Xüsusilə pandemiyadan sonra dezinfeksiyaedici və antibakterial sabunların istifadəsi çox geniş yayılmışdır. Bununla belə, bu məhsulların tərkibində olan bəzi kimyəvi maddələrlə bağlı hazırkı araşdırmalar olduqca narahatedicidir.

Tribunainfo.az Hürriyet-ə istinadən xəbər verir ki, Xüsusilə pandemiyadan sonra evlərin, iş yerlərinin və ictimai nəqliyyatın təmizlənməsi həmişəkindən daha vacib hala gəlib. Əl dezinfeksiyaedici maddələr və antibakterial salfetlər əvvəlkindən qat-qat çox istifadə olunur.

Dezinfeksiyaedici maddələrin və güclü yuyucu vasitələrin geniş istifadəsi dördüncü ammonium birləşmələri üzərində tədqiqatlara səbəb olmuşdur.

Bəzi yuyucu vasitələrdə və sabunlarda olan bu maddələr hüceyrə membranlarını parçalayır, virusları, bakteriyaları və digər mikrobları yox edir.

2023-cü ildə edilən araşdırmada 25-dən çox tədqiqatçı dördüncü ammonium birləşmələrini “kimyəvi maddələr sinfinə aid” kimi təsvir etdi. Bu maddələrə məruz qalma insanlarda astma və xroniki obstruktiv ağciyər xəstəliyi riskinin artması, həmçinin siçanlarda məhsuldarlığın azalması ilə əlaqələndirilmişdir.

Tədqiqatlar dördüncü ammonium birləşmələrinin oliqodendrositlər adlanan beyin hüceyrəsinə zərər verə biləcəyini ortaya qoydu.

Sözügedən hüceyrələr sinirləri örtən miyelin adlı yağlı maddəni istehsal edir. Bu maddə sinir siqnallarının beyində daha sürətli hərəkət etməsinə şərait yaradır.

Tədqiqat həmçinin bəzi mebelləri yanğından qoruyan orqanofosfatların oliqodendrositlərin böyüməsini maneə törətdiyini bildirib.

Bir çarpayıda qucaqlaşıb yatmaq romantik münasibətləri möhkəmlətsə də, ər-arvadın ayrılıqda səhhəti və gələcəyi üçün zərərlidir.

Aparılan sorğular göstərib ki, hər 7 cütlükdən biri yoldaşı evdə olmayanda rahat yatır, hər 5 cütlükdən biri isə ayrı yatmağı düşünür, lakin deyə bilmir, çünki ailə həyatında çarpayı bir olmalıdır kimi ənənə var.

Bu istək heç də bir-birinə dözə bilməməsi yox, sadəcə yaxşı yatıb dincəlmək və yuxudan doymaq istəyidir.
Yuxu zamanı yatanın öz şəxsi sahəsi olmalıdır. Əgər onun yanında kimsə tərpənirsə, xoruldayırsa, xırıltılı nəfəs alırsa, çevrilirsə, vurnuxursa, gecəyarı yerindən qalxıb yenidən uzanırsa, bu artıq yatmış insanın yuxusunun pozulması deməkdir.

Belə olan halda nəinki ayrı çarpayı, hətta qalxıb başqa otağa keçmək istəyirsən.

Alimlər də ərindən, arvadından ayrı yatmaq istəyənləri başa düşür və dəstəkləyir. Çünki bu onların sağlamlığı, psixi durumu üçün çox vacibdir. Rahat yatmayan kişi səhər gərgin olacaq, işləri getməyəcək və təbii ki, belə olan halda ailəsi ilə davranışı da pis olacaq.

Məşhur yuxu üzrə alim Nil Stenli 35 ildir bu məsələ üzərində işləyir və bir çox boşanmaların səbəbinin elə ər-arvadın bir yerdə yatmasında görür. Ər-arvad yalnız cinsi münasibət zamanı bir çarpayıda yata bilərlər. Hər gün cinsi əlaqədə olan kişi isə çox azdır. Ona görə qalan vaxtlarda ayrı yataqlarda yatmaq lazımdır.

Stenli 2007-ci ildə maraqlı bir təcrübə aparıblar. 15 cütlüyün qoluna yatanda electron brasletlər taxaraq, onların yuxuda davranışını izləyiblər. Məlum olub ki, cütlükdən biri yerində çönəndə bir neçə saniyə sonra o biri də çönüb.

“Bu onu göstərir ki, yuxusuzluq və yuxu ilə bağlı problemlərin 3-də birində partnyorlar günahkardır. Gələcəkdə bu sağlıq və psixikada problemlərə, ordan da münasibətlərə mənfi təsirini göstərəcək”.

Almaniyada aparılan bir araşdırma isə göstərib ki, yuxusuzluqdan əziyyət çəkənlər arasında boşananlar çoxdur. Uzun müddət narahat yatmaq II tip diabet, depressiya, demensiyaya səbəb olur.

/medicina.az

ABŞ Qida və Dərman İdarəsi (FDA) Hindistanın ədviyyat istehsalçıları MDH və “Everest”in məhsulları haqqında məlumat toplayır.

Buna səbəb Honq-Konqda onların bəzi məhsullarının yüksək səviyyədə xərçəngə səbəb olan pestisidlərə görə satışını dayandırmasıdır.

ABŞ Qida və Dərman İdarəsi (FDA) hesabatlardan xəbərdardır və vəziyyətlə bağlı əlavə məlumat toplayır.

Bu ay Honq -Konq üç MDH ədviyyat qarışığının və “Everest” balıq və ədviyyat qarışığının satışını dayandırıb. Sinqapur “Everest” ədviyyat qarışığının tərkibində yüksək səviyyədə insan istehlakı üçün yararsız olan və uzunmüddətli məruz qalma ilə xərçəng riski yaradan etilen oksidi ehtiva etdiyini bildirərək məhsulların geri çağırılmasını tapşırıb.

Hindistanda ən məşhur adlar arasında olan və Avropa, Asiya və Şimali Amerikada da satılan MDH və “Everest” ədviyyatları da Honq Konq və Sinqapurdan sonra Hindistan tənzimləyicisi tərəfindən keyfiyyət standartlarına görə nəzərdən keçirilir.

Son vaxtlar uşaqlarda yüksək hərarət, səpki, boğaz ağrısı simptomları tez-tez müşahidə edilir.

Xezerxeber.az-ın məlumatına görə, bu cür simptomlarla bağlı müraciət edənlərin sayında da artım var.

Uşaq xəstəlikləri üzrə mütəxəssis Elşən Tağıyev bildirib ki, qızılca ilə oxşar simptomları olan bu xəstəliyin müalicəsində antibiotiklərdən istifadə edilməlidir:
“Bu infeksiya ağır xəstəlik deyil, lakin bəzən ağırlaşmalar yarana bilər. Bu ağırlaşmalar revmatizm və böyrəklərdə fəsadlarla özünü büruzə verə bilər”.

Məsələ ilə bağlı TƏBİB-in tabeliyində fəaliyyət göstərən 10 saylı uşaq poliklinikasından bildirilib ki, ciddi yanaşılmalı, uşaqlarda olan yüngül boğaz ağrısına da əhəmiyyət verilməli, aidiyyəti üzrə poliklinikaya müraciət olunmalıdır.

2024-cü ilin fevralında elm adamları ABŞ-da üzüm bağlarını məhv edən və Avropada heç vaxt tapılmayan “Xylella” bakteriyasının daha bir alt növünü kəşf ediblər.

Bu barədə “The Guardian” nəşri yazıb.

Elm adamları ilk dəfə 2013-cü ildə Avropada bitki öldürən “Xylella fastidiosa” bakteriyasının ilk növünü kəşf ediblər. Bu bakteriya İtaliyanın Apuliya bölgəsindəki 60 milyon zeytun ağacının üçdə birini məhv edib.

Bu əkinlər bir vaxtlar İtaliyanın zeytun yağının demək olar ki, yarısını təmin edirmiş və ağacların bir neçə əsr yaşı var imiş. Nəticədə onların sahibləri istehsalı dayandırıb, zeytun dəyirmanları müflis olub və turistlər əraziyə getməkdən imtina ediblər.

Baş verənlərə baxmayaraq, bakteriyanın məhv edilməsi üçün müalicə üsulu hələ də tapılmayıb. Bakteriya təxminən 1 milyard avro dəyərində ziyana səbəb olub, ərazinin böyük hissəsi tamamilə məhv edilib.

Məlumatlar göstərir ki, Avropa İttifaqına yeni gətirilən bitki xəstəliklərinin yayılması eyni sürətlə davam edir və 2015-2020-ci illər arasında ildə orta hesabla 70 xəstəlik baş verir.

Hətta 2016-cı ildə tətbiq edilən bitkilərin daşınması üçün yeni qaydalar belə kömək etməyib. Öz növbəsində alimlər, fitoepidemioloqlar, aqronomlar dövlətlərin gördüyü tədbirlərin hələ də yetərli olmadığını deyirlər.

Qeyd edək ki, “Xylella” bakteriyaları çox güman ki, Latın Amerikasından Niderlanda gətirilən dekorativ qəhvə bitkilərində olub. Beynəlxalq protokollara görə, xaricdən gətirilən bitkilərin yalnız 2%-ə yaxını xəstəliklərə görə yoxlanılır.

Aİ-nin əsas limanlarından keçən bitkilərin sayını nəzərə alsaq, yeni növlərin introduksiya edilməsi mümkündür. Mütəxəssislər deyirlər ki, problemin həlli xərclərin və faydaların tarazlaşdırılması baxımından həll edilməlidir. (Report)

Tədqiqatçıların təqribən 57 faizi hesab edir ki, bəşəriyyətin yeni pandemiya ilə üzləşməsi ehtimalı var və buna əvvəlkilərdən qat-qat təhlükəli olan mutasiyaya uğramış qrip virusu səbəb olacaq.

Lent.az xarici mediaya istinadla bildirir ki, alim Con Salmanton-Qarsianın sözlərinə görə, dünya hər il payız-qış dövründə qrip virusu ilə üzləşir. Lakin bunlar genişmiqyaslı epidemiyalar deyil və yeni ştammların yaranmasına baxmayaraq, həkimlər onlara az-çox nəzarət edə bilirlər. Lakin bu, həmişə belə olmayacaq.

Mütəxəssislərin təxminən 21 faizi hesab edir ki, qrip virusundan sonra növbəti pandemiyaya 2019-cu ildə dünyanı bürüyən koronavirus kimi birdən-birə ortaya çıxa bilən “Xəstəlik X” adlı virus səbəb ola bilər.

Tədqiqatçıların daha 15 faizi deyir ki, COVID-19 hələ də yüksək təhlükə yaradır və yaxın gələcəkdə yeni epidemiyalara da gətirib çıxarmaq ehtimalı var.

Lakin Lassa, Nipah, Ebola və Zika virusları kimi digər ölümcül mikroorqanizmlər sorğuda iştirak edən alimlərin yalnız 1-2 faizi tərəfindən ciddi qlobal təhlükə hesab edilir.

pandemiya virus infeksiya epidemiya dünya xəstəliklər qrip virusu

Ev şəraitində hazırlanan turşulardan zəhərlənmə ehtimalı daha yüksəkdir.

Bunu "Xəzər Xəbər"ə müsahibəsi zamanı qida üzrə mütəxəsis Məshəti Hüseynova deyib.

Onun sözlərinə görə, konservaların tərkibində yaranan mikroblar xəstəliyə, zəhərlənməyə hətta ölümə də səbəb ola bilər.

Mütəxəssis onu da qeyd edib ki, ev üsulu ilə hazırlanan turşular istifadəyə açıldığı gündən ən gec 2-3 gün ərzində yeyilməlidir.

Mütəxəssis ev şəraitində konserviləşdirilmiş qida hazırladıqda steril qaydalara riayət etməyi, çürük tərəvəzlərdən istifadə etməməyi məsləhət görür.

Xezerxeber.az mövzu ilə bağlı daha ətraflı videomaterialı təqdim edir.

Alma ən məşhur və əlverişli meyvələrdən biridir. Təzə almanın tərkibində B vitaminləri, beta-karotin, C vitamini, üzvi turşular, antioksidantlar, lif və orqanizm üçün faydalı olan bir çox mikroelementlər var. Rospotrebnadzor xəbər verir ki, almanın tərkibində çoxlu miqdarda olan pektinlər onları aşağı glisemik indekslə təmin edir və xolesterolu azaltmağa kömək edir.Qurumun məlumatına görə, meyvələr nə qədər uzun müddət saxlanılırsa, bir o qədər çox vitamin itirirlər. Təzə meyvə yemək yaxşıdır. Ən faydalısı kiçik, turş və yabanı almalardır.Almanın tərkibində mədəni qıcıqlandıra bilən turşular var. Bişmiş almalarda bu turşular məhv olur, məhsul asanlıqla həzm olunur, yemək asan və yumşaq olur. Ancaq mədə-bağırsaq traktında probleminiz varsa, təzə almaları məhdudlaşdırmaq daha yaxşıdır.