ABŞ və Aİ Ukrayna müharibəsini necə maliyyələşdirir?

Böyük siyasət çirkli, əxlaqsız və bədnam “ikili standartlarla” doludur. “Center for Research on Energy and Clean Air” (Enerji və Təmiz Hava Tədqiqatları Mərkəzinin - CREA) məlumatlarını oxuyaraq buna bir daha əmin olursunuz. Onların fikrincə, Ukraynaya genişmiqyaslı işğal başlayandan bəri Rusiya neft, təbii qaz və kömür ixracı sahəsindən təxminən 550 milyard avro qazanıb. Bu, Rusiya Federasiyasına qarşı tətbiq edilən sanksiyaların effektivliyini şübhə altına alan artıq şok məlumatdır.

Daha çox. Məlum olub ki, 24 fevral 2022-ci il tarixindən 13 noyabr 2023-cü il tarixinədək olan bütün dövr üçün Rusiyanın enerji ehtiyatlarının ən böyük alıcısı Avropa İttifaqı (Aİ) olub! Aİ ölkələri bu müddət ərzində aldıqları bütün qalıq yanacaqlara görə Rusiyaya 180 milyard avro ödəyiblər. Bunun 102 milyard avrodan çoxu xam neft, 74 milyardı təbii qaz, qalanı isə kömürün payına düşür.

Aİ daxilində Rusiyanın enerji resurslarının əsas alıcıları Almaniya (ümumilikdə 28 milyard avro), Hollandiya (18 milyard) və İtaliya (17 milyard) olub.

Budur, statistika. Bundan sonra dam sadəcə qışqırmaq istəyir: siz kimi aldatmağa çalışırsınız, Aİ-dən olan cənablar?! Sadəcə olaraq əxlaqsızlıqdır, buna başqa söz yoxdur! Onların Rusiyanın neft və qaz idxalına qarşı mübarizə aparmaq zərurəti ilə bağlı sözləri Aİ-nin onun alınmasına xərclədiyi məbləğlərlə bağlı xəbərlər fonunda üzə çıxır.

Gəlin davam edək. Belə çıxır ki, hətta Pentaqon Rusiyadan yanacaq-sürtkü materialları və digər “qara qızıl” məhsulları alır. Rusiya neft məhsulları Yunanıstana axır və sonra qarışdırılır, emal olunur və bütün dünyaya paylanır. Bu barədə “The Washington Post” məlumat yayıb. Analitiklərin fikrincə, Rusiya neftinə tətbiq edilən qadağa və sanksiyalara baxmayaraq, ruslar Yunanıstan neft emalı zavodu vasitəsilə hətta amerikalıları da neftlə təmin edə bilirlər.

Pentaqonun rəsmi tədarükçüsü olan Yunanıstanın “Motor Oil Hellas” neft emalı zavodu departamentə Rusiya mənşəli neft məhsulları satırdı. Ruslar sanksiyalardan yan keçmək və məhsulu Yunanıstana çatdırmaq üçün müxtəlif sxemlərdən istifadə etdi, materialları qarışdırdı, müxtəlif ölkələrdə emal etdi və nəhayət, onları yenidən etiketlədilər.

“Qərb ölkələri Rusiyanın Ukraynaya təcavüzünə cavab olaraq keçən il Rusiya neftinin alışına qadağa qoyduğunu elan etdikdən sonra, ABŞ ordusuna xidmət edən Yunanıstan neft emalı zavodu tez bir zamanda uyğunlaşdı. Bir neçə ay sonra şirkət qadağan olunmuş neftin qəbulunu dayandırdığını və əvəzində başqa mənbələr tapdığını investorlara çatdırdı”, - deyə nəşr yazır.

Rusiya bayrağı altında üzən tankerlərin rəsmi qadağasına və sanksiyalara əməl olunmasına baxmayaraq, ruslar saxta yolla nefti müəssisəyə çatdıra biliblər. Onlar neft məhsullarının Rusiya mənşəli olduğunu gizlətmək üçün yeni marşrut seçiblər. Yunanıstana emal üçün göndərilərkən onların mülkiyyəti daim dəyişirdi. Jurnalistlər Pentaqonun 2019-cu ildən bəri “Motor Oil Hellas”dan 1,1 milyard dollardan çox neft məhsulları sifariş etdiyini qeyd ediblər.

ABŞ Müdafiə Nazirliyi yanacağın yunanlara necə verilə biləcəyini bilmədiklərini açıqlayıb. Və vurğuladılar ki, idarə Rusiya bayrağı altında heç bir şey almayıb, Rusiya və ya Rusiya şirkətləri ilə iş görmür. Amma tamamilə göz qabağındadır ki, bu, özünü doğrultmaq cəhdindən başqa bir şey deyil. Əslində, Amerika kəşfiyyat orqanlarının məlumatlılığını nəzərə alsaq, Pentaqonda hər kəs hər şeyi bilirdi.

İndi isə Aİ və ABŞ-ın reallıqda necə davrandığına baxanda, onların Rusiya-Ukrayna müharibəsindən öz xeyirlərinə istifadə etdikləri qənaətinə gəlinməsi fikri daha da güclənir. Birləşmiş Ştatlar, xüsusən də müharibənin ilk günündən Ukraynanı o qədər müasir silahlarla təhciz etmək imkanına malik idi ki, Rusiyanın məğlubiyyəti çoxdan gerçəkləşəcəkdi. Eyni zamanda NATO-nun üzvü olan Aİ ölkələri də bunu edə bilərdi.

Amma onlar Amerika tərəfi kimi Ukrayna tərəfinə silahı “çay qaşığı” ilə verməyə üstünlük verdilər. Sonda Ukrayna uduzmadı, amma qalib də olmadı. Müharibə, ümumiyyətlə, bu və ya digər tərəfdən ciddi irəliləyişlər olmadan mövqeli bir müharibəyə çevrildi. Bu arada, Rusiya neftinin və qazının satışı hər gün və Rusiya Federasiyasına uzun müddət müharibə aparmağa imkan verən şokedici həcmdə davam edir.

Müəllif: Əkbər Həsənov
ayna.az

“Azərbaycanla sülh müqaviləsi ona görə təxirə salınır ki, tərəflər bir-birinə etibar etmirlər”. Bunu cümə axşamı ölkə parlamentində çıxışı zamanı Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan deyib.

“Əgər Azərbaycanla sülh prinsipləri razılaşdırılıbsa, onda problem nədədir? Biz niyə irəli getmirik, niyə sülh sazişi imzalamırıq? Ümumilikdə götürdükdə, səbəb tərəflər arasında etimadın olmamasındadır. Çünki həm biz, həm də Azərbaycan tərəfi hər dəfə öz bəyanatlarımızda və hərəkətlərimizdə razılaşmalardan imtina etmək, aqressiv fəaliyyətin planlaşdırılması niyyətlərini görürük. Bu isə sülh müqaviləsinin mətni üzərində işə mənfi təsir göstərir”, – Paşinyan bildirib.

O qeyd edib ki, yaxın gələcəkdə bir neçə əsas məsələyə aydınlıq gətirilməlidir. Bunlardan biri də sülh sazişinin yanlış təfsirlərinin aradan qaldırılması mexanizminin formalaşdırılmasıdır.

“Təəssüf ki, reallıq ondan ibarətdir ki, istənilən təklif müxtəlif formada şərh edilə bilər. Ona görə də, fərqli şərhlər olduğu halda bunun öhdəsindən necə gələcəyimiz barədə bizim çox aydın təsəvvürümüz olmalıdır. Digər məsələ sülh müqaviləsinin imzalanmasından sonra eskalasiyanın olmayacağına dair təhlükəsizlik təminatlarıdır”, – Paşinyan vurğulayıb.

Baş nazir bildirib ki, Ermənistan hökuməti bu problemlərin aradan qaldırılması üçün diplomatik və siyasi işləri gücləndirmək niyyətindədir.

Əgər hər şey Paşinyanın təsvir etdiyi kimidirsə, o zaman dövlətlərimiz arasında sülh sazişinin bağlanması perspektivi tamamilə illüziyaya çevrilir. Çətin ki, kimsə yaxın vaxtlarda ermənilərlə azərbaycanlılar arasında qarşılıqlı səmimi etimada nail olunmayacağı fikri ilə mübahisə etsin. Bəs Bakı və İrəvan belə vəziyyətdə nə etməlidir? Tərəflər, güclü və etibarlı sülh müqaviləsinin imzalanmasını mümkün məqsədə çevirmək üçün konkret olaraq nə etməlidirlər?

Azərbaycan İnsan Hüquqları Mərkəzinin direktoru, siyasi müşahidəçi Eldar Zeynalov yaranmış vəziyyəti Pressklub.az-a şərh edib.

“Məncə, Paşinyan yalan danışır. Əgər söhbət yalnız Ermənistanın Azərbaycanın sülhməramlı niyyətinə inamsızlığından getsəydi, o zaman İrəvan gərginliyi azaltmaq üçün addımlar atardı”, – o hesab edir.

Məsələn, Zeynalov deyir ki, İrəvan sovet dövrünün xəritələrinə əsaslanaraq, Azərbaycanın Ermənistan ərazisinin bir hissəsini işğal etdiyini iddia edir və bu məqam ermənilərin xarici siyasətində fəal şəkildə oynanılır. “Əgər belədirsə, o zaman sərhədin Sovet xəritələrinə uyğun delimitasiyası və demarkasiyası bu problemi asanlıqla həll edəcək – Rusiya tərəflərə ən müfəssəl xəritələri təqdim etməyi təklif edib. Və bu problemin sərhədin yalnız bir neçə yerində qeyd alındığını nəzərə alsaq, elə həmin hissələrdən başlamaq olar. Sərhədin digər hissəsini sonraya saxlamaq mümkündür. Məsələn, bizim Rusiya və Gürcüstanla bu cür sərhədi müəyyən etmə prosesimiz onilliklər çəkdi və heç vaxt silahlı toqquşmalara çevrilmədi.

Bəs bunu niyə etmirlər? Cavab sadədir: Ermənistana dünya ictimaiyyətinə müraciət edərək Azərbaycanın “təcavüzü” və “işğalı”ndan şikayət edəcək vəziyyətin olması daha çox sərf edir. Nə qədər ki, Ermənistanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış ərazisinin heç olmasa bir kilometrinin işğalı ilə bağlı mübahisə etməyə əsas var, onların təbliğatı bunu aktiv şəkildə istifadə edəcək. Qərbin ikili standartları, onun islam və türkofobiyası bu cür hiylələrə yaxşı köməkdir. Bir faktı xatırladaq: Ermənistan Şuşa və Laçın rayonlarını işğal edərkən Azərbaycanın bu əraziləri geri qaytarmaq cəhdləri ABŞ Konqresi tərəfindən təcavüz kimi qiymətləndirilmişdi və 1992-ci ilin payızında Amerika sanksiyalarının tətbiqinə səbəb olmuşdu (ABŞ Azadlığa Dəstək Aktına 907 saylı əlavə). 2001-ci ildən bəri hər il onun qüvvəsi dayandırılır, lakin təcavüz qurbanına qarşı sanksiyaların tətbiqi presedenti hələ də qüvvədədir.

Əslində, 1992-ci ildə Azərbaycan qoşunlarının Gədəbəy rayonu ərazindəki Başkənd (Artsvaşen) anklavını tutması Ermənistan ərazisinin “işğalının” daha bariz arqumentidir. Orada sərhədlərin haradan keçdiyini ölçmək üçün əlində xətkeş dağların qalxmaq lazım deyil. Anklav var idi və indi yoxdur. Amma nəinki bu arqumentdən istifadə etmirlər, onu həm də utancaq şəkildə danışıqlar masasının uzaq siyirtməsində gizlədirlər. Bunun da səbəbi aydındır: bir Başkəndə Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş bir neçə Azərbaycan anklavı düşür. Bu anklavlarda 8 kənd (Yuxarı Əskipara, Aşağı Əskipara, Bağanıs Ayrım, Bərxudarlı, Qızılhacılı, Sofulu, Xeyrimli və Kərki) var.

Təbii ki, Paşinyana anklavları unutmağa imkan verməyəcəklər – nə azərbaycanlılar, nə də öz müxalifəti. Amma eyni zamanda əsas ərazidən təcrid olunmuş bu kəndlərin xəritə, delimitasiya, demarkasiya, nəqliyyat marşrutları, anklavların demilitarizasiyası və s. problemi yenidən gündəmə gəlir.

Nədənsə, erməni tərəfi üçün də xəritə məsələsi də sadə deyil. Ermənilər SSRİ Baş Qərargahının 1974-1991-ci illərdə tərtib edilmiş xəritələrində israr edirlər. Səbəbi yenə də aydındır: Azərbaycan SSR rəhbərliyi 1960-cı illərin sonuna qədər respublikanın ərazilərini itirə-itirə getmişdi və əvvəlki dövrün xəritələrini götürsək, Ermənistan “Artsvaşensiz” və hətta Zəngəzursuz qalmaq riski ilə üzləşir. Amma görünən odur ki, Azərbaycan rəhbərliyi bu xəritələrə qarşı deyil. Axı, BMT Azərbaycan və Ermənistanı məhz o dövrün xəritələrinə görə müstəqil dövlət kimi tanıyıb”, – hüquq müdafiəçisi bildirib.

“Təhlükəsizlik zəmanəti: Ermənistan üçün müttəfiqi Rusiyanın qoşunlarından daha güclü təminat düşünmək çətindir. MDB-nin digər ölkələri öz ərazilərində Rusiya hərbi mövcudluğundan qurtulmağa çalışdığı bir zamanda, Ermənistan özünü bir neçə müqavilə ilə Rusiya ilə bağladı. İndi də Ermənistanın ağlı başında olan qonşularından heç biri rusların bəzilərinin Rusiyanın İrəvan quberniyası, bəzilərinin isə onun Şərqdəki forpostu hesab etdiyi əraziyə qəsd etməyə cəsarət etməz.

Beləliklə, prinsiplər razılaşdırılıb, komissiyalar yaradılıb, coğrafi xəritələr masaya qoyulub. Lakin məsələ ölü nöqtədən tərpənmədi. İndi Paşinyan Ermənistanın sülh müqaviləsini imzalanmasını gecikdirməsinin səbəbini “sülh sazişinin yanlış şərh edilməsinin aradan qaldırılması mexanizminin formalaşdırılması” ilə izah edir. Amma rəsmi İrəvan 35 il ərzində tamamilə başa düşülən dildə yazılmış beynəlxalq konvensiyaları, bəyannamələri, BMT Təhlükəsizlik Şurasının Qarabağla bağlı qərarlarını xarici dövlətin ərazisinin işğalına icazə kimi yanlış şərh edilməsinə yol veribsə, bu doğrudan da problemdir. Lakin bu problem diplomatik yox, artıq tibbi xarakter daşıyır. İndi də bu xəstəliyin açıq-aydın kəskinləşməsi baş verir.

Mənim fikrimcə, İrəvanın danışıqları gecikdirməsi Ermənistanı hansısa möcüzəvi şəkildə Rusiyanın mövcudiyyətindən qurtaracaq, onu NATO silahları ilə təmin edəcək, Azərbaycanı qorxudacaq və Qarabağa piksel şəklində “Artsax” bayrağını qaytaracaq Avropa məsihinin gəlişini gözləmək kimi sadəlövh planın tərkib hissəsi kimi görünür.

Məsələn, KTMT-dən çıxmaq və Aİ ilə yaxınlaşmaq niyyətləri səsləndirilir. Təhlükəsizliyindən narahat olan Ermənistan bu yaxınlarda nümayişkaranə şəkildə Hindistandan güllə, Fransadan isə Ukraynanın rədd etdiyi zirehli texnika alıb. Hindistandan alınan güllələrin Ermənistanın təhlükəsizliyini nə qədər gücləndirəcəyi barədə danışmayacağam, lakin bu uşaq oyununun 19-cu əsrdən bəri erməni təhlükəsizliyinin arxalandığı Rusiyanı ciddi şəkildə qəzəbləndirməsi adi gözlə də görünür.

Ermənistan son vaxtlar Rusiya Xarici İşlər Nazirliyindən İrəvanın problemlərinin “öz əli ilə yaradıldığı”, avrointeqrasiya və ya bloklara qoşulmamağa can atmasının, Qərb silahlarının tədarükünün genişləndirilməsinin, Ukrayna ilə qəfil dostluğun “Ermənistanın əsarətinə səbəb ola biləcəyi” barədə çoxlu bəyanatlar eşidir. Kremlin fikrincə, Qərbin məsləhətləri Ermənistana Cənubi Qafqazda kommunikasiyaların açılması üzrə işləri başa çatdırmağa mane olur. Nəticədə, Ermənistan gələcəkdə “regional kommunikasiyaların konfiqurasiyası ilə əlaqəsinin kəsilməsi ilə bağlı böyük risk edir”. Və bu son deyil”.

“Ukrayna istiqamətində planları tamamilə iflasa uğrayan Qərb yırtıcı caynaqları ilə Ermənistana qamarlayıb və onu Rusiyadan qoparmağa çalışır”, – Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü M.Zaxarova bildirib. Onun bilavasitə rəhbəri S.Lavrov isə daha kəskin çıxış edib: “Avropa İttifaqı bizi hər cür cilovlamaq, Mərkəzi Asiya və Zaqafqaziyadan sıxışdırıb çıxarmaq niyyətlərini gizlətmir. Bu baş tutmayacaq. Biz tarixən buradayıq və heç yerə yox olmayacağıq. Bizim tərəfdaşlarımız, müttəfiqlərimiz bunu çox yaxşı bilirlər”. Cənubi Qafqaza gələndə, “tərəfdaşlar” və “müttəfiqlər” ilk növbədə ermənilərdir və onlara şəffaf şəkildə eyham vururlar ki, Rusiya heç yerə yoxa çıxmayacaq və lazım gələrsə “Ermənistan istiqamətində Qərbin planlarını puça çıxara bilər”.

Bu yaxınlarda Ermənistanda hansısa sui-qəsdçi təşkilatın ifşa edildiyi və orada dərhal Rusiya izinin tapıldığı nəzərə alınsa, bu, tamamilə inandırıcı ssenaridir. Rusiyanın bu yerlərdə çoxlu agentləri var və o, Qarabağ kartından məharətlə istifadə edir.

Paşinyanın şəxsən iştirak etdiyi və buna görə mühakimə olunduğu 2008-ci ilin mart iğtişaşlarını da xatırlamaq olar. O zaman Ermənistan Qarabağ klanının boyunduruğundan çıxmağa çalışırdı, əvəzində İrəvan küçələrində tanklar, zorakılıq və nümayişçilərə atəş açılmasını gördü. On ildən sonra Paşinyan qarabağlıları hakimiyyətdən uzaqlaşdırdı, onu incidənləri həbsə atdı, lakin çox keçmədən 44 günlük müharibəni uduzdu.

İndi Ermənistanda 5-15 il əvvəlkindən daha çox qarabağlı var. Bu ilin sentyabrında onların Qarabağdan köçürülməsini nizamlı şəkildə təşkil ediblər. Onların arasında Paşinyana qəzəbli olan keçmiş döyüşçülər də az deyil. Beləliklə, Rusiya prezidentinin şəxsi dostu adlandırdığı R.Koçaryanın başçılıq etdiyi qüvvələrin bu dəfə revanş əldə edəcəyi istisna edilmir. Ermənistan siyasətinin arsenalında başqa radikal qərarlar da var. Məsələn, 1999-cu ildə olduğu kimi parlamentin güllələnməsi. Bu hadisənin təşkilatçılığı da R.Koçaryanın ayağına yazılır.

Bütün bunlar ermənilərin Rusiyadan aralanmaq cəhdini çox problemli edir. Və ola bilsin ki, biz buna tezliklə əmin olaq”, – ekspert qeyd edib.

Azərbaycan hakimiyyəti bu şərtlər daxilində nə etməlidir?

Azərbaycan hakimiyyəti hesab edir ki, başda Xankəndi, Kərkicahan və Xocalı olmaqla, ilk növbədə məcburi köçkün azərbaycanlıların Qarabağa qayıtmasını davam etdirmək lazımdır.

“İrəvan tərəfindən aldadılan Qarabağ erməniləri ora qayıtmağa başlayanda, artıq orada yerli administrasiya, polis formalaşacaq, iqtisadi infrastruktur fəaliyyət göstərəcək (xoşbəxtlikdən qaçan ermənilər Kəlbəcər və Ağdamda olduğu kimi burada infrastrukturu sıradan çıxarmadılar). Qarışıq əmək kollektivləri yaranacaq, radio-televiziya işə başlayacaq və bu, son 35 ildə yerli ermənilərin beyninə yeridilən şovinizmin ən yaxşı dərmanıdır. Biz indidən qanunvericiliyimizin erməni dilinə tərcüməsi, məktəb dərsliklərinin yaradılması kimi məsələlər üzərində düşünməliyik”, – deyə E.Zeynalov yekunlaşdırıb.

Müəllif: Rauf Orucov - Mənbə: Pressklub.az
Teref. Xocanın Blogu

Deyir, torpaqdan gəlib, torpağa gedəcəyik. Doğulursan, səndən soruşmurlar, istəyirsən, ya yox. Olursan vətəndaş. Vətən nağılı eşidirsən, vətən şeiri oxuyursan, vətən mahnısına qulaq asırsan. Heç özünü tanımamış deyirlər, vətəni qoru, keşiyində dur. Hər şey vətən üçün, hər şey vətən naminə. Sevirsənsə, vətənpərvər, sevmirsənsə, vətən xaini olursan.
Vətən adı altında yaxşı alver edirsən, əl çalırlar, “vətənpərvər” deyib, başa keçirirlər. Tənqid edirsən, ələ salırlar, olursan başı daşlı. Tərifləyəndə, yaxşı vətəndaş, “harda aş, orda baş” biri olursan. Həyat keçir, yaş üstünə yaş gəlir, artıq heç kimə lazım deyilsən, olursan ayaq-baş, bir çala, üstünə daş, torpaq, beton, başdaş…
Gözlə görülməyən, əllə tutulmayan bir məhfumla idarə olunursan. Onun üçün öləndə o dünyada mükafatlanırsan, çox öldürəndə, bu dünyada. Allah da elədir, dövlət də. Sanki hamısının konsepsiyasını eyni “mərkəz” işləyib. Hamısı idarə etmək üçündür. Başqa da heç nə…
Atalarımz deyib, gəzməyə qərib ölkə, ölməyə vətən yaxşı. Bu ata sözünə nədənsə çox duyğusal yanaşırlar. Ancaq görünən odur ki, nəinki indi, ta yüz illərdir bu bölgə, bu region belə olub. Qərib dediyin ölkədə elə rahat olursan, insan kimi yaşayırsan, gəzirsən, əylənirsən. Deyir, torpaq çəkir. Ölüm gələndə də çəkir ki, gəl canını tapşır.
Tək-tük atalar sözündəndir ki, coğrafiyamızın mahiyyətini ortaya qoyur. Ölməli işlər hamının olur… İnsan oğlunun ən sevdiyi şey həyatını çətinləşdirməkdir. Yaşayır, yaradır, tikir. Niyə yaşayır, nə üçün yaradır, özü də anlamır. Min bir əziyyətlə tikdiklərinin içərisində hansı yadların yaşayacağını düşünmür. Hələ söyüş yiyəsi də olur…
Bəzi adamlar həyatlarında ən azı bir dəfə, bəziləri ara-sıra, bəziləri isə günaşırı “bu ölkəyə, bu şəhərə, bu kəndə daş qoyanın”la başlayan gözəlləmələr deyir. Dünyanın ən böyük pafosları da vətənlə bağlıdır. O necə vətəndir ki, hamı onu qorumağa borcludur, ölüb-öldürməyə can atmalıdır, ancaq onun sərvətlərindən bərabər faydalana bilmir.
Bu yaxınlarda Ağdama gedib müharibədən əvvəl haradan o tərəfə baxırdımsa, yenə eyni yerdən o tərəflərə baxdım. Ora hələ də “o tərəflər”dir. Kimin tərəfləridir bilmirəm, amma onu dəqiq bilirəm ki, bizim tərəflər deyil. Bir yaxşı cəhəti var, o tərəfə əvvəl keçsəydin, birdəfəlik “yatırdın”, indi keçsən, sutkalıq.
Vətən, sən Allah, necə anlayışsan ki, səni qoruyanlar, keşiyini çəkənlər, düşməndən xilas edənlər sənə kənardan baxmağa məcburdur? Necə məfhumsan ki, bu yolda sağlamlığını itirən pensiya hayında, şəhid ailəsi isə jurnalistlər binasından ev almaq davasındadır. Niyə ancaq sənin uğrunda əlini zərrə qədər kirlətməyənləri varlandırıb yaşadırsan?
Kişi kimi düzünü de, sən necə dəyərsən ki, bağ-bağatına biri yiyələlənib, otuna başqası sahib çıxıb, suyuna digəri əl qoyub, heyvanını bir başqası mənimsəyib? Onlar da üstündə illik, mövsümlük torpaq alıb, başlarını girələyir? Görürəm, çox sərvətini gizlədirsən. Gizlətməyi belə bacarırsansa, turac, qırqovul ovuna gələnlərdən o zavallı quşları gizlə. Nə bilim, bəlkə də sənə belə xoşdur…
Müasirləşirsən, Vətən. İncimə, qəribə xüsusiyyətlərin əmələ gəlib. Azad olunanda qaçdıq sənə – Yusifcanlı kəndinə. Neçə yerdə qarşıma mina çıxardın. Qoymadın evimizin yerinə qədər irəliləyəm. Yayda gəldim, bu dəfə minadan əlavə ilanları üstümə saldın. Əcəb elədin. Bəs 70 hektarını Əfətlidən filankəs, başçı, rəis, kənddən də bəhmənkəs, daha kimlər əkəndə, onların yoluna niyə mina çıxarmadın?
Qəsəbəmizin bulağını “qurutmusan”, ancaq dövlətin “fırlatdığı” motor quyuna sallananda, nə tez su verdin? Deyirəm də, müasirləşmisən, Qərb kimi ikili standartların da üzə çıxır. Qımışırsan? Onsuz da səndən ağlım bir şey kəsmirdi. O gün vətən üçün burnunun ucu göynəyən birini qeydiyyata almağa gəliblərmiş. “Kəndinizə gedəcəksinizmi” sualına dərhal “Əlbəttə” (!) cavabını verib.
Ardınca deyiblər ki, bəs sizə cəmi 6 sot həyətyanı torpaq sahəsi veriləcək. Qayıdıb soruşanda ki “Bəs pay torpağı?” “O nəzərdə tutulmayıb, həmin ərazilər şirkətlərin istifadəsinə veriləcək” cavabını alıb. Vətən üçün burnunun ucu göynəyən o adam dözməyib, “Durun rədd olun qapımdan, sizin də, şirkətlərin də, becərəcəklərinizin də…”, – deyərək gələnləri qovub.
Ölkənin hər qarışına vətən deyirik. Yalana bax! Qarabağdakı hər qarışı mənimsəmək üçün dörd gözlə gözləyirik, ancaq Kürdəmirin, Zərdabın, Ucarın, Ağcəbədinin şoranlaşmış torpaqlarına gözümüzün ucu ilə də baxmırıq. Vətəni işğal edən, viran qoyan, bu vətənə yad olan, gəlmə olan erməniyə “getmə” deyirdik, gedənləri də su, ya şirniyyatla yola salırdıq. Sözümü kəsmə, iradını da özünə saxla, siyasət olduğunu mən də bilirəm…
Vətənin öz doğma sakinlərinə gözümüzü ağardırıq, maneələrlə qarşılayırıq. Mina? Bu ermənilər də çox qəribə tayfadır ha, minanı qazanc gələn yerlərə yox, “xeyirsiz” ərazilərə basdırıblar. Kasıbın vətənin minalayıblar, varlının vətəninə heç yaxın da düşməyiblər. Əxlaqsızlar! Vətəni müqəddəsləşdiririk. Ancaq həqiqət budur ki, Vətən onu sevənlər üçün yox, istifadə etməyi bacaranlar üçün müqəddəsdir. Vətənlə söhbətdən belə başa düşdüm ki, onu sevənləri “qoynuna” alır, ondan istifadə etməyi bacaranları isə ucaldır.
Səxavət Məmməd
Teref: Xocanın bloqu

Dünya artıq bunlardan, bunların barbarlığından cana doyub
Bir cümlədə nə qədər məna ola bilər ki... Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının sədr müavini Dmitri Medvedyev Ukraynanın Qərbdən dəstəyini şərh edərkən kiçik bir cümlə ilə bunu bacardı. Görünür, hələ ki, tam sərxoş olmayıb, əgər o, fikirlərini aydın şəkildə ifadə edə bildisə: Ukrayna xalqının, Ukrayna rəhbərliyinin siyasi seçimi, Qərb koalisiyasının Ukraynaya dəstəyi və müttəfiqlərin maliyyə və hərbi yardımı ilə bağlı məntiqi olmasa da, bütün mülahizələrini bir fikirdə birləşdirə bildi.
Rusiya Federasiyasının eks-prezidenti dedi ki, “ipdən açılan it oğlu üçün yardım qaçılmaz sona yaxınlaşır”.
Beləliklə, onun “Telegram” paylaşımından sitat: “Onlar daha lazım olmadıqda Amerika özünün it oğullarına asanlıqla xəyanət edir. Deyəsən, Kiyev üçün bu dövr mütləq yaxınlaşır... ABŞ-da cana doyublar. Ukraynalılar çox pul yeyirlər, vəhşicəsinə oğurlayırlar və hərbi uğur qazanmırlar... İpindən açılmış it oğluna dəstək yaxınlaşır. Qaçılmaz son”.
"Özümüzün it oğlu" ifadəsi kifayət qədər məşhurdur, ümumiyyətlə, bu ifadə tamamilə hörmətsiz olan insanlar, daha çox münasibət saxlamaq məcburiyyətində qaldığınız siyasətçilər haqqında istifadə olunur. Ümumi bir versiyaya görə, “özümüzün it oğlu” ifadəsini Franklin Delano Ruzvelt 1939-cu ildə ölkədə diktatura qurulmuş Nikaraqua lideri Anastasio Somosaya deyib. Buna baxmayaraq, ABŞ Somosanı dəstəkləyir və yaxınlaşan müharibədə Nikaraquanı müttəfiq etməyə çalışırdı.
Lakin 1960-cı illərdə ABŞ-da bu ifadənin mənşəyinin daha bir neçə versiyası var idi və Ruzvelt və Somosa həmişə baş qəhrəman deyildilər. Belə ki, 1968-ci ildə jurnalist Alister Kukun xəbər verdiyi kimi, Prezident partiya yoldaşı, adı açıqlanmayan böyük bir şəhərin meri haqqında belə demişdi. Bir il sonra Sietl qəzetlərindən birində bir qeyd çıxdı, ona görə Ruzvelt Dominikan Respublikasının lideri Rafael Truxillonu “bizim it oğlumuz” adlandırmışdı.
Beləliklə:
- Medvedyev Ukraynanın özünü və onun rəhbərliyini, ehtimal ki, bu ölkənin Prezidentini “ipindən açılmış” hesab edir. Nə üçün? Rusiya ordusu tərəfindən qondarma "Xüsusi Hərbi Əməliyyat"ın yerinə yetirilməmiş məqsədlərinə və əslində - açıq hərbi təcavüz və bütün bundan irəli gələn şərtlər və nəticələrlə genişmiqyaslı müharibəyə görə. O müharibəyə görə ki, mülki əhali, o cümlədən uşaqlar, qadınlar, qocalar və bütün mülki infrastruktur və kommunikasiyalar məhv edildi. Qonşu dövlətə qarşı və “qardaş xalqın” təbirincə desək, demokratiya istəyinə, Rusiyadan fərqli öz yolunu seçməsinə, demokratik Qərb, rüşvətxorluğun, korrupsiyanın, xalqın ideoloji axmaqlığının, ümid və inamın kökünü kəsmək üçün kursun təyin olunduğu hüquqi dövlətdə ağ insanlar kimi yaşamaq istəyinə görə. O hüquqi dövlət yaratmaq haqqına görə ki, Medvedyev və onun bütün siyasi komandası görünür, bu torpaqların bir gün Rusiyanın olacağı ümidilə Ukrayna çöllərində qırılmaq üçün dəstə-dəstə atılan, qara torpağa gübrə verən rus kişi əhalisinin əlindən alıb.
- Təbii ki, Medvedyev Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenskini siyasətdə peşəkarlığı olmadığına görə Kremlin asan qələbə gözlədiyi, lakin Kremlin gözləntilərinin əksinə olaraq üz döndərdiyi “it oğlu” hesab edir. Vladimir Putin bunun təsdiqini Zelenskinin Parisdə Normandiya Formatında Rusiya-Ukrayna böhranının həlli üzrə sammitində seçilməsindən cəmi altı ay sonra aldı. Ancaq dünya möhtəşəm bir tamaşa gördü - Zelenski öz xalqı və “Sibir durnaları” üzərində qalib gələn görkəmli komandiri, Taman körfəzinin dibindən arxeoloji “amforaları” çıxaran “maço”nu ələ saldı və Putinin Ukraynada sülhün bərqərar olması ilə bağlı təkliflərini açıq şəkildə araya qoydu.
Rus istilasının ilk saatlarından özünün məğlubedilməzliyinə inanan Putin üçün gözlənilmədən yüngül janrın aktyoru ümumxalq müqavimətinə rəhbərlik etdi və “üç gündə qələbə” Putinin qalib hökuməti üçün ən böyük fəlakətə çevrildi. Rusiyanın dünyadakı geostrateji əhəmiyyəti, həm ölkənin, həm də şəxsən Putinin özünün imici və reputasiyası üçün. Ukraynaya qarşı müharibə Rusiyanın özü üçün yorucu oldu, yüz minlərlə vətəndaşını müharibə qazanına atdı, ona milyardlarla dollar hesabına başa gəldi, özünü tam təcrid vəziyyətində, Şimali Koreya və İran diktatorları və Kremlin masasından qalan yeməklərlə qidalanan az sayda Afrika qəbilə liderlərinin əhatəsində tapdı. Kreml heç vaxt Zelenskini özünün “it oğlu” edə bilməyib, buna görə də Kremlin ödəmələri hesabına ruhunu iblisə satan Medvedyev özü də ağzının suyunu dağıdır.
- Medvedyevin Qərbin Ukraynadan yorulacağına və işğalçıları öz torpaqlarından qovmaqda ona yardımı dayandıracağına dair ümidləri doğrulmayacaq. “Doymuşuq - çox pul yeyirlər, vəhşicəsinə oğurlayırlar və hərbi uğur qazanmırlar...” ifadəsi də tənqidə tab gətirmir. Sivil dünya ukraynalılardan deyil, 21-ci əsrdə Avropanın və Yaxın Şərqin mərkəzində HƏMAS terrorçularının əli ilə ağlasığmaz müharibəyə başlayan ruslardan “doydu”. Qərb ölkələrində özlərinə sadiq siyasətçilərin hakimiyyətə gəlməsini təmin etmək üçün öz “Vaqner”lərinin köməyi ilə Afrika ölkələrində dövlət çevrilişləri edərək, sivil dövlətlərin sadəcə olaraq sülh şəraitində yaşamasına mane olan və bütün seçkilərə, o cümlədən ABŞ-dakı seçkilərə müdaxilə edən ruslardan doyub. Dünyadakı xalq əmlakının əsas oğruları və soyğunçuları Rusiya rəhbərliyinin özüdür və Rusiya ordusunun özü hərbi uğur göstərmir, həbsxanalardan “top yemi” yığmağa və KXDR-in, İranın zalım rejimlərindən silah dilənməyə məcbur olur.
Və Qərbin Ukraynadan bezdiyinə ümidlər efemerdir, Medvedyev arzularını reallıq kimi qələmə verməyə çalışır - əksinə, avropalı və amerikalı siyasətçilərin fikrincə, Ukraynaya mümkün olan maksimum yardımın göstərilməsi istiqamətində həlledici dönüş var.
Barbarlar və onları Qərb ölkələrini fəth etmək yolunda saxlayan Ukraynaya Avropa ölkələri maliyyə və hərbi yardımı intensiv şəkildə artırmağa davam edir və Ukraynanın əsas müttəfiqi ABŞ və anti-Rusiya koalisiyasının baş komandanı Co Bayden, nəhayət, Rusiyanın cəlb etdiyi təsir qüvvələrinin bütün cəhdlərinə baxmayaraq, komandasındakı rusiyayönlü qüvvələrin müqavimətini qıra bildi və Putini HƏMAS ilə açıq şəkildə müqayisə etdi. Və Ağ Evin tələbi ilə Ukraynaya on milyardlarla dollar məbləğində yardım Konqress tərəfindən səs çoxluğu ilə təsdiqlənəcək, çünki bütün demokratlar və respublikaçıların üçdə ikisi qanun layihəsini, hətta Palatanın yeni sədri də dəstəkləyir. Kremlin Tramp tərəfdarı kimi böyük ümid bəslədiyi nümayəndələr palatasının sədri Mayk Conson hesab edir ki, Putini dayandırmaq lazımdır, çünki o, “Ukraynada dayanmayacaq”. Sadəcə, bir az gözləmək lazımdır, maliyyə məsələsi noyabrın sonuna kimi həll olunmalıdır.
Sonda qeyd edirik ki, Medvedyevin özünün məntiqinə əsasən, “it oğulları” ifadəsini çox güman ki, Rusiya rəhbərliyinin dəstəklədiyi HƏMAS terrorçularına aid etmək olar. Məhz Rusiya HƏMAS-ı yetişdirdi və İsrailə vəhşicəsinə işğalının lap əvvəlində onların liderlərini ən yüksək səviyyədə, ondan əvvəl isə bir neçə dəfə hətta Kremldə qəbul etdi. Lakin Zelenski təslim olmadı və Kremlə satılmadı, o, heç vaxt Rusiya rəhbərliyi üçün “özünün it oğlu” olmadı. Medvedyevi qəzəbləndirən də budur.
Müəllif: Mira Həsənova
ayna.az

“Hazırda Cənubi Qafqazda Rusiya – Qərb qarşıdurmasının episentri Ermənistan ərazisidir. Ermənistan Rusiyanı şantaj etməklə Qərbə doğru sürətlə irəliləmək niyyətindədir”.

Bunu Konkret.Az-a açıqlamasında politoloq Tural Əliyev deyib.
Onun fikirincə, Paşinyan elə hesab edir ki, Qərb Rusiyanın hücumundan Ermənistanı müdafiə edəcək: “Məsələyə təkcə Rusiya – Ermənistan kontekstində deyil, regional baxmaq lazımdır. Rusiyanın regiona dair özünün baxış bucağı var. Hazırda Ermənistan iqtisadiyyatı bütövlükdə Rusiyadan asılıdır. Rusiya ilk növbədə sanksiya tətbiq etsə, embarqo qoysa, Ermənistan iqtisadiyyatı tamamilə dağılacaq. Belə olan halda Qərb Ermənistanı xilas edə bilərmi? İlkin olaraq müəyyən dərəcədə yardımlar edə bilər. Amma Ukrayna məsələsində görünür ki, Qərb nə qədər silah yardımı göstərsə də, son günlər narazılıqlar var. Cəbhədə də müəyyən çətinliklər mövcuddur, Ukrayna ordusu irəliləyə bilmir. Ermənistanı isə Rusiyanın əlindən heç bir qüvvə ala bilməyəcək. Hazırda Rusiyanın Ermənistana təsir rıçaqları yetərincədir. Rusiya müəyyən dərəcədə müşahidəçi mövqeyi tutub. Diplomatik kanallarla öz mesajlarını çatdırır və Ermənistan tərəfə bildirir ki, son addımları dost münasibəti kimi qəbul etmirlər. Deməli, bunun bir cavabı olmalıdır. Ermənistanda kütləvi mitinqlər hələlik alınmır. Amma bu hadisələr fonunda elə proseslər cərəyan edə bilər ki, vəziyyət həqiqətən nəzarətdən çıxar və Paşinyan hökuməti üçün mənfi nəticələrə səbəb olar. İstənilən halda Ermənistan hakimiyyəti hazırda intihar yolunu seçib. Əgər Qərb Ermənistanı Azərbaycanla şərti sərhəddə təxribata cəlb edərsə və göndərdiyi silahlar Azərbaycana qarşı tuşlanarsa, bu, Ermənistan üçün çox ağrılı cavabla nəticələnəcək. Çünki Azərbaycan Ordusunun gücünü görüblər. Cənubi Qafqazda yeni bir gərginlik ocağı yaratmaq Qərbin marağındadır. Amma Ermənistan düşünməlidir ki, bunlar erməni dövlətçiliyi üçün nə ilə nəticələnə bilər. Rusiyanın bundan qabaq istər Gürcüstan, istərsə də Ukraynadakı addımlarının qarşısında Qərb heç nə edə bilmədi. Çox güman ki, Ermənistanla münasibətdə də eyni ssenari təkrarlanacaq. Ermənistanı Rusiyanın caynağından qopara biləcək güc yoxdur”.