudiyyətləri tətbiq etməklə və ya sanksiyaları sənayelərə və ya bütün ölkələrə şamil etməklə digər ölkələrin iqtisadiyyatına təsir göstərə bilər. ABŞ hakimiyyət orqanları və biznesləri məsələn, Rusiya, İran və ya Venesueladan gələn yanacağa müxtəlif məhdudiyyətlər tətbiq etməklə enerji bazarına da təsir göstərə bilər. Bundan əlavə, ABŞ iqtisadiyyatındakı problemlər 2008-ci ildə olduğu kimi qlobal maliyyə böhranlarına səbəb ola bilər.

Təhlükəsizlik

Prezident xarici siyasət, o cümlədən milli təhlükəsizlik məsələləri, antiterror əməliyyatları və beynəlxalq münaqişələrə cəlb olunma ilə bağlı qərarlar qəbul edir. ABŞ İraq və Suriyada hərbi kontingentini saxlamağa davam edir və Yəməndə husilərə qarşı raket və bomba hücumlarında iştirak edir.

Məhkəmə sistemi

Prezident Ali Məhkəməyə hüquq sisteminə və mühüm məsələlərlə bağlı qərarlara təsir göstərə bilən hakimləri təyin edir. Məhkəmə qərarları cəmiyyətdə parçalanmaya səbəb ola bilər.

Sosial məsələlər

Prezidentin sosial məsələlər - səhiyyə, təhsil, bərabərlik və irqçiliklə mübarizə, silah sahibliyi, narkotik və miqrasiya böhranları ilə bağlı mövqeyi ölkə daxilində cəmiyyətə təsir edir.

İqlim və ətraf mühit

ABŞ Prezidentinin qəbul etdiyi iqlim dəyişikliyi və digər ekoloji problemlərlə mübarizə siyasəti bu problemlərin həllinə təsir göstərə bilər.

ABŞ-da prezident seçkiləri necə keçirilir?

İlkin mərhələ: namizədliyin elan edilməsidir. Potensial namizədlər prezidentliyə namizəd olmaq niyyətlərini rəsmən elan edirlər. Bu, mətbuat konfransı, press-reliz və ya sosial mediada bəyanat şəklində ola bilər. Daha sonra seçki qərargahının formalaşdırılması prosesidir. Namizədlər strategiya, maliyyə, kommunikasiya və seçicilərin səfərbərliyi üçün komandalar toplayıb, öz təşviqat qərargahlarını təşkil edirlər.

Fandreyzinq

Namizədlər seçki kampaniyasını maliyyələşdirmək üçün vəsait toplamağa başlayırlar. Onlar potensial sponsorların və donorların dəvət olunduğu məclislər və şam yeməyi təşkil edə, vəsaitlərin köçürülə biləcəyi onlayn platformalardan istifadə edə bilərlər.

Müxtəlif ştatlarda seçicilərin dəstəklədikləri partiya üçün üstünlük verdiyi namizədi seçdikləri praymerizlər keçirilir. Praymerizin qalibləri partiya qurultaylarına nümayəndə olurlar.

Partiya qurultayları - Respublikaçı və ya Demokrat partiyalarından prezident və vitse-prezidentliyə namizədləri rəsmi olaraq irəli sürdükləri milli qurultaylar keçirirlər.

Milli kampaniya və teledebat

Daha sonra namizədlərin rəsmi elanı olur. Partiya qurultaylarından sonra partiyanın rəsmi namizədləri elan edilir və milli seçki kampaniyasına başlayırlar. Sonra namizədlər əsas məsələləri müzakirə etmək üçün nəzərdə tutulmuş teledebatlarda iştirak edirlər.

Daha sonra namizədlər öz kampaniyalarını əsas ştatlara yönəldir, seçiciləri səfərbər etmək üçün mitinqlər, debatlar və reklam kampaniyaları keçirirlər. Ənənəvi olaraq, Demokrat Partiyasının və Respublikaçılar Partiyasının namizədləri dəstəkləyən ştatlar var.

Bununla belə, "yelləncək" adlanan ştatlar da var - yəni seçkidə həmin ştatlarda kimin dəstəklənəcəyini proqnozlaşdırmaq demək olar ki, mümkün deyil. Amma bu ştatlarda keçirilən seçkilərin nəticəsi çox vaxt qalibin kim olacağını müəyyən edir.

Ənənəvi “yelləncək” ştatlarına bunlar daxildir: Ayova, Arizona, Virginia, Viskonsin, Corcia, Minnesota, Miçiqan, Nevada, Ohayo, Pensilvaniya, Şimali Karolina və Florida.

Məsələn, 2000-ci ildə seçkinin nəticəsi “yelləncək” ştatlarından birində səslərin hesablanması ilə müəyyən edilirdi. Respublikaçı Corc Buş və demokrat Al Qor demək olar ki, eyni nəticələr göstərdilər, hər şey Floridada səsvermə yolu ilə həll olundu. Bir neçə dəfə təkrar hesablamalar aparıldı və işə məhkəmədə baxıldı. Nəticədə seçkilərdən cəmi bir neçə həftə sonra Buş qalib elan edildi.

Səsvermə və nümayəndə seçilməsi

Seçicilər Kollegiyasında hansı nümayəndənin namizədə səs verəcəyini müəyyən etmək üçün müxtəlif ştatlarda seçki səsverməsi keçirilir. Səsvermədən sonra seçkilərin nəticələri hesablanır. Ən çox seçici səsini (ümumilikdə 538) toplayan şəxs qalib gəlir.

Seçkidə qalib gəlmək üçün prezidentliyə namizəd 270 və ya daha çox seçici səsini almalıdır. 50 ştatdan 48-də “qalib hər şeyi alır” qaydası var, yəni ən çox seçici səsini alan namizəd bütün səsləri alır.

ABŞ tarixində üç dəfə bu, rəqibindən daha az seçici dəstəyi alan namizədin prezident olması ilə nəticələnib. Sonuncu belə hal 2016-cı ildə Trampın qalib gəldiyi vaxt baş verib.

ABŞ prezident seçki sistemi

Bu gün istifadə edilən ABŞ Prezidentinin seçilməsi mexanizmi ümumiyyətlə 1787-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiya ilə müəyyən edilib.

O vaxtdan bəri Konstitusiyaya aşağıdakı dəyişikliklər edildi:

12-ci düzəliş (1804). Bu, Prezident və vitse-prezidentin seçilməsi, bu vəzifələrə səsvermənin bölünməsi proseduruna aydınlıq gətirib.

15-ci düzəliş (1865). Vətəndaş müharibəsindən sonra irqindən və rəngindən asılı olmayaraq vətəndaşlara bərabər səsvermə hüququ verən düzəliş qəbul edildi.

19-cu düzəliş (1920). Qadınlar səsvermə hüququ əldə etdilər.

Digər düzəlişlər – söhbət 20-21-ci əsrlərdə müxtəlif dəyişikliklər edildi ki, bunlardan başlıcası səsvermə hüququnun genişləndirilməsinə təsir edən, partiya qurultaylarında nümayəndələrin birbaşa seçilməsinin tətbiqi, nümayəndə bölgüsündə dəyişikliklərdən gedir.

Əhəmiyyətli dəyişikliklərdən biri 1951-ci ildə 22-ci düzəlişlə iki dəfədən artıq Prezident vəzifəsini icra etmək imkanının məhdudlaşdırılmasıdır.

Müəllif: Turan Abdulla
Ayna.az

Mərkəzi Seçki Komissiyası seçkilərin şəffaf və ədalətli keçirilməsi üçün lazım olan bütün addımları atıb.

"Report" xəbərinə görə, bunu MSK-nın bu gün keçirilən iclasında MSK sədrinin müavini Rövzət Qasımov bildirib.

Onun sözlərinə görə, peşəkarlıq fonunda aparılan araşdırmalar göstərir ki, sağlam seçki mühitinə kölgə salmaq üçün bəzi cəhdlər olub.

Qeyd edilib ki, daxil olmuş bütün protokollar, internet resurslarında yayımlanan bütün informasiyalar araşdırılıb. Azərbaycanın öncül təcrübəsi kimi qəbul olunan veb-kameralar bu işdə də böyük yardımçı olub. Aparılan araşdırmalar zamanı bir neçə seçki məntəqəsində seçicilərin iradəsinin müəyyən edilməsinə imkan verməyən pozuntular aşkarlanıb.

Beləliklə, 41 saylı Gəncə-Samux-Goranboy Seçki Dairəsinin 38 saylı, 61 saylı Qusar Seçki Dairəsinin 7 və 27 saylı, 65 saylı Salyan-Biləsuvar-Neftçala Seçki Dairəsinin 9 saylı, 68 saylı Sabirabad-Şirvan Seçki Dairəsinin 2 saylı, 77 saylı Lənkəran Seçki Dairəsinin 7 və 31 saylı, 92 saylı Göyçay-Ağdaş Seçki Dairəsinin 6 saylı, 99 saylı Bərdə Seçki Dairəsinin 2 saylı, 114 saylı Şəki Şəhər Seçki Dairəsinin 1 saylı, 115 saylı Şəki Kənd Seçki Dairəsinin 6 saylı seçki məntəqələrinin nəticələri ləğv edilib və həmin seçki məntəqələrinin komissiyaları buraxılıb.

Azərbaycanda böhran həddinə çatmış problemlər həll olunacaqmı?
Növbədənkənar prezident seçkiləri proqnozlaşdırıldığı kimi bitdi. Bütün parametrlərinə görə,
bunu seçkidən daha çox səsvermə adlandırmaq daha doğru olardı. Böyük maliyyə vəsaiti,
dövlətin inzibati resursları, o cümlədən hakim YAP-ın bütün imkanlarının səfərbər olunmasına
baxmayaraq, seçki prosesi sönük keçdi, daha yaxşı, daha inandırıcı təşkil etmək olardı…
Seçki məntəqələrinə gələnlər və gətirilənlər İlham Əliyevə səs verdi, Mərkəzi Seçki
Komissiyasının elan etdiyi 93 faizdən yuxarı nəticəni bir qədər təvazökarlıq da adlandırmaq
olardı. Müşahidələr göstərir ki, hər halda qutulara atılan bülletenlərdə hazırki dövlət başçısının
səsi 100 faizə yaxın olardı.
Azərbaycanda uzun illər ərzində seçki institutunun gözdən salınması, xalqın seçib-seçilmək
hüququna hədsiz biganəliyinə gətirib çıxarıb. Ona görə nə seçkilərin təyin olunması, nə
namizədlərin çıxışları, nə də nəticələr hadisəyə çevrilmədi.
Bu səsvermənin əvvəlkilərdən əsas fərqi onun müstəqillik tarixində ilk dəfə Azərbaycanın bütün
suveren ərazisində keçirilməsi, erməni işğalına son qoyulması missiyasına liderlik etmiş dövlət
başçısının rəmzi olaraq Xankəndində səs verməsi idi. Azərbaycanın 3 onillikdə əsas problemi
olan Qarabağ məsələsi ölkənin milli, təhlükəsizlik maraqları və suverenliyi çərçivəsində həll
olunması, əlbəttə, böyük tarixi nailiyyətdir. İlham Əliyev seçkiləri bu nailiyyətinə arxalanaraq təyin
etmişdi, səsverməyə gələnlər də gələcəklə bağlı plan-proqramın olub-olmamasına baxmayaraq,
vəfa borcu kimi məhz buna görə yekdilliklə ona səs verdilər.
Yeri gəlmişkən, bu seçkilərin ən fərqli cəhətlərindən biri də bu idi. Hakimiyyət qarşıdakı 7 ildə
əsas prioritetlərini elan edərək, onun üzərində təbliğat-təşviqat aparmadı. Buna rəğmən iqtidarı
Azərbaycanı hazırki geosiyasi risklərdən itkisiz çıxmaq, böhran həddinə çatmış daxili
problemlərin həll etmək kimi çətin vəzifələr gözləyir. Hökumət təbliğatçılarının əminarxayınlığına, pafoslu çıxışlarına baxmayaraq, cəmiyyətin şüarları sürətlə dəyişir. Bir il əvvəl
Qarabağda tam suverenliyə nail olmaq ən ümdə məsələ kimi qoyulurdusa, indi ölkənin vizionu
ilə bağlı ciddi suallar var: Azərbaycan hara gedir, bizi qarşıda nələr gözləyir, daxili problemlər nə
vaxt həll olunacaq? Ümumiyyətlə, hökumətin onları həll etmək niyyəti varmı?
Təcrübə göstərir ki, Azərbaycan hakimiyyətində müxalifətin, müstəqil ekspertlərin, medianın
qaldırdığı problemlərə, onların həlli yolları ilə bağlı təkliflərinə biganə münasibət var. Onlara heç
vaxt qulaq asmırlar, cəmiyyət bu və ya digər şəkildə idarəetməyə cəlb olunmur, əksinə, hər il
daha da uzaqlaşdırılır. Prezident ötən ay mətbuata müsahibəsində demişdi ki, Azərbaycanda
yeni dövr başlayır, bizə yeni milli ideyalar lazımdır. Məhz bu bəyanatdan çıxış edib, yeni dövrün
çağırışları ilə bağlı məsələləri qeyd etmək olar. Bəlkə doğurdan da seçkidən sonra ölkədə yeni
dövr başlayacaq?!
Əvvəlcə Azərbaycanın hazırki ümumi mənzərəsini təsvir etməyə ehtiyac var:
Ölkənin əsas xarici ticarət partnyoru və milli gəlirin formalaşmasında başlıca rol oynayan Qərb
ölkələri ilə münasibətlər pisləşib, beynəlxalq təşkilatlarda acınacaqlı durum yaranıb. Azərbaycan
AŞPA-da sanksiyalara məruz qalıb, Avropa Parlamenti sərt sanksiyalara çağırır, Avropa İttifaqı
və ABŞ Ermənistanı birmənalı dəstəkləməyə başlayıb. Fransa başda olmaqla, Azərbaycana
qarşı koalisiya formalaşır və məqsəd Ermənistanın müdafiə qabiliyyətini bərpa etmək, onun
Avropaya inteqrasiyasına nail olmaqdır. Azərbaycan isə Avropa İttifaqı ilə strateji Tərəfdaşlıq
Müqaviləsini imzalamaqdan imtina edir, Dünya Ticarət Təşkilatına üzv olmaq istəmir. ABŞ-la da
münasibətlər permanent olaraq gərginləşdirilir. Azərbaycanın regionda əsas tərəfdaşı
Gürcüstanın Qərb xəttində yerini bərkitməsi, Ermənistanla strateji tərəfdaşa çevrilməsi
Azərbaycanın təklənməsi görüntüsünü yaradır və cəmiyyətdə narahatlıq doğurur.
Azərbaycanın adı repressiv rejimlərin idarə etdiyi, korrupsiyanın ən çox çirkləndirdiyi, insan
haqlarının, media azadlığının ən çox pozulduğu ölkələr sırasında yer alır.
Bütün bu və sadalanmayan digər problemlər Ermənistanla normallaşma prosesində
Azərbaycanın haqlı olduğu beynəlxalq mövqelərini zəiflədir, ona qarşı Qərbin təzyiqlərini
gücləndirir.
Ölkə daxilinə gəldikdə, cəmiyyət başdan-ayağa gərginlik, narahatlıq və narazılıq içindədir. Bu
vəziyyəti yaradan bir sıra təməl problemlər var ki, qalan bütün əyər-əskiklər onlardan doğur:
Birincisi, rəqabətli seçki sisteminin olmaması, azad, ədalətli seçkilərin keçirilməməsi dövlət
hakimiyyətinə ictimai nəzarətin təmin olunmasına imkan vermir. Nəticədə idarəetmədə
istisnasız olaraq cəmiyyətin deyil, hakimiyyətin maraqları ön planda tutulur. Məsələn, milli gəlirin
bölüşdürülməsində vətəndaşlara qəpik-quruş çatır, ölkənin əsas sərvətləri oliqarxiyanın
sərəncamında qalır. Yaxud, 20-25 il əvvəldən başlayaraq “gələcək nəsillər” üçün toplanan neft
gəlirləri artıq gəlib keçmiş nəsillərə verilmir. Maraqlıdır, hazırda cəmiyyətin əksər kəsimləri
hədsiz ehtiyac, problemlər içində çabaladığı halda, o gəlirlər hansı nəsillər üçün nəzərdə
tutulub? 20 il əvvəlki şüarlarda bəhs olunan “gələcək nəsil” indiki məhsuldar qüvvələrdir, onlar
ölkənin sərvətlərindən nə zaman bəhrələnəcəklər?
Seçki sisteminin sıradan çıxması ölkədə siyasi mədəniyyətin aşağı düşməsinə, siyasi
institutların, vətəndaş cəmiyyətinin və medianın darmadağın olunmasına gətirib çıxarıb. Ölkədə
siyasi idarəçilikdən tam şəkildə inzibati idarəçiliyə keçilib, bu da Azərbaycanın milli təhlükəsizliyi
üçün təhdid yaradır. Təcrübə göstərir ki, hazırki geosiyasi risklərin yüksək olduğu bölgələrdə
böhranların ən yaxşı həll yolu seçki hüququ olan, cəmiyyət-hakimiyyət müqaviləsi işləyən
ölkələrdə tapılır. Əks vəziyyət ölkənin altına qoyulmuş saatlı bombadır.
Vətəndaşların dövlət idarəçiliyindən kənarlaşdırılması, hakimiyyət olimpinə heç bir siyasi
mübarizə yolu keçməyən, qohumluq, tanışlıq münasibətlərinə görə irəli çəkilən adamların
yerləşdirilməsi də ciddi problemlər vəd edir. Bu texnokratlar cəmiyyətin problemlərini, onunla
danışmaq dilini bilmirlər və mövcud çətinliklərin böhran həddinə çatmasına səbəb olurlar.
İkinci təməl səbəb də əslində birinci səbəblə sıx bağlıdır. Azərbaycanda Konstitusiyada təsbit
olunmuş hüquqlar işlək deyil, güc strukturlarının məhdudiyyətsiz səlahiyyətləri, məhkəmə
hakimiyyətinin deqradasiyaya uğraması cəmiyyəti zəiflədir və nəticədə vətəndaşlar qanunla
sərhədləri tənzimlənməyən nəhəng gücün qarşısında kölə vəziyyətinə düşürlər. Bu, ilk baxışdan
sabitliyin mənbəyi kimi görünə bilər. Amma vətəndaşların ədalətə möhtac qaldığı, öz hüquqlarını
gerçəkləşdirə bilmədiyi, ictimai sərvətlərdən yararlana bilmədiyi şəraitdə bu sabitlik nisbidir.
Hakimiyyət istisnasiz olaraq bütün problemlərin həlli yolunu əvvəlcə polisdə görür, bütün
sahələrdə polis ön plandadır, vətəndaşın dövlət anlayışı polis mundirindən, onun qanundan
üstün zorakı davranışlarından başlayır. Bütün bunlar və qeyd olunmayan, hüquqi nihilizmi
andıran digər problemlərin həlli Azərbaycan cəmiyyətinin yeni dövrdə hakimiyyətdən əsas
gözləntiləridir.
Vətəndaşların həyatını pisləşdirən süni problemlər dərhal həll oluna bilər. Məsələn,
Konstitusiyaya zidd olaraq absurd səbəblərlə bağlı olan quru sərhədlər dərhal açıla, pensiya və
müavinətlər ləyaqətli həyat şərtlərinə uyğun şəkildə artırıla bilər. Əlillərin hüquqlarının bərpası,
polisin məhdudiyyətsiz səlahiyyətlərinin azaldılması, seçki hüququnun bərpası bir fərmana,
sərəncama bağlı məsələlərdir. Konstitusiya islahatları keçirmək, normal Seçki Məcəlləsi qəbul
edib ədalətli bələdiyyə seçkisi keçirməyə nə mane ola bilər? Prezident İlham Əliyevin əlində bu
və ya başqa problemləri həll etmək üçün çoxsaylı alətlər var, güc var, pul var, ən əsası, bu
seçkidə onu dəstəkləyən cəmiyyət var. Qarşıdakı dövrdə bu gücdən və etimaddan səmərəli
istifadə, yaxud ənənəvi yanaşmanın davam etməsi elə hakimiyyətin öz gələcəyi üçün vacib
məsələdir…
Turqut
pressklub.az

Qanunla deputatların bizneslə məşğul olmasının qadağan edilməsinə baxmayaraq, hələ də bəziləri iş fəaliyyətini davam etdirir. Hətta onların bir qismi ölkədə qurduqları biznes imperiyasını xaricdə də genişləndirməklə məşğuldurlar.

“Yeni Gundem”in araşdırmasına görə, belə deputatlardan birinin də Anar Məmmədov olduğu iddia edilir.

96 saylı Goranboy-Naftalan seçki dairəsi üzrə Azərbaycan Milli Məclisinin deputatı Anar Məmmədovun Parlamentdə təmsil olunması müəmmalar doğurur.Əvvəla, ölkənin ictimai -siyasi həyatında heç bir rola malik olmayan Məmmədovun qanunverici hakimiyyətin üzvü olması əsaslı şübhələrə gətirib çıxarır.

İlk öncə şübhələr ondan ibarətdir ki, ixtisasca nəqliyyatçı olan deputat niyə Milli Məclisi seçib?. Normalda o, aidiyyəti üzrə vəzifələrə də yiyələnə bilərdi.

İkinci müəmmalı məqam isə ondan ibarətdir ki, Anar Məmmədov deputat olmamışdan əvvəl seçildiyi dairənin seçiciləri ilə bağlı heç bir ictimai fəaliyyəti olmayıb. Çünki Anar Məmmədovun sosial şəbəkə hesablarında fəaliyyəti, ictimai əhəmiyyət kəsb edən paylaşımları məhz deputatlığ mandatı əldə etdikdən sonra edilib.

Azərbaycan Respublikasının Sabiq nəqliyyat naziri Ziya Məmmədovun biznes ortağı kimi tanınan Anar Məmmədov adı müxtəlif cinayətlərdə hallanan kriminal oliqarx Qulam Ələkbərovun kürəkəni olduğu üzə çıxıb. Bu barədə Axar.az bir müddət əvvəl məlumat yayıb.

Qeyd edək ki, Anar Məmmədov 1984-cü ildə Bakı şəhərində anadan olub. Orta təhsili haqqında məlumatları qeyri-müəyyən olan Məmmədovun Azərbaycan Texniki Universitetinin Nəqliyyat fakültəsində ali təhsil aldığı müəyyən olunub. O, Z.Məmmədovun nəqliyyat naziri olduğu illərdə (2006-2009) Bakı şəhər Nəqliyyat Departamentində bölmə rəisi işləyib.

Anar Məmmədovun qayınatası Qulam Ələkbərov hamının bəlkə də az-çox eşitdiyi AQ İnşaatçı Servis MMC-nin sahibidir. Bu MMC-nin adı mənzil qalmaqallarına görə dəfələrlə mətbuatda çəkilib. O, vaxtilə paytaxtın “Gənclik” metrostansiyasının yaxınlığında “Milyonçular məhəlləsi” deyilən ərazidə ev tikintisi ilə məşğul olub. Onun Z.Məmmədovla tanışlığı da buradan başlayıb. Qulam Ələkbərov nazirin Teymur Əliyev küçəsindəki villasının inşasını həyata keçirib. Daha sonra eks-nazir tikinti biznesinin idarəçiliyini Qulam Ələkbərova verib və bununla da onlar arasındakı dostluq əlaqələri güclənib.

Eyni zamanda Qulam Ələkbərovun bir neçə icra hakimiyyəti başçıları ilə dostluq münasibətlərində olması barədə yerli mediada məlumatlara rast gəldik. Həmin icra başçılarından biri də bu yaxınlarda yüksək məbləğdə pul mənimsəyən və məhz bu səbəbdən vəzifəsindən azad edilərək həbs edilən Ağstafa rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Nizaməddin Quliyevdir. Qeyd edək ki, bu barədə məlumatı AzToday.az saytı yayıb.

Gənc deputat Anar Məmmədovun Ukrayna Respublikasında geniş biznes şəbəkəsi olduğu da üzə çıxıb. Bir müddət əvvəl jurnalist Cavanşir Həsənli bu barədə məlumat yaymışdı.

Onun sözlərinə görə, deputat qayınatası Qulam Ələkbərovla açdığı şərikli biznes tikinti sektorunda fəaliyyət göstərir:

“Ukraynanın Dnepr şəhərinin mərkəzində, Şmidt küçəsi 15-də “Bakı” adında möhtəşəm görünüşlü bina tikilib. Yaşayış kompleksi 21 mərtəbədən, 301 mənzildən ibarətdir.

Kompleksin tikintisi K.A.S. LTD tərəfindən həyata keçirilib. K.A.S. LTD Azərbaycan, Ukrayna, Türkiyə, Gürcüstan və Monakoda inşaat sektorunda fəaliyyət göstərir.

Ukraynanın şirkət və müəssisələrin vahid reyestr xidmətinin məlumatına görə şirkətin nizamnaməyə kapitalının 30 faizi Milli Məclisin gənc deputatlarından olan MƏMMƏDOV ANAR İLYAZ oğluna məxsusdur.

2005-ci ildə qeydiyyatdan keçmiş şirkətdə Anar Məmmədovun benefisiar olaraq yatırım payı 6 milyon qrivnadır, qalan 70 faiz deputatın qayınatası Qulam Ələkbərovun yaxın adamına məxsusdur. Ukraynada Anar Məmmədovun ailə üzvlərinin adına daha bir neçə şirkət fəaliyyət göstərir.

Jurnalist Səbuhi Abbasov deputat Anar Məmmədov haqqında bir müddət əvvəl maraqlı paylaşım edib.

“Bu deputatı, yəqin ki, tanıyırsınız, 96 saylı Goranboy-Naftalan Seçki Dairəsindən 2020-ci ildə seçilib. Necə seçilib, onu goranboylular, naftalanlılar çox gözəl bilirlər. Sözüm o deyil, Parlamentin “P”sından xəbəri olmayan bu şəxs surətlə tikinti maqnatına çevrilməkdədir. Və bunları dövlət büdcəsinə qənim kəsilməklə edir. Adamın şəxsən rəhbərlik etdiyi “Amazon” şikəti Qarabağdakı tenderlərə özünü soxuşdura bilib. Ayrı-ayrı şəxslərin texnikalarını işlədir, dövlətdən pulunu alır, sonra texnika sahiblərinə qırıq-salxaq texnikaları təhvil verir, qara qəpik vermədən. Çox yaxın insandan kran sifariş verib, rəsmi müqavilə bağlanıb, aylıq icarə müəyyəb edilib, 4 ay sonra kranı gətirib tullayıblar həyətlərinə, özünə də bir qəpik verməyiblər. Anar Məmmədov özü də qaynatası Qulam kişi ilə “Amazon” şirkətinin ofisində oturur. Bu özbaşınalıqlar birbaşa YAP-dakı islahatları puç edir, yeni kadrlara olan inamı sıfıra endirir. Ən əsası, Ali Baş Komandanın xalq arasındakı nüfuzunu xərcləyir, həm də Qarabağ adı ilə… Dünyadaka baş verən geosiyasi proseslərə baxın, bizim yeni kadrlarımıza baxın. Bunlarnan sizcə hara qədər getmək olar? Qarabağ adı ilə millətin qanını soran kim olursa olsun, xəyanətkardır. Deputatın biznes fəaliyyəti tam başqa mövzudur. Əl-qərəz, məsələ məhkəmədədir. Anar Məmmədovun qanunsuz fəaliyyəti, mülkləri, avtomobilləri, eyni zamanda, qeyd etdiyim özbaşınalığın məhkəmə müstəvisinə daşınması, məhkəmə prosesi: bir sözlə, geniş yazı gəlir…”,- deyə jurnalist qeyd etmişdi.

Haqqında müxtəlif vaxtlarda yerli mediada yayılan məlumatlara Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin deputatı Anar Məmmədov bir neçə ay əvvəl bunları cəfəngiyat adlandırmışdır. Və bu məlumatların səhv olduğunu qeyd etmişdi.

“Yeni Gündem” saytı olaraq Milli Məclisin deputatı Anar Məmmədovun yuxarıda fakltarla sadalanan fəaliyyəti ilə bağlı açıqlamasını dərc etməyə hazırıq.

Yenigundem.az